AMSTERDAM - Heineken: de man, het bier en de macht. Drie typeringen die onlosmakelijk met de bierbrouwer zijn verbonden. Alhoewel Freddy Heineken, de man achter het merk is overleden, zal zijn naam tot in lengte van jaren door het biermerk voortleven. Grote vraag is: Wat gaat er gebeuren met de macht nu de man die via een beschermingsconstructie jarenlang alle touwtjes zelf in handen hield er niet meer is?

FREDDY HEINEKEN ... onvervangbaar ...

Machtsmisbruik, maar vooral ook beperking van de groei voor de brouwer is Freddy Heineken meermaals verweten. Door de beschermingsconstructie zou het Heinekenconcern niet in staat zijn om grote overnames te financieren. "Uniek is uniek", reageert een analist op het overlijden van de biermagnaat. "Deze man is onvervangbaar en vooral zijn marktkennis zal dan ook zeker gemist worden", zo vervolgt hij. "Of zijn overlijden direct invloed heeft op de toekomstige strategie van de brouwer, vindt hij moeilijk te zeggen. Duidelijk is wel dat het een klap is, "maar één die moeilijk meetbaar is."

Freddy Heineken zou in april van dit jaar officieel vertrekken als voorzitter van de raad van beheer van Heineken Holding, zo gaf hij eind vorig jaar zelf aan. Dat was zijn laatste bestuursfunctie binnen het bierconcern. Via de holding behield de man, die het biermerk op de wereldkaart heeft gezet, de macht over zijn concern. Heineken Holding bezit iets meer dan de helft van de aandelen van Heineken NV en de holding is op zijn beurt weer voor iets meer dan de helft in handen van Freddy Heineken.

Vorig jaar deden enkele ontevreden aandeelhouders een aanval op de positie van Freddy Heineken. Zij vonden dat de koers van het aandeel te laag was in vergelijking met de waarde van het aandeel Heineken NV. De aandeelhouders probeerden uiteindelijk zelfs via de Ondernemingskamer hun gelijk te halen. De rechter oordeelde echter dat de brouwer geen wanbeleid voerde en er werd tot grote opluchting van de bierkoning niet gemorreld aan de constructie.

De financiële wereld verwacht dat er in de nabije toekomst niets zal veranderen aan deze beschermingsconstructie. Het controlerend belang van de holding gaat geheel naar wens van de biermagnaat immers naar zijn dochter Charlene de Carvalho. Terwijl verschillende analisten enkele maanden geleden meerdere malen hebben gezegd dat deze 'machtsconstructie' beperkend werkt voor de groei van de onderneming, durven ze dat nu vlak na het overlijden van de 'grote man' veelal niet te herhalen. Heineken heeft de laatste jaren menig grote brouwer - denk alleen maar eens aan Bass - naar concurrenten als Interbrew zien gaan. "Als Heineken niet te ver achterop wil raken, moeten ze echt hun acquisitiebeleid aanpassen", stelt een marktkenner. "Dat betekent niet lukraak kopen, maar misschien wel bereid zijn iets meer neer te tellen voor een goede aankoop."Opvallend is dat geen enkele analist deze 'rouwdag' openlijk over Freddy Heineken of zijn onderneming wil praten.

"Ik wil best reageren op je vragen over de beschermingsconstructie van de brouwer, maar beloof me dat je mijn naam niet noemt", aldus een marktkenner, die dat niet gepast zegt te vinden. "Maar, terug naar de beschermingsconstructie. Die is zo dichtgespijkerd, daar gaat de komende jaren echt niets veranderen", en gaat verder: "Waarom zouden ze ook? Heineken is de afgelopen tien jaar de meest succesvolle bierbrouwer geweest. Bovendien gaat de groei van het merk nog steeds door. En je kent de uitspraak: never change a winning team. Dat geldt zeker voor een bedrijf als Heineken."

Een andere analist is het hier slechts deels mee eens. "Natuurlijk doen ze het goed, maar het is vooral de naam Heineken die zo sterk is. Als ze in de top willen blijven meedraaien, denk ik toch echt dat ze in de overnamestrijd mee moeten. Of ze hiervoor de beschermingsconstructie overboord moeten gooien, vraag ik me echter af." Grote, maar vooral riskante overnames zouden door de constructie tegengehouden worden. Wanneer een acquisitie deels of helemaal met aandelen gefinancierd zou worden, betekent dit verwatering van de aandelen en dus minder aandeelhouderswaarde voor Freddy Heineken. "Toch vind ik dat onzin", meent de analist. "Financieren met aandelen is nergens voor nodig. De banken zullen in de rij staan om Heineken geld te lenen." Zowel binnen als buiten de onderneming is in ieder geval duidelijk dat de cultuur die Freddy Heineken in het bedrijf heeft geschapen niet van vandaag op morgen weg is. "Zijn geest hangt er nog wel een tijdje."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 5 januari 2002