Pertti Kaatrasalo: "Boeren in deze streek moeten solidair blijven" >

door Rolien Créton LAPINLAHTI - Door dezelfde financiële problemen geplaagd als het Leidse biotechnologische bedrijf Pharming is de Finse dochtermaatschappij officieel failliet verklaard. De grote onzekerheid over de bestemming van 51 nakomelingen van stier Herman, die de afgelopen jaren in het Finse Lapinlahti zijn gehouden, hebben de gemoederen in Finland flink beziggehouden.

Voor sommigen betekent het faillissement een abrupt einde van een mooie droom. Voor anderen komt de sluiting als een geschenk uit de hemel. Het tot nog toe ongeschonden beeld van Finland als ideale experimenteertuin blijkt krassen te vertonen.

De boerderij met 50 koeien van Pertti Kaatrasalo - een normale omvang in deze streek - ligt diep verscholen in de bossen van Lapinlahti, hartje Finland. Alleen de schemerlampen in zijn huisje en de sterren aan de hemel vormen lichtpuntjes in de volstrekte duisternis, die al vroeg in de middag inzet.

Kaatrasalo is opgelucht over de sluiting van de 'Pharming-stal' in Lapinlahti. Als bestuurslid van de melkcoöperatie 'Promilk' was de stal een doorn in zijn oog. Met name het plan van het Finse dochterbedrijf om het project uit te breiden en op grote schaal plaatselijke boeren in te schakelen om genetisch gemanipuleerde koeien te gaan houden, kon hij niet verteren.

"Boeren in deze streek moeten solidair blijven. Als een aantal begint aan andere afnemers te leveren, is dat het begin van het einde." Hij refereert daarmee aan een tiental boeren dat enthousiast reageerde toen het Finse dochterbedrijf uitkeek naar boerderijen in de omgeving om uit te breiden.

De prijs voor melk met het eiwit lactoferrine, die deze koeien produceren, zou flink boven de normale prijs liggen, zo werd verteld.

Vanaf dat moment gingen bij Kaatrasalo de alarmbellen rinkelen. "We hebben de boeren meteen duidelijk gemaakt dat degene die één gemanipuleerde koe op z'n land accepteert, uit de vereniging wordt gegooid." Sindsdien zijn er volgens hem niet veel boeren meer die transgene koeien willen hebben. "Het waren vooral boeren die op de rand van een faillissement stonden en wanhopig reageerden", zegt hij peinzend. Langzaam kauwt hij op de stukjes zelf geschoten eland, die hij met enige trots als koekjes bij de koffie heeft geserveerd.

De chef van het Finse melkbedrijf Valia in Lapinlahti, onderdeel van 'Promilk', zag het allemaal zo zwart nog niet. Wel was er volgens hem het gevaar dat het 'traditionele melkproducten-imago', waar het noorden van de provincie Savo bekend om staat, met de uitbreidingsplannen zou worden beschadigd: "We produceren de beste melkproducten in Europa. Een paar transgene koeien kunnen dat beeld niet verstoren. Heb je het over een paar duizend koeien, dan is het een heel ander verhaal."

De Finse wetenschapper Juhani Jänne had het zich allemaal heel anders voorgesteld en voor hem is het faillissement dan ook een flinke klap. De wat ingetogen, ambitieuze professor had grote plannen met de stal. Jänne was de man die voortborduurde op stier Herman en de eerste genetisch gemanipuleerde koe creëerde, die hij 'Morgen' doopte.

Vervolgens verkocht hij het patent op een belangrijk deel van deze uitvinding aan het Nederlandse moederbedrijf. Zijn droom was om met een meer zelfstandig dochterbedrijf de zaken groot op te zetten. "Zoiets heeft alleen zin als je met zo'n 2000 koeien werkt. En Finland is daar veel geschikter voor dan Nederland. We hebben geen problemen met veeziekten door de koude winters, die de bacteriën doden. En verder hebben we niet te kampen met een beperkende regelgeving."

Met de sluiting van de Lapinlahti-stal is het opgegooide ballonnetje uiteengespat. De prestigieuze prijzen die aan de wand in zijn kamer op de Universiteit in Kuopio hangen, vormen een bittere herinnering aan wat had kunnen zijn.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 20 december 2001