door Hans Kuitert KABOEL - In het kantoortje in Charikar, ten noorden van Kaboel, liggen hoge stapels dossiers op de grond. Op een boekenplank vol groezelige mappen rukt een leger mieren op naar een stuk nan, plat Afghaans brood, kennelijk een restant van een lunch. "Ik weet precies wat we nodig hebben, we hebben het allemaal gedocumenteerd", zegt Ahmed Farooq, die zichzelf rekent tot het legioen Afghaanse ambtenaren dat in de startblokken staat om de 4,5 miljard dollar hulp die de Afghanen eerder deze week in Tokio is beloofd, te besteden.

Amerikaanse militairen fouilleren Afghaanse arbeiders die zich voor werk hebben aangemeld bij de basis in Kandahar. (Foto: AP)

Farooq mag het weten voor zijn stoffige stadje en zijn verdorde omliggende akkers, toch zal hij geen cent zo maar kunnen uitgeven. De internationale donors, wijs geworden van andere wederopbouw-avonturen, zoals in Bosnië en Cambodja, zullen de vinger stevig aan de pols houden, ook aan die van Farooq.

Gisteren was de hoogste baas van de Verenigde Naties, Kofi Annan, in Afghanistan om met eigen ogen te zien hoe de situatie daar is. Het was de eerste keer sinds 1959 dat een secretaris-generaal van de VN naar het land afreisde.

Annan had een ontmoeting met de Afghaanse interim-leider Hamid Karzai, die er bij de secretaris-generaal op aandrong meer troepen naar het land te sturen om te helpen de stabiliteit na decennia van oorlog terug te laten keren. Na de verdrijving van het moslimfundamentalistische Taliban-regime laaien nu in de gewesten de conflicten tussen de diverse krijgsheren weer op. De door de Britten geleide troepenmacht helpt alleen met het handhaven van de veiligheid in en rond de hoofdstad Kaboel. De Verenigde Staten, die apart van de VN-macht opereren, lieten donderdag bij monde van minister van Defensie Rumsfeld weten in ieder geval tot de zomer in Afghanistan te blijven.

De VN zijn gisteren met 21 namen gekomen die een Loya Jirga moeten samenstellen. Deze raad dient een regering te kiezen. De interimregering is inmiddels begonnen met het opzetten van een nationaal leger door Afghanen te rekruteren uit de honderden privé-legertjes.

Waar tijdens de donorconferentie in Tokio amper over is gesproken, maar wat voelbaar is in Afghanistan zelf, is het gebrek aan deskundigheid. Vrijwel de complete intelligentsia is het land ontvlucht. Dit zijn de mensen die de kennis hebben Afghanistan er weer bovenop te helpen. Ze spreken de taal van het internationale hulpcircuit en begrijpen de ingewikkelde Afghaanse sociale structuur. Nu wordt er gesproken over het zo veel mogelijk betrekken van de Afghanen zelf bij de wederopbouw. Nog steeds wordt gegokt op idealistische ballingen die de lokroep van hun land niet kunnen weerstaan.

Bij een eerdere reconstructiepoging, na het vertrek van de Russen in 1989, is geopperd om hoogopgeleide Afghaanse ballingen met behoud van salaris en terugkeergarantie voor een of twee jaar naar Afghanistan te halen.

Zo'n aanpak zou wel aanlokkelijk zijn voor de Afghaanse deskundigen in het Westen. Ze riskeren niets in hun persoonlijke leven en dragen toch bij aan de opbouw van hun land, ook door hun kennis gedurende een paar jaar 'uitzending' over te dragen aan hun niet gevluchte landgenoten. Ondanks het enthousiasme van een Farooq, die beter overweg kan met een kalasjnikov dan met een pen, zal het behelpen blijven.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 26 januari 2002