"Het EU-lidmaatschap van Cyprus gaat ook in tegen internationale verdragen (zoals het Garantieverdrag uit 1960 - Met een EU-lidmaatschap van Cyprus haalt de Europese Unie een groot probleem in huis. Dit stelt Rauf Denktash, leider van de Turks-Cyprioten, in een interview met deze krant vlak voor hij volgende week dinsdag zijn aartsrivaal Glafcos Clerides, de Grieks-Cypriotische president van Cyprus, ontmoet.
|
Rauf Denktash. (Foto: REUTERS)
|
Denktash: "Het Cyprus-probleem is nooit opgelost, het eiland is nog altijd verdeeld in een Griekse en een Turkse gemeenschap. Zolang beide partijen geen akkoord bereiken, begeeft de EU zich met het lidmaatschap van Cyprus op heel glad ijs."
Tot nu toe hebben gesprekken nooit wat opgeleverd. Clerides wil één Cyprus, Denktash wil een federatie van twee onafhankelijke staten met een eigen bestuur, waarin zowel de Turkse als de Griekse gemeenschap erkend wordt. Nu het Griekse deel van Cyprus serieus kandidaat is om EU-lid te worden, weigert Denktash deelname zolang het bestuur in Noord-Cyprus niet wordt erkend. "Hoe kan een kandidaat-lid ideaal worden genoemd als het in zijn begroting en geboorte- en sterftecijfers van een kwart van de bevolking niet meerekent en hun rechten niet erkent?"
In de Turkse ambassade in Rome legt Denktash uit waarom het EU-lidmaatschap van Cyprus in het verlengde ligt van de decennialange pogingen van de Grieken om Cyprus te annexeren.
"Vanaf 1963 tot de poging tot een staatsgreep in 1974 hebben de Grieks-Cyprioten geprobeerd het partnerschap tussen beide gemeenschappen te vernietigen en Cyprus te laten annexeren door Griekenland. Het is ze niet gelukt. Wat ze tussen 1963 en 1974 met terrorisme probeerden te bewerkstelligen, proberen ze nu met het EU-lidmaatschap te realiseren."
Een invasie van Turkse troepen in Cyprus in 1974 voorkwam een Griekse actie. Noord-Cyprus, ongeveer een derde deel van het eiland, is sindsdien door de Turken bezet.
Op 15 november 1983 riep Denktash de Turkse Republiek van Noord-Cyprus uit, die alleen door Turkije wordt erkend. De Grieks-Cyprioten beroepen zich op VN-resoluties waarin wordt uitgegaan van bestuurlijke ondeelbaarheid van het eiland. Vanuit deze basis wil president Clerides onderhandelen.
Denktash: "Nu, met de EU-kandidatuur komt er een gevaarlijke wending. De Grieks-Cyprioten zullen er straks alles aan doen om de rest van Cyprus in hun macht te krijgen. Ze zullen vroeg of laat de andere EU-landen vragen te helpen de Turks-Cyprioten het eiland af te gooien. We kunnen dat niet accepteren."
red.), waarin staat dat Cyprus niet aan een Unie kan deelnemen waarvan Turkije geen lid is. De EU had altijd gezegd dat er eerst een akkoord moet zijn en dat daarná over het lidmaatschap van de EU kan worden gepraat. Zo moet het ook zijn." De Turkse premier Bülent Ecevit, die in 1974 ook premier was en de Turkse troepen naar Cyprus stuurde, dreigt Noord-Cyprus te annexeren als de rest van Cyprus EU-lid wordt. "Een terecht antwoord", meent Denktash. "Maar het liefst willen de Turks-Cyprioten een overeenkomst tussen de beide gemeenschappen, een mogelijkheid die de EU nu om zeep helpt", aldus de Turks-Cypriotische leider.
Denktash erkent dat door de economische crisis in Noord-Cyprus veel jongeren naar bijvoorbeeld Engeland of Australië vertrekken, waar familieleden wonen. Toch weigert hij te geloven dat het voor de jongeren aantrekkelijker is als Noord-Cyprus zich aansluit bij de rest van het eiland, dat veel rijker is. "Als hun wordt gevraagd zich te verenigen met de Grieks-Cyprioten die hebben geprobeerd hen te vernietigen of met het vaderland Turkije dat ze altijd heeft geholpen en gered, is het antwoord niet moeilijk."