AMSTERDAM - De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) vermoedde het al jaren: het krakersbolwerk Vrankrijk in de Spuistraat in Amsterdam is een Europees steunpunt voor terroristische organisaties.

De arrestatie woensdagmiddag van de 35-jarigeJuan Ramón Rodríquez Fernández, alias Marc - een actief lid van de Baskische afscheidingsbeweging ETA - lijkt de inlichtingendienst gelijk te geven. De man werd gepakt toen hij bij Albert Heijn boodschappen deed. Omdat Fernández bivakkeerde in de logeerkamer van het krakersbolwerk, werd daar gisternacht op verzoek van de Spaanse justitie een inval gedaan.

Het beruchte kraakpand ligt op een steenworp afstand van de plek waar over ruim twee weken Willem-Alexander en Máxima elkaar het jawoord geven. Om die reden mag Vrankrijk zich al maanden 'verheugen' in de warme aandacht van inlichtingendiensten.

Al sinds de Eurotop in '97, toen Vrankrijk de uitvalsbasis was van relschoppers die in Amsterdam op grote schaal vernielingen aanrichtten, hebben politie en justitie de indruk dat zich in Vrankrijk allerlei criminele activiteiten afspelen. Tijdens de Eurotop leek het kraakpand een soort commandocentrum van waaruit de gewelddadige acties werden aangestuurd.

Volgens politiebronnen staat vast dat in het pand diverse radicale actiegroepen zijn gehuisvest, waaronder Latijns-Amerikaanse mantelorganisaties, die in contact staan met de Spaanse terreurorganisatie ETA. Uitgeprocedeerde asielzoekers of activisten die een schuiladres nodig hebben, kunnen in Vrankrijk terecht. Ook opereren vanuit het door de gemeente Amsterdam gedoogde krakerhoofdkwartier groeperingen die ageren tegen het aanstaande koninklijke huwelijk.

Toch had de politie lange tijd geen duidelijk beeld van wat zich nu precies binnen de muren van het krakerpaleis afspeelde. De vermoedens over criminele acties en zelfs drugshandel konden nooit spijkerhard worden gemaakt. Nadat de rol van de Amsterdamse kraakbeweging in de jaren negentig leek te zijn uitgespeeld, nam de politieaandacht voor het actiewezen in de hoofdstad de laatste jaren af en kreeg een illegaal krakerscafé in Vrankrijk zelfs een gedoogstatus.

Om de informatiepositie van de recherche binnen radicale groeperingen weer op peil te brengen wordt Vrankrijk de laatste maanden stevig in de gaten gehouden door observatieteams en worden telefoongesprekken vanuit het pand afgeluisterd. Via informanten probeert de politie informatie over de bewoners van het actiebolwerk te verzamelen, en belangrijker, wat ze van plan zijn op de dag van hét huwelijk.

Volgens de Amsterdamse justitie werd Juan Fernández gearresteerd op verzoek van Spaanse opsporingsautoriteiten. Maar bronnen binnen het Amsterdamse korps weten te melden dat de politie bij het observeren van Vrankrijk op namen van verdachte bewoners is gestuit en die bij buitenlandse inlichtingendiensten heeft nagetrokken.

Een van die personen zou Fernández zijn geweest. Spaanse kranten speculeerden gisteren over de mogelijke betrokkenheid van het ETA-lid bij het beramen van een aanslag op een lid van het Spaanse Koninklijk Huis tijdens het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima. Of een dergelijke terreurdaad inderdaad vanuit het actiepand in de Spuistraat zou worden uitgevoerd, is ongewis.

Dat inlichtingendiensten de activiteiten vanuit Vrankrijk de komende weken met nóg meer aandacht zullen volgen staat wél vast. En heel misschien is er wel een wakkere Amsterdamse bestuurder die het krakersbolwerk nu gewoon laat dichttimmeren, in ieder geval tot en met twee februari.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 18 januari 2002