AMSTERDAM - Het is alsof de 43-jarige bandoneonspeler CAREL KRAAYENHOF, wiens tango Adiós Nonino (Vaarwel Vader) prinses Máxima zo diep in het hart raakte dat zij haar tranen niet meer kon verbergen, de OSCAR in Hollywood of GOUD op de Olympische Spelen heeft gewonnen. De telefoon staat rood-gloeiend in zijn woning in Midden-Beemster. Felicitaties en faxen stromen binnen en duizenden Nederlanders zochten alle gegevens over zijn groep Sexteto Canyengue al op op zijn website na zijn optreden in de Nieuwe Kerk.

Carel Kraayenhof en zijn vrouw Thirza. (Foto: Anko Stoffels)

Zijn huis lijkt een bloemenzee en tot diep in de nacht zaten hij en zijn vrouw Thirza, die ook zijn manager is, nog aan hun computer om te chatten met tientallen, nee, honderden fans die Carel Kraayenhof er door dit enige optreden ineens bij heeft gekregen. De vier minuten dat hij daar in de NIEUWE KERK het door Máxima persoonlijk uitgekozen 'Adiós Nonino' speelde, hadden zo'n impact, dat naast de bruidsjurk en de balkonscène de tango ineens het meest besproken onderdeel werd van de huwelijksdienst.

Carel Kraayenhof en zijn vrouw Thirza.

En dat maakt CAREL en zijn vrouw THIRZA deze dagen ingelukkig, want de tango en de bandoneon is hun leven. Zij spreken erover met passie. Twee gedreven, bevlogen mensen, die bezeten zijn van deze muziek, er soms ook voor door dalen gingen.

Maar nu is daar die triomf, waarbij de tango Nederland op bijzondere wijze verovert. Ze blijven er - juist omdat zij al zo veel hebben meegemaakt op hun weg naar deze top - nuchter onder. Dat proberen ze tenminste, want toch enigszins geëmotioneerd vertelde Carel me gistermiddag dat hij de avond na het optreden een e-mail had gekregen van niemand minder dan de legendarische Argentijnse gitarist OSCAR LOPEZ RUIZ, die jaren met Carels grote voorbeeld wijlen Astor Piazzolla werkte. Hij mailde Carel: "Ik wil je feliciteren met de vertolking van Adiós Nonino. Er zijn niet veel Argentijnse bandoneonspelers die deze muziek zo kunnen spelen als jij deed."

Carel: "En dat zegt deze man, die de tango in zijn bloed heeft en op dit gebied nu tot de wereldtop behoort."

En Carels mooie vrouw THIRZA vult aan: "En we kregen ook een mail van de weduwe van Osvaldo Pugliese, de grootste tangopianist ter wereld, die zei te hebben genoten van Carels spel en het ontroerend vond dat hij de Argentijnse tango bij deze huwelijksdienst zo had geëerd."

Carel Kraayenhof zegt: "Hun complimenten betekenen heel veel voor me." Voor hem zijn deze gelukwensen, om in de sfeer van zijn spel op het huwelijk te blijven, duidelijk een kroontje op zijn hoofd.

Wat is voor jou het geheim van de tango? vraag ik hem.

Carel aarzelt geen moment: "De tango is de ziel van een heel volk. In de tango klopt het hart van een land. De tango verbindt ook iedereen, van hoog tot laag, met elkaar. De teksten van de tango's zijn ook heel filosofisch en het opmerkelijke is dat intelligentie en volksmuziek hier toch op bijzondere wijze samengaan, wat toch niet veel gebeurt. De muziek is universeel."

En zijn passie voor de tango wordt niet alleen gedeeld door zijn vrouw Thirza, maar ook door prinses Máxima.

Carel zegt: "Ik vond het wel heel bijzonder dat zij toch in de drukke periode van haar kennismakingstournee door Nederland de tijd en moeite nam persoonlijk bij mijn vrouw en mij thuis langs te komen om over het muziekwerk dat ik op haar huwelijk zou spelen te praten."

