door Hans Kuitert KABOEL - Met het vredesplan voor Afghanistan kan het land weer opkrabbelen na meer dan 20 jaar oorlog. Voor het Westen, dat diep in de buidel zal tasten, kleeft er een ongewenst effect aan de wederopbouw van het Aziatische land. Deskundigen vrezen dat Afghaanse heroïne en opium opnieuw de wereld zullen overspoelen.
De eerste voorboden zijn er al. Gebieden die steeds onder controle hebben gestaan van de nu zegevierende Noordelijke Alliantie, zoals de provincies Badakshan, Baghlan en Tachar hadden het afgelopen jaar een ongekend hoge opiumproductie. Deze provincies namen de rol over van andere opium-producerende gebieden in Afghanistan, waar een jaar geleden de nu nagenoeg verdreven Taliban de opiumteelt verboden en daadwerkelijk drastisch wisten te verminderen. In de zuidelijke provincie Helmand, waar ooit de meeste opium vandaan kwam, is het afgelopen jaar geen enkele papaver meer gekweekt. De Noordelijke Alliantie is een van de voornaamste groeperingen die nu een nieuwe regering vormen en in samenspraak met de internationale gemeenschap Afghanistan uit het moeras moet trekken. Bernard Frahi, leider van het VN-drugsprogramma voor Afghanistan, heeft van de leiders van de Noordelijke Alliantie geen spijkerharde garanties gekregen dat het teeltverbod wordt gehandhaafd en uitgebreid. Door het optreden van de Taliban is de opiumproductie met liefst 91 procent gedaald, maar desondanks blijft het land na Birma het tweede opiumproducerende land ter wereld.
Met name voor Europa is de Afghaanse papaverteelt fnuikend. Liefst 70 procent van alle heroïne in Europa stamde tot vorig jaar uit Afghanistan. Deskundigen als Frahi vrezen dat de Afghaanse drugsmaffia haar marktpositie snel zal willen heroveren, gebruik makend van de onzekere situatie in het land.
In 20 jaar oorlog is de opiumteelt een steeds grotere bron van inkomsten geworden. In 1985, tijdens de Russische bezetting, had Afghanistan een aandeel van 31 procent in de wereldhandel in heroïne en opium. In 1990 was het gestegen tot 41 procent en in 1999 tot 73 procent.
Frahi: "We oefenen nu sterke druk uit op de nieuwe autoriteiten om de drugs aan te pakken en vooral ook de misdaad die daarmee gepaard gaat. Er is nu een kans om met internationale hulp de papaverteelt uit te bannen als we de misdaad de wind uit de zeilen nemen."
Met voorlopig 25 miljoen gulden kan Frahi boeren overhalen over te stappen op traditionele landbouwproducten. "We willen dorpen in zijn geheel helpen door bijvoorbeeld de irrigatie te verbeteren, mijnen te ruimen, wegen aan te leggen en voor gemeenschapsvoorzieningen te zorgen", zegt Frahi. Een dergelijk programma is al eerder geprobeerd tussen 1990 en 1994. Toen mislukte het volgens Frahi grotendeels, omdat de diverse moedjaheddiengroepen met hun onderlinge strijd voor teveel onveiligheid zorgden.
De maffia zit niet stil net zo min als plaatselijke stamhoofden, die een dikke boterham verdienen aan de drugshandel. In de oostelijke grensgebieden bij Pakistan hebben ze al mobiele laboratoria voor de heroïneproductie. Frahi verwacht dat de nieuwe, voorlopige regering met de VN zal proberen deze bendes op te rollen.
Andere deskundigen zijn minder optimistisch, aangezien een deel van de politieke leiders, altijd in de drugshandel hebben gezeten. Ten tijde van hun onderlinge strijd financierden ze hun privé-legertjes vaak met drugsgeld. Deze legertjes proberen nu bij Kandahar de Taliban te verdrijven.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}