VELDHOVEN - ASML, de grootste producent van chipmachines ter wereld, is in het voor de chipsector rampzalige jaar 2001 iets minder diep in de rode cijfers gedoken dan gevreesd. Het Veldhovense concern verwacht dat de chipindustrie pas op zijn vroegst vanaf de tweede helft van dit jaar weer gaat aantrekken. "Het herstel komt mogelijk in het derde kwartaal, maar waarschijnlijk pas in het vierde kwartaal", zei financiële topman Peter Wennink gisterochtend in een toelichting op de jaarcijfers.

Ondanks dat ASML gisteren een recordverlies van €479 miljoen over heel 2001 bekendmaakte, heerste er in de financiële wereld opluchting. De onderneming kwam namelijk niet wederom met slechter dan verwacht nieuws naar buiten. Het verlies per aandeel van €1,03 was zelfs licht beter dan de €1,06 waarop analisten gemiddeld hadden gerekend.

Ook liet bestuursvoorzitter Doug Dunn weten dat ASML de komende maanden waarschijnlijk niet wederom een buitengewone last dient te boeken, naast de €523 miljoen aan eenmalige kosten die het vorig jaar heeft genomen voor het terugbrengen van productiecapaciteit, het extra afboeken van voorraden, het schrappen van circa tweeduizend arbeidsplaatsen en de integratie van het overgenomen Silicon Valley Group (SVG).

Volgens Dunn hoeven er geen extra banen weg bij ASML. De komende zes maanden moeten weliswaar nog vijfhonderd arbeidsplaatsen verdwijnen, waardoor het personeelsbestand van de onderneming zal dalen naar circa 6600 personen. Maar die ingreep maakt deel uit van een lopende reorganisatie.

Ook voor de integratie van SVG hoeft niet opnieuw een buitengewone last te worden geboekt, denkt Dunn. Hoewel de integratie van SVG volgens de Britse topman voorspoedig verloopt, lijkt ASML zich echter toch iets anders te hebben voorgesteld toen het in oktober 2000 besloot €1,4 miljard neer te tellen voor de Amerikaanse onderneming.

Een belangrijke reden voor de overname van SVG - het binnenslepen van Intel als klant - heeft bijvoorbeeld nog weinig vruchten afgeworpen. Het afgelopen jaar moest ASML de grootste chipproducent ter wereld zelfs teleurstellen, omdat SVG er niet in slaagde bestelde chipmachines op tijd af te leveren.

Dunn wilde gisteren aanvankelijk niet ingaan op de huidige relatie van ASML met Intel. "Ik spreek nooit over een specifieke klant zonder diens toestemming. Ik wil niet achter hun rug uitspraken doen", zei hij. Na enig aandringen gaf de voormalig Philips-topman wel aan dat de verhouding met Intel 'goed' is. "En daar gaan we op voortbouwen."

Dat het bij SVG nog niet naar wens gaat, blijkt ook wel uit het feit dat ASML inmiddels de productie van de Micrascan V, de belangrijkste chipmachine van de Amerikaanse dochter, heeft beëindigd. Dat tijdens de lopende herstructurering bovendien het leeuwendeel van de ontslagen bij SVG is gevallen, illustreert dit eveneens. De Amerikaanse dochter is dan ook in belangrijke mate de veroorzaker van het recordverlies dat ASML in 2001 heeft geleden. Hoeveel exact is uit de resultaten niet op te maken.

Niettemin zou ASML ook zonder SVG in de rode cijfers zijn gedoken. Door de crisis in de chipsector heeft ASML vorig jaar namelijk de verkoop van maar liefst 274 chipmachines (voorlopig) niet zien doorgaan. Daardoor is de afzet van het aantal machines, die ruim €10 miljoen per stuk moeten opbrengen, teruggelopen van 455 in het jaar 2000 naar 197 in 2001.

Als gevolg hiervan is de omzet van ASML vorig jaar met 39,7% gedaald naar €1,844 miljard. In het tweede halfjaar kwamen de inkomsten van ASML verder onder druk te staan. In de eerste zes maanden van 2001 werd namelijk reeds een omzet van €1,015 miljard behaald.

Dunn denkt dat de crisis in de chipindustrie inmiddels het dieptepunt heeft bereikt. Hij verwacht dat het herstel zich in de tweede helft van dit jaar zal voordoen. "Maar ik weet niet of het herstel snel of langzaam zal gaan. Als de markt snel aantrekt, dan zullen we er snel op inspringen. Komt het langzaam, dan zullen we goed blijven letten op de kosten."

In tegenstelling tot de kwestie-Intel was Dunn wel spraakzaam over de juridische procedure die concurrent Nikon in de Verenigde Staten is begonnen tegen ASML. De Japanners beschuldigen het Nederlandse concern van inbreuk op octrooirechten. Nikon eist derhalve een Amerikaans invoerverbod voor ASML-machines.

Dunn toonde zich gisteren verontwaardigd over de rechtszaak. "Ik vermoed dat Nikon hiermee gekomen is, omdat ze de afgelopen tijd veel marktaandeel heeft verloren. Het maakt me echter verdrietig dat we in deze zwaarste recessie in de chipsector ooit elkaar bezighouden met rechtszaken, terwijl we al onze energie zouden moeten aanwenden om de hele industrie uit dit dal te krijgen."

De bestuursvoorzitter zei eveneens dat ASML zich fel tegen de aanklacht zal verdedigen. "Laat er geen misverstand over bestaan dat de technologie die we in onze machines aanbrengen ongeëvenaard en van ons is", aldus Dunn.

Na alle ellende uit het rampjaar 2001 had de topman gisteren ook een positief nieuwtje. ASML heeft namelijk een miljoenenorder gekregen van de Chinese chipproducent SMIC. Dunn wilde niet zeggen hoeveel deze transactie precies oplevert.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 18 januari 2002