door Maarten van Aalderen ROME - Italië heeft er sinds een week een nieuwe held bij, Giorgio Perlasca, die in 1992 is overleden. De bevolking werd wakker geschud door de Italiaanse staatszender RAI, die onlangs een tweedelige tv-serie over zijn heldendaden uitzond. Maar liefst 12 miljoen Italianen hebben er naar gekeken.

Politici verdringen zich nu om straten en pleinen naar hem te vernoemen. Ook duikt steeds vaker de vraag op: waarom hebben we nooit eerder over hem gehoord. Waarom is hij nooit door een Italiaanse president onderscheiden?

De Italiaanse jodenredder Giorgio Perlasca en zijn vrouw Romilde del Pin.

Giorgio Perlasca (1910-1992) was een handelaar in vleeswaren uit Padua, die zich in 1944 in Boedapest bevond. Perlasca was overtuigd fascist en had als vrijwilliger in de Spaanse Burgeroorlog aan de kant van de dictator Francisco Franco tegen de communisten gevochten. Hij begreep niets van de antisemitische Brasse-wetten, die door de Italiaanse fascistische dictator Mussolini in 1938 waren ingevoerd. Antisemitisme was hem, zoals zoveel Italianen, vreemd.

Toen Perlasca op 34-jarige leeftijd in Boedapest geconfronteerd werd met razzia's tegen de joden door de nazi's, besloot hij zijn leven in de waagschaal te stellen. Door handigheid, bluf en zijn goede kennis van het Spaans, die hij tijdens de Spaanse Burgeroorlog had opgedaan, kon hij doorgaan voor consul van Spanje.

Hij verborg joden in huizen die onder Spaanse jurisdictie vielen, zorgde voor voedsel en valse documenten, misleidde Duitse en Hongaarse nazi's of kocht ze om en wist zelfs joden uit de treinen van Adolf Eichmann weg te slepen. In totaal redde hij het leven van ruim 5000 joden. Perlasca had in Boedapest vaak contact met de beroemde Zweedse diplomaat en jodenredder Raul Wallenberg, die na de bevrijding door het Rode Leger verdween.

Toen Perlasca na afloop van de oorlog in Padua over zijn ervaringen vertelde, was er nauwelijks interesse. Hij was een bescheiden man, leefde buitengewoon sober en besefte dat in de overheersende antifascistische cultuur geen behoefte was aan een overtuigde fascist die duizenden joden had gered.

Dat veranderde in 1987, toen overlevenden hem op het spoor waren gekomen. Ze plaatsten een bericht over hem in het blad van de joodse gemeenschap te Boedapest Új Élet (Nieuw Leven). Daarna meldden zich veel mensen die dankzij Perlasca de shoah hadden overleefd. Perlasca kreeg internationaal erkenning. Hongarije beloonde hem met de Orde van de Gouden Ster, onderscheidingen in Israël en de Verenigde Staten volgden direct. In zijn geboorteland was de recente tweedelige tv-serie nodig om de heldenrol van Perlasca te erkennen, bijna 10 jaar na zijn dood.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 5 februari 2002