door Gemma Buters BRUSSEL/STRAATSBURG - De Ierse liberaal Pat Cox wordt vandaag naar alle waarschijnlijkheid gekozen tot de nieuwe voorzitter van het Europees parlement (EP). Cox volgt dan de Franse christen-democrate Nicole Fontaine op en mag de komende tweeënhalf jaar proberen de Europese kiezers te overtuigen van het bestaansrecht van het EP.
|
Pat Cox. (Foto: AP)
|
Cox is zo goed als zeker van de overwinning dankzij een afspraak die de liberale fractie in '99 maakte met de christen-democraten. De liberalen hielpen Fontaine toen aan de meerderheid, in ruil daarvoor mag Cox de tweede termijn de voorzittershamer vasthouden. Cox is nog verwikkeld in een nek-aan-nekrace met zijn socialistische tegenstrever David Martin, maar omdat veel Groenen uiteindelijk Cox zullen steunen, staat het pluche voor hem gereed.
De meeste Europese burgers zal het echter worst wezen wie het Europees parlement voorzit. Zij hebben amper benul van wat het parlement doet en zien de geachte afgevaardigden voornamelijk als een verzameling politieke bleekneusjes met riante onkostenvergoedingen. De voorzitter geldt nog steeds als de tandeloze baas van een machteloos instituut, hoewel het parlement inmiddels wel degelijk een cruciale rol speelt bij de Europese wetgeving.
Cox' voorganger Fontaine heeft zich niet bepaald ingespannen om dat beeld bij te stellen. Zo beloofde ze bij haar aantreden dat er binnen een half jaar een nieuwe regeling voor de salarissen en onkosten van de parlementariërs zou liggen. Zo'n statuut is er echter nog steeds niet. Ook de afschaffing van de omstreden vergaderingen op vrijdag, waar de meeste parlementariërs alleen maar kwamen opdagen om hun dagvergoeding te kunnen incasseren voor ze spoorslags naar huis vertrokken, heeft Fontaine geprobeerd tegen te houden.
In plaats van de broodnodige interne hervormingen ter hand te nemen, wierp Fontaine zich met volle overgave op de ceremoniële rol die de parlementsvoorzitter ook moet bekleden. Fontaine, steevast gekleed in felroze of hemelsblauwe pakjes en getooid met een stormvast kapsel dat haar de bijnaam 'Barbie' opleverde, gedroeg zich meer als een koningin dan als een politiek leidster. Eén van haar wapenfeiten is dat ze naast de Europese regeringsleiders op de groepsfoto mocht poseren bij EU-toppen.
De voorstanders van Cox hopen dat de flamboyante Ier een frisse wind door het parlement zal laten waaien. Hij heeft, net als zijn tegenkandidaten, beloofd de debatten levendiger te maken en het parlement dichter bij de burger te brengen.
De voornaamste taak voor Cox is de Europese kiezers duidelijk te maken wat het bestaansrecht is van het Europees parlement. Daarvoor moet hij snel met interne hervormingen komen om het imago te verbeteren en naar buiten toe uitleggen welke rol het parlement speelt in het leven van de burgers.
Vanwege de structuur van het 626 leden tellende parlement en het ontbreken van het spel tussen regering en oppositie dat de nationale parlementen levendig maakt, zal het EP wel nooit een sexy club worden. De overvloedige aanwezigheid van ondermaatse politici helpt ook niet echt mee. Desondanks moet Cox bij de volgende verkiezingen in 2004 meer kiezers naar de stembus kunnen krijgen dan de bedroevende score uit '99. De legitimiteit van het parlement staat op het spel.