HAMAR - Eigenlijk, zegt Konstantin Poltavets, is het heel vreemd. "In de sport praat iedereen voortdurend over inspanning. Maximale inspanning, submaximale inspanning, pfff. Waarom heeft niemand het ooit over ontspanning? Mijns inziens is dat een van de grootste problemen in de sport. Nooit wordt er nagedacht over de andere kant. Hoe vaak zie je niet dat een sporter, na het beëindigen van zijn carrière, een psychologisch trauma oploopt of in een depressie beland? Door een atleet te leren ontspannen presteert hij niet alleen beter, maar voorkom je ook dergelijke situaties als hij klaar is met zijn loopbaan."

Konstantin Poltavets.

Kwestie van logisch denken, antwoordt de in Cahorkov geboren Oekraïner (39) schouderophalend op de vraag waar hij zijn eruditie vandaan heeft. "De kennis zit in het leven. Ons leven ís kennis, alleen moet je over de vaardigheid beschikken die eruit te halen." De psyche van de mens vormt niet alleen veruit het meest onaantastbare, maar tevens het boeiendste aspect van de topsport, verduidelijkt hij. "De hersenen vormen maar een heel klein onderdeel van het lichaam, maar nemen wel twintig procent van de zuurstofopname in beslag om goed te kunnen functioneren. Als de hersenen niet goed functioneren, weigert het gehele lichaam dienst. Een sporter functioneert het best in een ploeg waarin de sfeer goed is. Dus dat was het eerste uitgangspunt waarmee we bij DSB van start zijn gegaan."

Het doel van Poltavets' leven? "Kennis vergaren. Daarom ben ik ook zo blij dat ik naar de Olympische Spelen mag. Voor mijn rijders is Salt Lake City een levensdoel en voor mij is dat eigenlijk niet anders. Alwéér een gelegenheid om meer van het leven te leren." Over het hoe en waarom van zijn eeuwige drang het aardse bestaan te willen doorgronden, hult hij zich in vaagheden. "Het is heel moeilijk uit te leggen. Daarvoor zou je hetzelfde moeten hebben meegemaakt als ik. Je zou onder andere moeten begrijpen dat je, als je in de Oekraïne woont, op een gegeven moment uitkomt bij de grootste en meest belangrijke vraag in het leven: hoe nu verder? Soms kún je niet verder, maar moet je toch een beslissing nemen. Wanneer je bij dat moment bent aangeland, ga je op zoek naar kennis. Mijn verleden is niet echt leuk, maar voor mij wel een stimulans om te allen tijde daar naar op zoek te blijven gaan."

"In feite stond Jan Bos dit seizoen voor hetzelfde dilemma", vergelijkt hij aan de vooravond van de WK sprint in Hamar. En dus gingen de twee lotgenoten met elkaar aan de slag. "Mijn benadering is anders dan andere trainers. Wanneer je een sporter adviezen geeft, moet dat op een rustige manier gebeuren. Mijn uitgangspunt is dat een sporter voor het verbeteren van details het juiste gevoel moeten hebben. Wanneer ik duizend keer een aanwijzing geef, maar de sporter daar geen enkel gevoel bij heeft, ontaardt dat in grote irritatie. In zo'n geval pak ik een videoband van de training en ga ik samen met mijn schaatser van mening wisselen om er zo proberen uit te komen. Het proces van verbetering verloopt op die manier veel sneller. Je moet altijd streven naar perfectie, juist omdat dat niet bestaat."

In alle opzichten maakt Poltavets zijn inzichten aanschouwelijk. "Ik film alle trainingen, zelfs wanneer die jongens op de schaatsplank staan. Zien ze ook een keertje iets anders dan dat eeuwige rondjes rijden." Bovendien beschikt hij over een archief van "een stuk of 20, 30" videobanden met beelden van alle wereldtoppers. Samen met zijn rijders maakt hij van hen een sterkte/zwakte-analyse. "Zij leren van mij en ik van hen. Ik sta naast ze, niet boven ze. Het laatste dat ik wil, is mijn schaatsers het gevoel geven van mij afhankelijk te zijn. Ze moeten volwassen zijn, zich bewust van zichzelf. Ik geef slecht richtlijnen, meer niet. Mijn visie is mijn kompas, maar ik verlies nooit de weg naar het uiteindelijke doel uit het oog. Soms is het verstandiger een omweg te nemen, dan rechtstreeks op je eindbestemming af te stevenen en daarbij op allerlei hindernissen te stuiten."

"Mijn benadering is inderdaad anders dan met name Jan Bos dat in het verleden gewend was. Mijn uitgangspunt is om zijn sterkte punten nóg sterker te maken, niet om zijn zwakke punten te verbeteren. Dat kost namelijk tijd. En die heb ik gewoonweg niet. We praten echt ontzettend veel. De vraag waar zijn capaciteiten liggen, staat vaak centraal. Hoewel ik natuurlijk geen vergelijkingsmateriaal heb, weet ik dat hij zich veel bewuster is geworden van het schaatsen. Een rechtstreeks gevolg daarvan is dat hij daardoor doelgerichter bezig is. Dat hij dit seizoen gedisciplineerder werkt dan in het verleden, is niet mijn verdienste. Discipline is een intrinsieke motivatie. Als discipline van buitenaf komt, grenst het namelijk aan dictatuur."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 18 januari 2002