door Harrie Nijen Twilhaar AMSTERDAM/TIEL - Zwartwerken in de bouw lijkt een volkomen geaccepteerd verschijnsel. Uit een onderzoek van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB) in Amsterdam blijkt dat bouwvakkers er openlijk voor uit durven te komen dat ze regelmatig frauderen.

Dit onthult het SFB in het onderzoeksrapport 'Project Terugdringen Zwartwerk' waarbij de Gelderse gemeente Tiel als voorbeeldgemeente heeft gediend.

Het SFB komt met deze conclusie naar buiten nadat in Tiel vanaf september 2000 tot maart 2001 een speciale voorlichtingscampagne werd gehouden rondom het terugdringen van zwartwerken. Uit het rapport blijkt dat maar liefst 50 procent van de ondervraagde bouwvakkers in Tiel, waaronder werkgevers en werknemers, ruiterlijk toegeeft naast hun dagelijkse werkzaamheden in de avonduren of weekeinden het afgelopen jaar zwart te hebben bijgeklust.

Door middel van het onderzoek wilde het SFB de effectiviteit van haar handhavingmiddelen meten. Tiel werd uitgekozen vanwege de compactheid van de gemeente, de centrale ligging en het aantal bouwplaatsen. Er werden door het SFB verschillende onderzoeken rondom zwartwerken gehouden.

Zo kregen ruim 500 bouwvakkers op hun werkplek onaangekondigd bezoek van functionarissen van het SFB waarbij gecontroleerd werd op identiteitsbewijzen.

Tijdens het onderzoek werd in de gemeente Soest op hetzelfde moment een controlemeting gehouden. De resultaten weken nauwelijks af van die van Tiel.

Volgens projectbegeleidster Annelies van den Bogert van het SFB zijn de gegevens van Tiel niet helemaal representatief voor Nederland, maar is wel opvallend dat de resultaten van Soest niet afwijken van die van de Gelderse gemeente. De uitkomst is volgens haar dan ook indicatief te noemen.

Van den Bogert vindt het opvallend dat veel bouwvakkers er openlijk voor uit durven te komen dat ze frauderen. "We hebben in Tiel via een onderzoeksbureau ruim 140 bouwvakkers telefonisch ondervraagd.

De geënquêteerden bekenden zonder schroom dat ze het afgelopen jaar wel eens hebben gefraudeerd", aldus Van den Bogert.

Alle antwoorden uit het onderzoek zijn losgekoppeld van de personen die ondervraagd zijn, waardoor het niet te achterhalen is wie welke uitlatingen gedaan heeft. De geïnterviewden kunnen dan ook niet door justitie vervolgd worden.

Het is volgens de projectbegeleidster schokkend te noemen dat zwartwerken een volkomen geaccepteerd verschijnsel is in de bouw. Volgens Van den Bogert heeft 75 procent van de ondervraagden geen moeite om naast het reguliere werk zwart bij te klussen. Ruim 12 procent vindt het niet erg om naast een sociale uitkering in de bouw te frauderen, zo blijkt uit de telefonische enquête.

Volgens Paul Wouters, woordvoerder van de overkoepelende brancheorganisatie Algemeen Verbond van Bouwbedrijven (AVVB), zijn de uitkomsten van dit rapport dramatisch voor de sector. "Wij schrikken van deze cijfers, vooral omdat wij als brancheorganisatie al jaren tegen zwartwerken strijden. Het is bovendien wettelijk ontoelaatbaar. Bijkomend effect is dat het slecht is voor de beeldvorming van de bouwsector. Het gevaar is dat mensen die bijklussen, zich blootstellen aan allerlei risico's, zoals lichamelijke klachten, waarbij werkgevers uiteindelijk opdraaien voor de kosten. Daarnaast speelt ook nog eens het economisch aspect een rol omdat premies niet worden afgedragen", aldus de woordvoerder van het AVVB.

zoek naar gerelateerde artikelen

ma 17 december 2001