UTRECHT - Nog vier dagen werken en Hans Bartelds (55) treedt terug. De covoorzitter van Fortis' raad van bestuur wil meer tijd besteden aan zijn commissariaten en bestuurlijke functies buiten het bank- en verzekeringsconcern. Daarmee komt een eind aan 35 jaar Fortis en Fortis-voorgangers, waarvan veertien jaar in de raad van bestuur. "Mijn vrouw en kinderen zijn ontzettend blij met dit besluit."
Sinds de zomer van 2001 dacht Hans Bartelds er over na. Stelde hij een jaar eerder nog 'opgelucht' vast nog lang aan Fortis verbonden te kunnen blijven, vorig jaar begon het toch te knagen, vertelt de geboren Utrechter op de achttiende verdieping van Fortis' kantoortoren in Utrecht-Oost. "Mijn rol werd na de komst van Anton van Rossum (die sinds september 2000 bij Fortis de dagelijkse leiding heeft, red.) een meer toezichthoudende", legt Bartelds uit. Na bijna dertien jaar op de bok had hij het daar niet makkelijk mee.
Niet dat de samenwerking met Van Rossum stroef verliep; integendeel: die liep "perfect". Maar de nieuwe rol betekende voor Bartelds loslaten en "dat kun je dan maar beter helemaal doen". Temeer als je sinds 1979 een directiefunctie hebt vervuld en al die jaren "heel operationeel" bezig bent geweest.
Die eerste directiefunctie sleepte Bartelds al vrij vlot in de wacht. Koud tien jaar was hij in dienst van de Verenigde Verzekering Maatschappijen (VVM), dat later opging in Amev. De jonge Bartelds begon op de afdeling collectieve zaken, maar stapte als Nivra-student al snel over naar de bedrijfseconomische dienst. In 1979 werd hij daar adjunct-directeur: vier jaar later kreeg hij de leiding.
Bartelds noemt het een van de hoogtepunten uit zijn carrière. Een tweede was zijn benoeming tot algemeen directeur van zowel het schade- als het levenbedrijf van Amev. Daarbij maakte hij 'de switch' van een stafdienst naar de bestuurlijke lijn. Die stap kreeg een vervolg in 1987, toen Bartelds toetrad tot de raad van bestuur van Amev. Een jaar later werd hij daar voorzitter van.
"Het waren de belangrijke momenten van mijn leven", blikt Bartelds terug. Momenten ook waarop hij met zijn vrouw de vraag stelde: "Wat doen we? Kunnen we het aan." Als bestuursvoorzitter van Amev stond Bartelds vervolgens aan de wieg van de eerste fusie tussen een Nederlandse bank (VSB) en een Nederlandse verzekeraar (Amev).
Die vond plaats in 1990. In datzelfde jaar 'deed' de Utrechtse bakkerszoon ook meteen maar de eerste grensoverschrijdende fusie in Europa, door Amev te bundelen met het Belgische AG. "Wij hebben, waar het gaat om de nationale en internationale consolidatie van de financiële sector, onze stappen gezet", kan Bartelds bij zijn afscheid dan ook met recht vaststellen.
De overnamestrijd rond de Belgische Generale Bank zette Fortis - en dat merkwaardige logo van de bankverzekeraar - vervolgens op de kaart. Bartelds wordt er niet graag aan herinnerd, aan dat "niet-vriendelijke" overnamebod van ABN Amro toen men bij Fortis dacht dat de aankoop van de Belgische bank al rond was.
Ook vijf jaar na dato wil Bartelds nog steeds niet spreken van een vijandige overnamepoging door ABN Amro. "Vijandig klinkt zo agressief." Bartelds' Belgische covoorzitter Maurice Lippens - in veel opzichten zijn tegenbeeld - zei in oktober 1998 dat ABN Amro de strijd had kunnen winnen als toenmalig bestuursvoorzitter Jan Kalff en bestuurslid Rijkman Groenink Fortis' sterke en zwakke punten hadden gekend.
"Wij hadden het voordeel van een halve thuiswedstrijd", stelt Bartelds. Met name Lippens beschikt ook nu nog over een indrukwekkend Belgisch netwerk. "Je moet in zo'n netwerk zitten, mensen kennen." Lippens kende die, net als hij de mores van het Belgische zakenleven kende. "Opereren in een ander land is moeilijk", weet Bartelds na tien jaar internationaliseren. Voor Fortis wás België geen ander land.
Het tegenbod van ABN Amro leidde ertoe dat Fortis háár bod met €2 miljard (Hlf. 4,5 miljard) verhoogde. Voor Fortis-bestuurder Henjo Hielkema destijds aanleiding om te zeggen dat hij ABN Amro haar handelwijze niet snel zou vergeven. Bartelds heeft dat inmiddels wel. "We zijn zakenvrienden geworden."
De vraag of de banden inmiddels zo hecht zijn dat een samengaan van beide concerns mogelijk is, ontwijkt Bartelds. In algemene termen wil de scheidend bestuurder wel kwijt dat de kaarten in Nederland geschud zijn. Een nieuwe binnenlandse krachtenbundeling zou al gauw leiden tot kartelproblemen, vreest de scheidend topman. "Zeg nooit nooit, maar de Nederlandse markt is wel zo'n beetje uitgeconsolideerd."
Bartelds gaat na 1 februari langzaam afbouwen. "Ik ga links en rechts afscheid nemen en in maart staan ook nog wat afscheidsactiviteiten gepland." Daarna resten bestuursfuncties bij onder meer het Sint-Antoniusziekenhuis in Bartelds' woonplaats Nieuwegein, de Stichting Partners in de Gezondheidszorg in Utrecht, bouwbedrijf Heijmans en de Jaarbeurs. "Een functie als deze slokt je op", stelt Bartelds vast. "Er blijft weinig tijd over voor andere dingen en je ziet je vrienden niet." Dat wordt allemaal anders.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}