DEN HAAG - De Nederlandse vliegtuigindustrie heeft bij het F35 Joint Strike Fighter-project aangeboden om 2,5% van de productieomzet alsmede 2,5% van de omzet bij onderhoud en reserve-onderdelen aan de overheid af te dragen. Dat aanbod is vorige week gedaan tijdens een ontmoeting van enkele topmannen uit het bedrijfsleven met minister Jorritsma (Economische Zaken) en staatssecretaris Van Hoof (Defensie). Als de ontwikkelingen bij de JSF niet tegenvallen, kan de afdracht van de industrie in de loop der jaren oplopen tot in totaal €450 miljoen.
De betrokken bewindslieden zijn tevreden over de bijdrage van de industrie. Het voltallige kabinet beslist eind deze maand of ons land $800 miljoen wil uitgeven voor deelname aan de JSF-productie, het Amerikaanse toestel van Lockheed Martin dat vanaf 2010 de F16 moet gaan vervangen. Van dat bedrag moet de industrie een flink deel zelf betalen.
Het bedrijfsleven heeft zijn bod vorige week verhoogd in die zin dat nu niet alleen meer de productie, maar ook onderhoud en reserve-onderdelen voor de overheid geld zullen opleveren. Daarmee krijgt de overheid niet alleen tijdens de productiefase, die loopt tot 2025, geld in het laatje maar ook tijdens het wereldwijde gebruik van het toestel dat kan voortduren tot 2050.
Verder is er geen sprake meer van dat de overheid de dollarrisico's van het bedrijfsleven overneemt en krijgt het bedrijfsleven niet de korting op de door Nederland te bestellen JSF-toestellen toegeschoven die ons land krijgt door nu in het JSF-project te stappen. Een voorstel van de industrie voor het gebruiken van de subsidiestroom richting het onderzoeksinstituut NIVR was al eerder van tafel gehaald.
Aanstaande vrijdag zal staatssecretaris Van Hoof in de ministerraad een presentatie geven over de JSF-deelname, die het Nederlandse bedrijfsleven in de komende 30 jaar een omzet van zo'n €10 miljard kan opleveren. Daarbij wordt gehoopt op in totaal 6000 toestellen, waarvan de helft voor de VS zelf. Nederland is van plan zo'n 80 F35's te bestellen ter vervanging van de huidige 138 F16's.
Naar verluidt is het ministerie van Financien nog bezorgd over het afdekken van de financiële risico's van de staat bij het JSF-project. Als het met de dollarkoers, de ontwikkelingskosten van de JSF en de aantallen te bouwen vliegtuigen fors tegenvalt ten opzichte van de huidige aannames zou de tegenvaller voor de overheid zo'n €450 miljoen kunnen bedragen.
Nederland stapt voor 4% in de JSF-ontwikkeling en zou bij kostenoverschrijdingen in de ontwikkelingsfase een evenredig deel moeten ophoesten. Daarnaast is het nog lang niet zeker dat er inderdaad 6000 F35's gebouwd zullen worden. Financiën wil dat deze risico's op een behoorlijke manier worden afgedekt voordat de JSF het groene licht krijgt.
In het huidige financiële plaatje bij het bijeen sprokkelen van het 'entreebiljet' van $800 miljoen is er nog een gat van enkele tientallen miljoenen euro's, maar dat wordt niet als een groot politiek probleem gezien. Dit bedrag kan worden gevonden door in de begrotingen van Economische Zaken of Defensie uitgaven naar achteren te schuiven of het kan uit de algemene middelen komen.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}