"Ze zei me toen ronduit dat zij verliefd was op de tango en het spel van ASTOR PIAZZOLLA. Het is ook muziek die je in Argentinië van de wieg tot het graf blijft omringen en dat geldt ook voor Máxima."

Kraayenhof zegt: "En aan haar emoties, die zij op dat moment uitte, was niets geregisseerd, zoals nu weer door sommigen wordt gesuggereerd. Die waren heel spontaan, het raakte haar ziel."

Dat gebeurde in de hele wereld, ook bij miljoenen tv-kijkers, zo bleek ook uit reacties in de buitenlandse pers, waarbij bijvoorbeeld The Sunday Times het spel roemde van Kraayenhof en anderen het een hoogtepunt van de dienst noemden.

Kraayenhof is ook onder de indruk gekomen van de persoonlijkheid van Máxima, die lang en intens met hem en zijn vrouw sprak over de tango, haar vaderland en haar gevoelens over Nederland.

"Ze is een warme persoonlijkheid, maar daarbij ook verfrissend en heel intelligent. Ik begrijp ook niet dat men nu weer zegt dat al die glamour niet goed is voor onze monarchie. Ik denk zelf dat we in Máxima een goede koningin zullen krijgen, die heel menselijk is, maar ook intelligent. Een echt sterke persoonlijkheid is zij, die weet wat zij wil." Sinds hij speelde in de NIEUWE KERK kent nu bijna heel Nederland Carel Kraayenhofs naam, en zeker als men daarbij zegt dat hij de man was van de bandoneon. Hij heeft wel hard gewerkt voor dat succes van vandaag. Zo stond hij zo'n zeventien jaar geleden nog op straat te spelen om zijn filosofiestudie te helpen bekostigen. Een studie die hij echter al snel opgaf. Hij was een arme, maar toen al van muziek bezeten werkstudent.

"Ik begon eigenlijk te spelen op een trekharmonica", zei hij. "Daar speelde ik op een dag mee in het Vondelpark toen mijn broer Jaap, die zelf viool en gitaar speelde, me zei: 'Waarom neem je geen bandoneon? Daar kun je schitterende muziek mee maken!' Dat wil ik al jaren, zei ik, dat instrument staat nummer één op mijn verlanglijst, maar hoe kom ik eraan?"

De woorden van broer Jaap bleven bij Carel hangen. Hij hield van die weemoedige klanken die je tot op het bot raken.

"Maar eerst kocht ik nog een concertina, die ook in de Schotse en Engelse volksmuziek wordt gebruikt. Maar een Argentijnse vriend, die ik in Amsterdam had leren kennen, bood aan een bandoneon voor me mee te nemen uit Buenos Aires. Ze zijn hier namelijk niet te koop. Vijftienhonderd gulden kostte daar het instrument dat hij voor me meenam. Het was bijna 80 jaar oud. En ik heb mijzelf er als een echte autodidact op leren spelen. Dat was soms zwoegen, maar altijd met plezier en passie."

"Ik speelde er ook nog mee op straat, zoals in de ARCADE van de Stadsschouwburg. Eenmaal, toen ik in de passage onder het Rijksmuseum speelde, werd ik door de politie weggestuurd, omdat ik te veel lawaai maakte. Ik heb dat nooit begrepen", glimlacht hij. "Want er reden ook talrijke bromfietsen doorheen."

Het mocht Carels liefde voor het instrument niet in de weg staan. In zijn tangospel kon hij zijn liefde voor filosofie en muziek op een bijzondere wijze combineren en hij richtte in die tijd met de zanger Juan Tajes uit Uruguay de groep Tango Quatro op. Dat was in 1985. En kort daarna zou de belangrijkste man op tangogebied een rol gaan spelen in Carels leven: wijlen Astor Piazzolla.

