door Jeroen Hendriks en Dominique Weesie DEN HAAG - De toekomst van de directie van de Nederlandse Spoorwegen hangt de komende weken aan een zijden draadje. In januari maakt verkeersminister Netelenbos de balans op over het (niet) op tijd rijden van de treinen. Als de afgesproken punctualiteit van gemiddeld 80% niet blijkt te zijn gehaald in 2001, zoals zich nu laat aanzien, grijpt de minister keihard in. "Dan ben ik onverbiddelijk." Dat betekent dat de hele NS-leiding de laan uitvliegt.

Netelenbos ...ultimatum... (Foto: Ruud van der Linden)

Formeel zal zij bij de raad van commissarissen, die onder leiding staat van oud-Philipsbaas Timmer, aandringen op het vertrek van de directie. De commissarissen zullen zich dan naar verwachting solidair verklaren en ook opstappen.

Netelenbos kreeg ook een duidelijke waarschuwing van de Kamer dat wanneer zij de harde maatregelen onverhoopt toch niet neemt, zijzelf als politiek verantwoordelijke minister zwaar onder vuur komt te liggen.

Dit is de uitkomst van een debat waarin zowel de minister als de Kamer hun grote onvrede over de puinhoop op het spoor hebben geuit.

"Het is een onacceptabele puinhoop op het spoor", verwoordde CDA'er Eurlings de gevoelens van de Kamer. "Ik deel de zorgen en de wanhoop van de Kamer", reageerde de minister.

De minister weigerde echter gisteren al direct het sein op rood te zetten voor de NS-directie zoals PvdA, CDA, GroenLinks en SP betoogden. "Je gelooft in een bedrijf tot het tegendeel is bewezen. En dat is pas in januari aan de orde", zei minister Netelenbos, die steeds zuurder keek naarmate de stortvloed van kritiek van Kamerleden op de NS aanhield.

De Kamerleden wezen erop dat niet alleen de punctualiteitseis, die na de zomer met toestemming van de minister werd verlaagd van 88 naar 80% omdat NS echt niet beter kon, waarschijnlijk niet wordt gehaald maar dat ook de beloofde groei van het aantal spitsreizigers bij lange na niet wordt gehaald.

De minister beloofde dat zij bij haar controle in januari van de manier waarop NS de afspraken in het zogenoemde Verbeterplan is nagekomen ook zal kijken naar reizigersaantallen, de bediening van stations, de service aan reizigers en de hygiëne in treinen en stations.

Om de greep op NS komend jaar te behouden wil de minister het bestaande overgangscontract verlengen tot 1 juli. Zij verwacht dat daarna de zogenoemde Consessiewet van kracht zal zijn waarin de overheid veel betere mogelijkheden heeft om harde eisen te stellen aan de dan zittende NS-directie en de bestuurders af te rekenen op tegenvallende prestaties. Voor de reiziger betekent dit feitelijk dat de punctualiteit van het treinverkeer voorlopig niet beter wordt dan nu het geval is.

De Kamer stak ook de hand in eigen boezem en erkende dat een deel van de huidige problemen bij NS is ontstaan doordat er bij de verzelfstandiging van het spoorbedrijf in 1995 geen wettelijke regels klaar lagen om alles in goede banen te leiden. De politiek wil dat nu rechtzetten door ervoor te zorgen dat de minister mogelijkheden krijgt om bij het bedrijf in te grijpen.

De Kamer en de minister haalden ook hard uit naar de dwarsliggers onder het rijdende personeel, vertegenwoordigd in de collectieven. Wie obstructie pleegt, moet de laan uitvliegen, zo luidde de gezamenlijke conclusie.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 21 december 2001