Van onze speciale verslaggeefster GRONINGEN - Gretha Smit is alleenheerster in het vrouwen marathonschaatsen. Al twee jaar lang wint de Rouveense in deze discipline alles wat er te winnen valt. Inmiddels heeft ze een nieuwe uitdaging. Tijdens het kwalificatietoernooi aan het eind van deze week, wil ze de eerste vrouw zijn die zich vanuit de marathonwereld plaatst voor de drie en vijf kilometer op de Olympische Spelen in Salt Lake City.

|
Gretha Smit is alleenheerster in het vrouwen marathonschaatsen.
|
Wat als een onschuldige flirt begon, is bittere ernst geworden. Op aandringen van haar trainer Egbert Post reed Gretha Smit voor het eerst sinds acht jaar weer eens een vijf kilometer. Op de baan waar Tonny de Jong een paar weken geleden Nederlands afstandskampioene werd op de 5000 meter, kwam de Rouveense in Groningen uit op een tijd van 7.30,51. Drie seconden sneller dan De Jong. Nu staat de marathoncrack in Heerenveen op de deelnemerslijst van de kwalificatiewedstrijden. "Prachtig, maar men moet niet te veel van mij verwachten. Ik heb drie weken getraind voor deze twee afstanden. De concurrentie traint al jaren."
De 25-jarige Smit heeft inmiddels een mooie erelijst opgebouwd. Drievoudig Nederlands kampioene natuurijs, drievoudig winnares van de alternatieve Elfstedentocht, tweemaal de beste van het Cupklassement en een tweede plaats tijdens de Elfstedentocht in 1997. Op haar achttiende debuteerde ze in het marathonschaatsen. "Schitterend, een half uur volle bak en daarna gezellig de kantine in." Met volgens eigen zeggen als sterke punten aanvallen, tactisch inzicht en durven afzien, wint ze ook dit jaar weer de ene na de andere marathonwedstrijd.
Langebaanschaatsen is een heel ander verhaal. "De marathon is een ploegenspel. Je kan je een tijdje verstoppen, rustig in je slag komen en eens een tempoversnelling plaatsen. Bij de drie en vijf kilometer moet straks alles meteen goed gaan. Het is lang geleden dat ik vanaf de start een hoog tempo moest rijden, om van het wisselen van binnen naar buitenbaan maar te zwijgen." Daar traint Smit dan ook veel op. "Vroeger met die vaste schaatsen ging de start nog wel. Met die klappers van tegenwoordig is het allemaal ingewikkelder." De Nefit-rijdster blijft sceptisch over haar kansen. "Iedereen denkt maar dat ik die meiden op achterstand rijd. De eerste twee plaatsen zijn in mijn ogen al vergeven aan Tonny de Jong en Renate Groenewold. Dan komt er een lijstje met mogelijke kanshebbers voor de derde plaats. Daar ben ik er één van."
Met een toptijd van 7.30,51 op de vijf kilometer kan er van alles gebeuren, weet ook Smit. Om bij de eerste drie te eindigen moet er een flinke hap van haar persoonlijk record af en dat moet kunnen. "Het Nederlands record staat op 7.05. Dat is snel. Maar de dag voor mijn vijf kilometer had ik nog een marathon in Den Haag gereden."
Hoewel de zus van Jenita Hulzebosch-Smit en Marjanne Smit al vele prijzen in het marathonschaatsen heeft gewonnen, is het voor haar belangrijk om zich dit jaar opnieuw waar te maken. "Winnen blijft zo mooi. Ik dacht dat het dit seizoen zwaarder zou worden, door de komst van een paar goede ploegen als die van Frisia. Ik heb dus keihard getraind."
Inmiddels regeert Gretha Smit weer ouderwets. Nu gaat de 'veelvraat' uit Rouveen, in navolging van marathonman Herbert Dijkstra, elfde op de tien kilometer in 1988 in Calgary, zich proberen te plaatsen voor de Olympische Spelen. Een reële kans om bij de eerste drie te eindigen ziet ze alleen lukken als ze tegen iemand mag rijden die snel opent. "Ik ben geen goede starter en zal daar zeker veel tijd op verliezen. Aan de andere kant kan ik goed afzien en goed naar iemand toe rijden. Een opponente als Tonny de Jong zou ideaal zijn. Dan zie ik wel een mogelijkheid."