SALT LAKE CITY - Vriendelijk doch dringend verzoek. Of schaatscoach Bart Schouten alvast zijn adres en telefoonnummer wilde laten registreren bij de FBI. Natuurlijk voldeed de Nederlandse coach van de Amerikaanse schaatsploeg aan dat verzoek, omwille van de veiligheid tijdens en rond de Olympische Spelen van Salt Lake City. Graag zelfs. Of beter: uiteráárd. Het klinkt een beetje overdreven, vreemd misschien zelfs, hij geeft het toe. "Maar tijdens die aanslagen van 11 september had ik iets van: hé, dit is mijn vaderland waar ze aan komen. Eerlijk gezegd was ik behoorlijk verbaasd. Ik voel me beslist geen Amerikaan onder de Amerikanen. Toch hebben deze gebeurtenissen gevoelens in me losgemaakt die ik in die zes jaar dat ik hier zit, nooit eerder heb gevoeld. En dat is eigenlijk alleen maar sterker geworden."

Bart Schouten (Foto: Fotografie Rob de Jong)

Van verscherpte veiligheidsmaatregelen heeft Schouten (34) tot op heden evenwel nog niet veel gemerkt. "Het is een bizarre gedachte, maar misschien ligt er tegenover mijn appartement nu wel een vent in de bosjes om me in de gaten te houden." Zuinig lachje. "Ik heb 'm in ieder geval nog niet gezien."

"Loop je hier door de stad, dan merk je wel een aantal veranderingen. Niet dat er ineens een gespannen sfeer hangt of zo, maar het is toch anders. Er wordt op straat meer gesproken over veiligheid, de mensen vragen zich af wat er wellicht gaat gebeuren. Maar het is nog niet zo dat vrijwilligers zich uit angst massaal afmelden. Sterker, er zijn nu meer mensen en geld beschikbaar om de boel in goede banen te leiden dan voorheen. Ik heb me erop betrapt dat ik me nog nooit heb ingebeeld hoe de ijsbaan misschien aangevallen zou kunnen worden. De omstandigheden zijn er ook totaal niet naar om zulke gedachten te krijgen. We hebben er op de Utah Olympic Oval twee bewapende veiligheidsagenten bij gekregen en als we naar het buitenland gaan, krijgen we iets uitgebreidere veiligheidsinstructies mee van de CIA. Daar blijft het vooralsnog ook bij."

"Die jongens maakten altijd al een vastbesloten indruk op me, maar dat is sinds die aanslagen alleen nog maar erger geworden. Het zal hen niet gebeuren dat die terroristen hun Spelen verpesten. Ze zullen wel eens laten zien waar Amerika voor staat! Het patriottisme kent haast geen grenzen meer."

"Als ze falen, hebben ze het idee dat ze hun land in de steek laten. Nu helemaal. Ze streven ook allemaal de 'American dream' na. Al hebben ze hun hele leven nog nooit een plaats bij de eerste twintig in de Wereldbeker gehaald, ze denken op de Spelen écht heilig dat ze nog kunnen winnen. Dit is het moment waar ze vier jaar naar toe leven. De wereldkampioenschappen, de WK afstanden, ze vinden het leuk, maar niet meer dan dat. Er is voor hen namelijk maar één wedstrijd en die wordt eens in de vier jaar gehouden. En als je iets écht wilt, kun je het ook bereiken. Zo denken ze in deze maatschappij."

Zelfs voor een, voor Amerikaanse begrippen, onbeduidende sport als 'longtrack speedskating' worden daarom door United States Olympic Committee (USOC) de registers open getrokken. Boven op de verdubbeling van het eigen budget kreeg de nationale bond 600.000 dollar, een slordige anderhalf miljoen gulden, extra ter beschikking. Van dat bedrag perfectioneerden de schaatsers hun voorbereiding, die zij drie jaar geleden (ruim voor de bouw van de ijsbaan in Salt Lake City) in het High Altitude Training Center in Butte begonnen. Een preparatie die de laatste twee jaar in de hoofdstad van Utah werd afgerond.

De kennis over het presteren op een hoogte van 1401 meter is afkomstig van een zogeheten denktank, bestaande uit dr. Carl Foster, een professor van de Universiteit van Wisconsin (een autoriteit op het gebied van sportprestaties op grote hoogte, die al dertig jaar verbonden is aan het Amerikaanse schaatsen), de Noors-Amerikaanse arts Jim Stray Gundersen (die vorig jaar verdachte bloedwaarden van schaatsers ter sprake bracht) en Randy Wilber van USOC.

Belangrijkste conclusie: het duurt jaren om het menselijk lichaam voor te bereiden op het leveren van een topprestatie op hoogte. Het is omwille van die bevinding dat de uit achttien man bestaande Amerikaanse schaatsploeg al sinds 1999 in twee appartementen in het op 2200 meter hoogte gelegen Park City verblijft. Tijdens de Wereldbekercyclus werd dit seizoen niet afgeweken van dat stramien en werd een verblijf op hoogte gecontinueerd, waardoor de schaatsers vaak pas daags voor de wedstrijd arriveerden.

"De hoogte wordt het meest onderschatte aspect van de Spelen. Ik denk dat veel mensen zich daarin vergissen. Ploegen die zich straks in Calgary, op ongeveer 1000 meter hoogte, gaan voorbereiden, slaan de plank volledig mis. Dat heeft geen enkel effect. Om te acclimatiseren moet je ten minste vier weken van tevoren in Salt Lake City zitten. Wil je ook nog goed kunnen trainen, dan moet je er zelfs nóg eerder naar toe. Bovendien heb je te maken met de snelheid. Er is vorige week een geheel nieuwe ijslaag aangelegd, die in vergelijking met de vorige nog veel sneller is. Echt, zonder perfecte voorbereiding kun je olympisch goud wel vergeten."

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 30 november 2001