Carel zegt: "Hij was naar Nederland gehaald door de in ons land wonende Argentijnse Luis Aravena. Zij belde me op en zei: 'Kun je alsjeblieft naar Piazzolla's hotel komen? De luchtklep van zijn bandoneon, waarmee hij vanavond moet spelen, is kapot.'"

Carel was op dat moment de enige bandoneonspeler in Nederland. Hij zou het concert van die avond van Piazzolla kunnen redden, dacht Luis, door zijn instrument aan hem uit te lenen.

Carel zegt: "In zijn hotelkamer werd ik aan Piazzolla voorgesteld. Hij bekeek mijn instrument en vroeg me toen heel vriendelijk of ik er iets op wilde spelen. Nee, ik was niet echt nerveus op dat moment. Dat heb ik nooit bij Argentijnen. Daar heb ik altijd een goed gevoel bij. Ik speelde daar voor de keizer van de tango twee tango's."

"Hij had heel aandachtig geluisterd en zei toen: 'Jij bent zeker in Buenos Aires geweest?' Hij vond het heel mooi. 'Dat klopt', zei ik. Voor het VPRO-programma DE WANDELENDE TAK had ik toen een trip gemaakt naar Buenos Aires, om daarin verslag te doen van de muziek daar. Gelukkig bleek op dat moment dat iemand de luchtklep van Piazzolla's bandoneon al had gerepareerd. Maar niettemin zou mijn kennismaking met Piazzolla grote gevolgen hebben. Want voor ik vertrok, zei hij tegen mij: 'Jij hoort nog van me. Ik zal je uitnodigen om te komen spelen.' Hij beloofde me dat hij werk voor me zou hebben."

Carel was er blij mee. "Maar ergens dacht ik ook: Hij zal dit wel vergeten. Is het alleen maar een beleefde opmerking omdat ik hem ten dienste had willen zijn? Maar zijn gitarist, de beroemde Oscar Jopez Ruiz, zei me toen al: 'Piazzolla zegt zoiets niet zomaar. Dat méént hij.'"

Carel, die op dat moment in een woongroep in Amsterdam woonde, wist echter niet wat hij hoorde toen een medebewoner hem drie maanden later riep en zei: "Er is hier ene Piazzolla voor jou aan de telefoon."

"Het was hem inderdaad. Hij zei me: 'In New York speelt op het ogenblik een kwintet van mij als begeleiding bij een musical over de schrijver LUIS BORGES. De musical heet TANGO PASSIONADO, en ik wil dat jij de bandoneon speelt bij die show. Is dat oké?' 'Natuurlijk', zei ik. Een paar dagen later was ik op weg naar New York, waar ik enige maanden heb gespeeld bij die musical. Dat was een unieke ervaring."

Op spectaculaire wijze was Carel Kraayenhof de wereld van zijn grote idool Piazzolla binnengetreden.

"Een heel bijzondere man, die eigenlijk dag en nacht met zijn vak bezig was", aldus Carel. "Hij sliep maar vier uur per nacht en dwaalde 's avonds en 's nachts vaak urenlang door de steden waar hij verbleef. Hij stond middenin het leven."

Carel is later nog een keer uitgenodigd in Piazzolla's vakantiehuis in Rio del Plata.

"Daar ontdekte ik dat hij grote belangstelling had voor het vangen van haaien en ik heb in die tijd een tango voor hem geschreven, Tiboronero."

Het was een laatste bezoek van Carel aan de tangomeester, die in 1992, nu tien jaar geleden, is overleden. Maar in zijn muziek leeft hij voort, en Carels spel tijdens de huwelijksdienst kan men ook zien als een hommage aan Piazzolla, die de tango bij een breed publiek bracht, zoals ook Carel dat wil doen, en met zijn tv-optreden zeker heeft bereikt. Hij is in de voetsporen getreden van zijn idool.

Hij maakte met zijn huidige ensemble een tournee door Argentinië en dat werd een gigantisch succes voor Carel, die men al de Nederlandse PIAZZOLLA noemt.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 5 februari 2002