NEW YORK - 'Keep America Rolling!' brult het reusachtige aanplakbiljet van een Pontiac-dealer in de stad Yonkers, ten noorden van New York. 'Geen geld? Geen probleem!' zo luidt de lokroep van een concurrent even verderop aan Central Avenue, een typisch Amerikaanse winkelboulevard. De handelaar belooft financiering tegen nul procent rente zonder aanbetaling. 'Wij leren ze allemaal een lesje!' Consumenten houden de Amerikaanse economie recht. Maar wel op de pof, zo waarschuwen economen.

De Amerikaanse consumenten hebben zich de afgelopen maanden massaal op de aantrekkelijke deals gestort waarmee de autoindustrie na de terreuraanslagen van 11 september de verkopen wist op te krikken tot een recordniveau. De succesvolle marketing zorgde ervoor dat de autosector naast de huizenmarkt eigenlijk het enige lichtpuntje was in de vorige week officieel tot recessie gebombardeerde malaise.

Maar het begint er steeds meer op te lijken dat de autoindustrie zelf en uiteindelijk de Amerikaanse economie straks een hoge prijs moeten gaan betalen voor het leven op de pof.

Stephen Roach, topanalist bij investeringsbank Morgan Stanley, maakt zich grote zorgen. "Als de goedkope autoleningen van de baan zijn en de consument weer met beide benen op de grond staat, wie stuurt dan het economisch herstel aan?", zo vraagt hij zich vertwijfeld af.

De keerzijde van de op wankele basis gebouwde koopwoede diende zich deze week al aan toen Ford waarschuwde voor een wel heel miserabel vierde kwartaal. De verwachte verliezen lopen op tot $900 miljoen, vooral omdat de op één na grootste autoproducent ter wereld kampt met slechte leningen. "De financieringsprogramma's zijn erg kostbaar en kunnen niet gehandhaafd worden", aldus Fords financiële topman Martin Inglis in een verwijzing naar het harde feit dat veel autokopers gewoon niet aan hun verplichtingen voldoen. General Motors en Daimler-Chrysler hebben minder last van wanbetalers, maar zetten zich schrap voor een verwachte forse daling van de verkopen in het komende jaar.

Ironisch genoeg, zo constateert economisch commentator Bill Bonner, kwam Ford op de proppen met het noodsignaal op dezelfde dag dat de Dow Jones-index voor het eerst sinds maanden weer door de magische grens van 10.000 punten heen schoot. Bonner: "Nu komt opeens uit dat de industrie die verantwoordelijk is voor deze stormloop op aandelen het aanmerkelijk slechter doet dan verwacht. Ondanks de spectaculaire verkoopcijfers waarvan men drie maanden geleden alleen nog maar kon dromen."

Volgens Bonner zorgden met name de autoverkopen voor een kunstmatig optimisme in economische indicatoren en bouwen beleggers een luchtkasteel gebaseerd op te voorbarige voorspellingen van een herstel. "Ik vroeg me deze week heel even af of we terug in de tijd waren gegaan, naar 1998 of 1999, zo gretig werden bijvoorbeeld allerlei rammelende technologiefondsen aangekocht."

Kijkend naar de financiële nieuwszender CNBC kreeg Bonner naar zijn zeggen het gevoel alsof hij een xtc-feest aanschouwde. "Hijgerige marktanalisten schreeuwden de beurs omhoog en leken de gelukzalige uitputting nabij. Volgens mij is hier gewoon weer sprake van de beruchte 'irrationele overdaad' waarvoor Alan Greenspan deze week precies vijf jaar geleden zo ernstig waarschuwde."

De voorzitter van de Federal Reserve is komende week weer aan zet, wanneer het stelsel van centrale banken voor de laatste maal dit jaar in een reguliere vergadering bijeenkomt om zich over de rente te buigen. Greenspan maakte afgelopen week opeens zijn opwachting op het Witte Huis; wat hij precies met president Bush te bespreken had, bleef echter in nevelen gehuld. Sommige analisten verwachten dat de Fed pas op de plaats zal maken in het licht van meevallende economische cijfers. "Alles wijst erop dat de economie het ergste achter de rug heeft", zo gelooft Michael Mullany van het beleggingsfonds Fiduciairy Trust. Hij zegt op grote schaal obligaties te hebben afgestoten om aandelen te kopen.

Morgan Stanley-analist Stephen Roach waarschuwt echter voor misplaatst optimisme: "Er zijn gewoon nog teveel valkuilen in deze economie die voor tweederde wordt gedragen door de consumentenuitgaven." Roach moet nog zien dat het vertrouwen van de consument op korte termijn weer op volle kracht terugkomt, zeker wanneer allerlei kortingen en aanbiedingen, zoals in de autosector, verdwijnen.

Hij wijst verder op het gevaar van de nieuwe hype rond it-fondsen. Roach: "De markt geeft naar mijn gevoel op dit moment ten onrechte positieve signalen af over een mogelijke rebound van de hightech-sector. Net zo goed de stijgende autoverkopen eigenlijk een verkeerde voorstelling van zaken geven. Het is allemaal veel te voorbarig."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 8 december 2001