door Hans Kuitert QUETTA - Zelfs als de barre Afghaanse winter straks voorbij is, is het leeuwendeel van de Afghaanse vluchtelingen in Pakistan niet van plan snel terug te keren naar het vaderland. In de talrijke vluchtelingenkampen rond Peshawar, Quetta en Karachi overheerst scepsis over de kansen op een blijvende vrede.
"Zelfs als Karzai of de koning vrede brengt, zal het nog jaren duren voordat we terug kunnen. Er is niets in Afghanistan. Niets. Hier verhongeren we niet, hier hebben we altijd baantjes kunnen vinden, zelfs ik", schetst Amanullah de stemming. Acht jaar geleden verloor hij een been en met zijn vrouw Amina en hun kinderen nam hij toen de wijk naar Pakistan.
In het deels nog uit tenten bestaande kamp in Karachi peinst Amina er niet over terug te keren naar Helmand, waar zij ooit woonden. Gedecideerd zegt ze: "Amanullah heeft nog een been, dat mag hij niet ook kwijtraken. Mijn kinderen hebben gelukkig al hun ledematen nog. Teruggaan is waanzin."
Iedereen in de kampen in de buurlanden heeft zo wel een reden om te blijven. De levensomstandigheden mogen op het oog belabberd zijn, in ieder geval zijn ze beter dan in Afghanistan, waar jarenlange oorlog en droogte de landbouw hebben lamgelegd, waar miljoenen mijnen liggen en bovenal lokale stammenleiders al weer verwikkeld zijn in een onderlinge machtsstrijd.
"Van hier naar Kandahar reizen, waar we vandaan komen, is onmogelijk. Overal moet je geld betalen om niet leeggeroofd te worden", zegt Ali Abdullah, een jongen van begin 20, die het grootste deel van zijn leven in een kamp in Quetta heeft gewoond. "Ik heb werk. Dankzij een hulporganisatie kon ik naar school. Natuurlijk ben ik een Afghaan, maar dat kan ik ook hier zijn. Daarvoor hoef ik niet per se terug."
Pakistan is verontrust over de matige animo onder de vluchtelingen om terug te keren. De circa 2,5 miljoen Afghanen die in de loop van 20 jaar oorlog hun heil zochten in het buurland, hebben een grote aanslag gepleegd op de lokale werkgelegenheid. "We hebben altijd met hen gedeeld", bromt Tariq Zaidi, een kleine ondernemer in Karachi. "Het wordt tijd dat ze vertrekken."
Internationale hulporganisaties maken zich op om na de winter de terugkeer mogelijk te maken van meer dan een miljoen Afghanen die in eigen land zijn gevlucht voor de strijd tussen de Taliban en de Noordelijke Alliantie. De interne vluchtelingen zullen voorrang krijgen, de toch al teruggelopen hulp aan de vluchtelingen in Pakistan zal op een nog lager pitje worden gezet.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}