door Maarten van Meurs DEN HAAG - Een extra zak geld van de industrie ter grootte van 150 miljoen euro heeft de Nederlandse deelname aan het Amerikaanse Joint Strike Fighter (JSF)-project gered. Minister Jorritsma (Economische Zaken) en staatssecretaris Van Hoof (Defensie) hebben nu zoveel vertrouwen in hun voorstel om mee te doen aan het ontwikkeling van deze F35 van Lockheed Martin, dat zij het morgen zullen presenteren in de ministerraad. Daarbij wordt van minister Zalm (Financiën) geen verzet meer verwacht.

Voor het meebouwen aan de vrijwel zekere opvolger van de F16 moet ons land zo'n 800 miljoen dollar op tafel leggen. Koortsachtig overleg tussen alle partijen heeft gisteren geleid tot het dichten van financiële gaten die een dag eerder nog een schijnbaar onoplosbaar probleem vormden. "Iedereen praat nu met iedereen", aldus een betrokkene.

Cruciaal voor het huidige JSF-succes is dat de industrie onder dreiging van het afblazen van het project op het laatste moment haar financiële aanbod zo ongeveer heeft verdubbeld. Voor de industrie staan grote belangen op het spel omdat men hoopt uit de JSF-productie zo'n tien miljard euro omzet te halen. Alleen al de VS zelf willen bijna 3.000 exemplaren bestellen.

Het JSF-plan zit financieel ongehoord ingewikkeld in elkaar omdat het is uitgesmeerd over een periode van dertig jaar. Van de 800 miljoen dollar brengt Defensie meer dan de helft op. Verder brengt Economische Zaken geld in, en komen er op de lange termijn tientallen miljoenen terug via de korting op de 80 toestellen die Nederland aanschaffen, alsmede via royalties op toestellen die aan derde landen worden verkocht. De industrie brengt het resterende deel op en heeft daarbij het financiële gat van 150 miljoen euro voor haar rekening moeten nemen.

Wel moeten er nog veel details worden uitgewerkt over de fasering van bepaalde betalingen. De industrie, die een percentage van de omzet afdraagt, gaat pas flinke omzet draaien vanaf 2015. De overheid moet daarom een groot bedrag voorfinancieren.

Verder wordt er ook nog met de VS onderhandeld over de exacte besteding van de 800 miljoen dollar. Nederland heeft al bedongen dat ons land 50 miljoen daarvan in eigen beheer mag besteden.

Minister Zalm heeft lang dwarsgelegen omdat hij eiste dat het bedrijfsleven de eventuele financiële risico's voor zijn rekening zou nemen. Met het hogere aanbod van de industrie is aan zijn voorwaarden voldaan. Daarmee is de kans zeer aanzienlijk dat het kabinet morgen het groene licht zal geven aan het JSF-project.

PvdA-fractievoorzitter Melkert liet zich gisteravond positief uit over de JSF. "Het is altijd goed als er een project is waar de industrie in kan deelnemen, mits er geen onaanvaardbare risico's zijn. Verder is Defensie gebaat bij een hoogwaardig vliegtuig", zei hij. VVD en CDA in de Tweede Kamer zijn al langer groot voorstander van de JSF.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 24 januari 2002