SANTIAGO - Argentinië stevent af op een betalingsstop. Een onderbreking van de schuldbetalingen is volgens analisten van de bank Credit Suisse zelfs 'praktisch onafwendbaar', zo schreven zij gisteren in een brief aan institutionele beleggers. Over de komende twee weken moet de Argentijnse staat ruim $2 miljard aan rente en aflossingen betalen over zijn schuld van $132 miljard. Dit geld is niet voorhanden nu de directie van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) heeft besloten de uitkering van eerder toegezegde noodleningen te staken, omdat Argentinië onvoldoende werk maakt van de overeengekomen economische hervormingen.
Minister Domingo Cavallo (Economische Zaken) reisde donderdagavond met naaste medewerkers spoorslags naar Washington in een haast wanhopige poging het IMF ervan te overtuigen de gelden alsnog over te maken. In Buenos Aires onthulde minister Ramón Mestre (Binnenlandse Zaken) dat de voornaamste eis van het fonds een evenwichtige overheidsbegroting voor 2002 is. Ook verlangt het IMF een fiscaal meer verantwoorde regeling voor de geldtransfers van de federale regering naar de eveneens diep in de schulden geraakte provinciale overheden.
De bewindsman zei dat de economen van het fonds de huidige ontwerpbegroting afwezen omdat die gebaseerd is op een toename met 1,4% van de belastinginkomsten. "Dat is gezien de crisis inderdaad een misschien wat te optimistisch uitgangspunt", aldus minister Mestre. Eerder beloofde Argentinië aan het IMF de staatsuitgaven strikt te beperken tot de feitelijke inkomsten. Onder die voorwaarde organiseerde het fonds samen met de Wereldbank en andere multilaterale kredietverleners een noodlening van $22 miljard voor Argentinië.
Vlak voor zijn vertrek naar Washington verklaarde minister Cavallo opnieuw dat ondanks de economische problemen van Argentinië een devaluatie van de peso uit den boze is. "Devaluatie is ondenkbaar", aldus Cavallo die even later opmerkte dat hij een dollarisering van de Argentijnse economie - door het opheffen van de peso als wettelijk betaalmiddel - niet kan uitsluiten.
Tien jaar geleden besloot de regering van Argentinië de koers van de toen kwakkelende peso vast te nagelen aan de waarde van de Amerikaanse dollar in een ultieme en naar later bleek ook uiterst succesvolle poging om de toentertijd chronische inflatie, veroorzaakt doordat de overheid de bankbiljettenpers onbelemmerd liet draaien om tekorten te financieren (zogenaamde monetaire financiering), te elimineren.
Peso en dollar zijn thans beiden wettelijk betaalmiddel in Argentinië. De twee munten zijn precies hetzelfde waard. De Centrale Bank in Buenos Aires is wettelijk verplicht om voor elke peso in omloop ook een dollar in reserve te houden. Op die manier is het voor overheid onmogelijk om tekorten monetair te financieren.
Het stelsel van Argentinië - een zogeheten currency board waarbij een soeverein land in feite al zijn monetaire beleidsinstrumenten vrijwillig uit handen geeft om zodoende vertrouwen te wekken bij achterdochtige beleggers en investeerders - bracht de inflatie van vele honderden procenten per jaar terug naar bijna nul procent. In sommige jaren was er zelfs sprake van deflatie.
Vanaf het eerste moment voorspelden talrijke economen en marktkenners dat de regering het uitbannen van de voorheen hardnekkige geldontwaarding niet zou kunnen volhouden. Zij hadden het mis. Ook nu blijft minister Cavallo met een indrukwekkende koppigheid vasthouden aan de harde peso. "De monetaire stabiliteit is een verworvenheid van alle Argentijnen waaraan geen enkele regering zal knagen", aldus de minister.
Het loslaten van de rigide koerskoppeling tussen de dollar en de peso is op papier een aantrekkelijke optie. Want, zo zeggen critici, door de peso 'kunstmatig' hoog te houden prijst het land zichzelf uit de markt. Toch zou ook het laten zweven van de peso (hetgeen vrijwel zeker een forse koersdaling zou betekenen) enorme negatieve gevolgen hebben. Nog afgezien van duurdere importen gelooft niemand dat de Argentijnse overheid bij een zwevende peso de verleiding zal kunnen weerstaan om de bankbiljettenpersen weer volop te laten draaien. De toegenomen risico's zouden tot een torenhoge rente leiden.
Maar een loskoppeling zou bovenal tot enorme praktische problemen leiden. Werknemers van hoog tot laag krijgen hun loon in peso betaald, terwijl veel van hun financiële verplichtingen in dollars moeten worden betaald. Het bedrijfsleven laat bijna alle contracten in dollars opstellen en ook bij overeenkomsten tussen particulieren is het de Amerikaanse munt die de waarden van de transacties bepaalt.
Ouders zijn het schoolgeld in dollars verschuldigd, huurders betalen de huiseigenaren met dollars, winkels prijzen duurdere consumptiegoederen in dollars.
Mensen die wat geld overhebben - hoewel dat er tegenwoordig niet zoveel meer zijn in Argentinië - zetten hun geld vast bij de bank op dollarspaar- of beleggingsrekeningen. Zelfs de overheid hanteert bij het aanbesteden van openbare werken, als het bouwen van scholen of het aanleggen van wegen de Amerikaanse munt. Een waardedaling van de peso zou dus betekenen dat verreweg de meeste Argentijnen niet meer aan hun dollarverplichtingen kunnen voldoen.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}