door Gemma Buters en Ronald van Gessel BRUSSEL - De Europese regeringsleiders hebben het afgelopen weekeinde niet premier Kok maar de Franse oud-premier Valéry Giscard d'Estaing aangewezen als de voorzitter van de zogeheten Conventie, een adviesgroep die volgend jaar gaat brainstormen over de hervormingen die nodig zijn om Europa uit te breiden met uiteindelijk twaalf nieuwe lidstaten.

|
Premier Kok (Foto: AP)
|
Daarmee is voor premier Kok, die zichzelf op de reservebank had gezet, voorlopig geen Europese rol meer weggelegd.
Kok toonde zich zaterdag tevreden met de benoeming van Giscard d'Estaing. "Ik ben wel een beetje opgelucht dat ik het niet ben geworden", zei hij na afloop van de EU-top in Brusselse Laken.
De premier liet afgelopen vrijdag voor het eerst openlijk blijken dat hij het voorzitterschap van de Conventie toch op zich wilde nemen als de andere kandidaten zouden afvallen en zijn Europese collega's een zwaar beroep op hem zouden doen. "Ik vond dat ik me, in het belang van Europa, niet bij voorbaat moest onttrekken", aldus Kok zaterdagavond.
Maar volgens de Duitse bondskanselier Schröder kwam de ommezwaai van Kok te laat. "Toen we aankondigden dat we de Franse kandidaat zouden steunen, hoorden we niets uit Nederland. Als je eenmaal een kandidaat steunt, kun je niet steeds van standpunt veranderen."
Ook bij andere landen viel te horen dat het voor niemand echt duidelijk was, dat Kok toch wel oren had naar de positie. Tot vrijdag hield hij stug vol niet beschikbaar te zijn omdat de Conventie al in maart van start gaat terwijl Kok dan nog premier is.
Kok sloot zaterdag een toekomst in Europa voor zichzelf nog steeds niet uit. "Een toekomstige carrière voor mij in Brussel is niet verbonden aan de Conventie", aldus de premier. "Maar ik weet niet of ik dat wel wil en of ik nog wel wat moet. Ik ben 64 als ik vertrek uit Den Haag, dan ga ik er over nadenken."
De Franse president Chirac stelde zich zaterdag volmondig achter Giscard d'Estaing op. Toen ook de Italiaanse premier Berlusconi dat deed nadat de Italiaanse ex-premier d'Amato zich als kandidaat had teruggetrokken, was de zaak vrij snel beklonken. d'Amato komt wel terug als vice-voorzitter van de Conventie, evenals zijn Belgische evenknie Dehaene.
Met de benoeming van twee vice-voorzitters als 'waakhonden' hoopt de huidige EU-voorzitter en Belgisch premier Verhofstadt de kritiek weg te nemen dat de 75-jarige d'Estaing te oud is om de kloof tussen Europa en de jongere generatie burgers te dichten.