en LONDEN/NEW YORK - De Amerikaanse regering wijst de kritiek van de hand die met name Groot-Brittanië - nota bene de trouwste bondgenoot van de VS in de strijd tegen het terrorisme - heeft op de uiterst strenge behandeling van gevangen genomen Al-Qaeda- en Taliban-soldaten op de Amerikaanse militaire basis Guantánamo Bay in Cuba.

Vooralsnog weigert de Amerikaanse regering de Geneefse Conventie van toepassing te verklaren omdat de ruwweg 110 gevangenen uit Afghanistan geen reguliere regeringssoldaten zouden zijn geweest en geen uniformen droegen. Zij worden in Amerikaanse termen omschreven als "onwettige strijders", die zich niet hielden aan de internationale regels van oorlogsvoering. De Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld noemt de behandeling van de gevangenen, die hij omschrijft als keiharde terroristen, "humaan en voor het grootste deel in overeenstemming met de Conventie van Genève". Ook minister van Justitie John Ashcroft verdedigt de aanpak in 'Camp X-ray' waar de gevangen worden ondergebracht in semi-openluchtcellen van zo'n 2,5 vierkante meter met een dak van golfplaat.

De verantwoordelijke Amerikaanse brigade-generaal Michael Lehnert zei dat strenge maatregelen noodzakelijk waren, omdat de gevangen moslimstrijders agressief en extreem gevaarlijk waren. Eén van hen had volgens hem op de basis getracht een Amerikaanse marinier aan te vallen. De uitrusting van de gevangenen was vooral bedoeld het transport per vliegtuig zonder problemen te laten verlopen. Onduidelijk is waarom de gevangenen deze beschermende kledij ook in het tropische, vochtige klimaat van Cuba dienen te dragen in hun open getraliede kooien. Een Amerikaanse legerofficier vulde aan dat het dragen van maskers noodzakelijk was om te voorkomen dat de soldaten spuugden naar hun cipiers. Sommige gevangenen zouden tbc hebben. Tim West, een medicus van Amnesty International, noemde dit evenwel een drogreden. "Zij worden in de openlucht vastgehouden en vormen geen gevaar voor het militaire personeel, omdat tbc alleen wordt overgebracht in overbevolkte centra met slechte luchtventilatie. En als sommigen inderdaad tbc hebben, moeten zij daarvoor medisch worden behandeld en antibiotica krijgen", aldus West.

De behandeling van de gevangenen wordt door de Britse kritiek onomwonden als "barbaars" omschreven.

Mensenrechtenorganisaties stellen dat de zwaar geboeide gevangenen moeilijk kunnen ademen, amper iets kunnen zien, ruiken, voelen of horen. Zij waarschuwen dat dit op langere termijn kan leiden tot hallucinaties, een verstoorde balans en mogelijk psychische problemen.

Juristen in Groot-Brittannië alsmede voormalige regeringsleden vermoeden dat de ondervraging door de Amerikanen niet veel zal opleveren. Er zou onvoldoende bewijs zijn voor een veroordeling wegens internationaal terrorisme. Zij verwachten dat de meesten op vrije voeten zullen worden gesteld omdat de bewijslast juridisch niet is rond te krijgen. Ook richt de kritiek zich op het feit dat het een land als de Verenigde Staten niet past om gevangenen op deze wijze te behandelen.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 21 januari 2002