De Amerikaanse WTO-ambassadeur Zoellick (links) waarschuwt dat forse sancties "het effect van een atoombom" zullen hebben. (Foto: EPA)

BRUSSEL - De Wereldhandelsorganisatie (WTO) heeft gisteren de Europese Unie in het gelijk gesteld in een ruim vier jaar slepend handelsconflict met de VS. De Amerikanen schenden met belastingvoordelen voor exporterende bedrijven de regels wat betreft eerlijke en vrije concurrentie op de wereldmarkt. Na de uitspraak gistermiddag in Genève, was de Europese Commissie dan ook in haar nopjes, de weg ligt nu open om voor een bedrag van $4 miljard aan tegenmaatregelen te nemen, in de vorm van heffingen op Amerikaanse producten.

Eind maart moet meer duidelijkheid komen over de aard en de omvang van de tegenmaatregelen die de EU mag gaan treffen, de WTO doet dan uitspraak over het uiteindelijke bedrag waarmee Europa de invoerrechten mag verhogen op Amerikaanse producten, variërend van elektriciteitsdraad tot softwarepakketten, dat kan lager uitvallen dan de geclaimde $4 miljard. Een al te zware actie van Europese zijde kan leiden tot een niet meer te stoppen handelsoorlog en daarom wil de commissie het voorzichtig spelen. De Amerikaanse WTO-ambassadeur Robert Zoellick zegt nu al dat forse sancties "het effect van een atoombom" zullen hebben op de handelsrelaties tussen de VS en Europa.

Desalniettemin was eurocommissaris Pascal Lamy (Buitenlandse Handel) gisteren opgetogen. "Nu is het aan de VS om zich te confirmeren aan WTO-regels en wij zien de Amerikaanse voorstellen met belangstelling tegemoet." De VS reageerden gisteren teleurgesteld maar zeiden de uitspraak te willen bestuderen. Een woordvoerer van het ministerie van Handel verklaarde dat zijn regering wil proberen tot een vergelijk met de EU te komen.

Tegen eerdere soortgelijke uitspraken van de WTO waren de VS steeds in beroep gegaan, maar alle beroepsmogelijkheden zijn nu uitgeput. Het gaat allemaal om de 'Extraterritorial Income Act', een belastingwet die in november 2000 door het Amerikaanse Congres werd goedgekeurd. Volgens deze wet worden Amerikaanse bedrijven grotendeels vrijgesteld van belastingen op winsten die ze in het buitenland maken, op voorwaarde dat ze daar hun lokale belastingen wel voldoen. Onder meer Microsoft, Kodak, Boeing en General Electric maken voor miljarden dollars van de wet gebruik, die breder bekend is als de 'Foreign Sales Corporation Act'.

Het oordeel van de WTO, de waakhond over de toepassing van de afspraken voor een vrije wereldhandel, maakt de weg vrij voor een tegenoffensief van de EU. De Unie claimt dat Europese bedrijven door toepassing van de omstreden belastingwet een schade van $4,04 miljard hebben geleden. Het is de hoogste schadeclaim die ooit is ingediend in de zevenjarige geschiedenis van de WTO.

De Amerikanen bestrijden dit bedrag heftig, het zou het totale voordeel zijn dat alle Amerikaanse exporterende bedrijven halen naar alle delen in de wereld. De export naar Europa zou maar een deeltje zijn. Eventuele sancties zouden ook Europese bedrijven treffen. "Deze zaak is zo groot dat heel veel Europese bedrijven die belangen hebben in de VS getroffen zullen worden", aldus William Reinsch, voorzitter van de National Foreign Trade Council in Washington. De VS gaan nu alle overeenkomsten met de EU navlooien en op de achtergrond speelt de Amerikaanse beschuldiging ook mee dat Europa staal dumpt op de Amerikaanse markt.

De dreiging met escalerende handelssancties komt op een ongelegen moment nu men net aan het begin staat van een nieuwe WTO-ronde om de wereldhandel vrijer te maken en de wereldeconomie zich in een kwetsbare positie bevindt. Om te vermijden dat het tot een totale handelsoorlog komt, zouden de VS hun vennootschapsbelasting kunnen hervormen en de scherpste kantjes afhalen van de 'Foreign Sales Corporation Act'. Maar dat kan niet meer voor eind maart als de sancties ingaan, aanpassingen zullen moeten worden ingebracht in de nieuwe WTO-ronde.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 15 januari 2002