door Rolien Créton ROVANIEMI - De onenigheid over de oorsprong van de echte kerstman is groot in de noordelijke landen. Voor de bewoners van het Finse plaatsje Rovaniemi is er echter geen twijfel mogelijk. Voor hen is de kerstman meer dan een publiekstrekker en motor van de economie. Geïnspireerd door zijn magie start de gemeente een nieuw onderzoek, dat het bestaansrecht van de kerstman voor eens en voor altijd moet vastleggen.

De kerstman, die zijn werkadres in een grot heeft, trekt jaarlijks vele toeristen naar Rovaniemi. (Foto: EPA)

Het is laat in de avond als directrice Taina Ollila een stapel brieven zit te lezen. Alleen Ollila heeft een eigen kamer in het bescheiden houten huisje in Rovaniemi, de hoofdstad van Lapland die op de poolcirkel ligt. Op dit postkantoor worden jaarlijks honderdduizenden brieven uit de hele wereld aan de kerstman verwerkt. De kerst zorgt voor stress en leidt tot vele overuren.

Als Ollila over de brieven begint, wordt ze geëmotioneerd: "Ik leg m'n hart en ziel nou eenmaal in m'n werk", verklaart ze. Zo vertelt ze met vochtige ogen over een brief van drie broertjes uit een Pools plattelandsdorpje die voor het noodlijdende bedrijf van hun vader een nieuwe tractor en voor zichzelf rubber laarzen vroegen.

Zo gauw het thema 'verlanglijsten' wordt aangesneden, krijgt ze echter harde trekken rond haar mond. Met name de lijstjes uit westerse landen zijn de laatste jaren beduidend langer en veeleisender geworden.

Finland is volgens Ollila in een sneltreinvaart verwesterd en Finse kinderen doen driftig mee aan de 'materialistische trend'. Daarom wordt door haar het kaf van het koren gescheiden, waarbij de meer persoonlijke brieven grotere kans op een antwoord hebben. "Het is het meest dankbare beroep ter wereld", zegt Ollila, terwijl ze haar rode kaboutermuts netjes rechttrekt.

De kerstman, die zijn werkadres in een grot heeft, trekt jaarlijks vele toeristen naar Rovaniemi. Het plaatsje is de afgelopen jaren zelfs iets gegroeid, wat uitzonderlijk is voor deze omstreken, waarin jongeren zo snel mogelijk zuidwaarts naar de steden trekken.

"Ik zou voor geen goud ergens anders willen wonen", zegt de 27-jarige Virpi Alapeteri, die behalve een jaar in Amerika met een uitwisselingsprogramma, haar hele leven in Rovaniemi heeft gewoond. Ze is door de gemeente aangesteld om met behulp van deskundigen de geschiedschrijving en legenden rond de Finse kerstman te verzamelen en vast te leggen. Al deze informatie moet leiden tot een museum, een project dat 2,5 jaar in beslag zal nemen en zal leiden tot de ultieme bewijsvoering over het bestaan van de kerstman.

"We hebben te maken met flinke concurrentie van landen rondom ons. Zweden, Noorwegen en met name Groenland zijn overtuigd van hun gelijk bij het opeisen van de eerste rechten op de kerstman. We respecteren hun tradities, maar na ons onderzoek valt er niet meer onderuit te komen dat de echte kerstman uit Finland komt."

Volgens Alapeteri leert de geschiedenis dat alleen in Finland genoeg voedsel voor de rendieren is. Net als bij de rest van de bewoners in Rovaniemi, is Alapeteri's toewijding groot: "De kerstman betekent enorm veel voor mensen uit de omgeving. Hij is meer dan een publiekstrekker. Het is de magie rondom hem die me dagelijks 'elektriciteitsvonkjes' geeft."

Geheel volgens de legenden, waarin de kerstman als een primitieve holbewoner wordt afgebeeld, heeft de kerstman spreekuur in een grot. Niet alleen kinderen maar ook volwassenen willen de 'zegen van de heilige'.

De kerstman maakt zich niet echt druk over alle tamtam rondom de concurrentie en bewijsvoering. "Mensen zijn veel te gestrest vandaag de dag." Ontspanning haalt hij uit de natuur en het vissen op een bootje met een hengel zonder haakje. Bij hoge uitzondering verlaat hij zijn kantoortje, maar voortdurend houden zijn ogen voorbijgangers in de gaten.

Zijn imago is enigszins vergelijkbaar met dat van een 'schoonheidskoningin': niet te zwaar op de hand en wars van politiek, maar zeer bewust van 'een roeping'. De kerstman in Rovaniemi weet dat hij een grote verantwoordelijkheid draagt. "Om niets aan het toeval over te laten, heeft hij bovendien geavanceerde communicatiecursussen gevolgd", vertelt Anne Pelttari-Bergman, woordvoerster van het Toeristenbureau in Rovaniemi.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 24 december 2001