EINDHOVEN - Philips en de vakbonden zetten zich schrap voor de onderhandelingen over een nieuwe cao, die vandaag beginnen. Als alles meezit, ligt er begin februari een principeakkoord voor de 30.000 werknemers van het elektronicaconcern in Nederland. De onderhandelingen worden met argusogen gevolgd door de rest van het Nederlandse bedrijfsleven. De Philips-cao geldt als toonaangevend.
De toon voor de onderhandelingen werd twee weken geleden al gezet. Topman R. de Lange, voorzitter van de hoofddirectie van Philips in Nederland, formuleerde toen als uitgangspunt dat de stijging van de loonkosten niet ver van de nullijn zal liggen. De vakbonden reageerden verbolgen.
Philips-onderhandelaar A. de Haas wijkt vlak voor het begin van de eerste overlegronde geen duimbreed af van dit uitgangspunt. "Dichtbij nul" ofwel "net boven de vorstgrens", is de inzet waarmee hij de onderhandelingen ingaat. Die laatste formulering slaat op de ultieme 'werkgeverswens' om de cao-lonen te bevriezen. Dat is gezien de opstelling van de bonden bij voorbaat een onhaalbare kaart.
De vier betrokken vakbonden zitten gemiddeld op een loonstijging van 4%. Zo'n uitslag van de cao-onderhandelingen werpt De Haas ver van zich. "Kijk naar de cijfers van Philips. Tegen zo'n achtergrond is het als internationaal opererend concern ondenkbaar om 4% in de lonen te gaan doen." De 30.000 werknemers bij Philips in Nederland zijn samen goed voor een loonsom van 3,5 miljard. "Rekent u maar uit wat een loonsverhoging van 1% kost."
Philips leed in het derde kwartaal een verlies van 799 miljoen tegen een winst van ruim 2 miljard in dezelfde periode vorig jaar. Het concern verwacht het hele jaar af te sluiten met een nettoverlies van circa 600 miljoen.
De Haas legt extra druk op het overleg door nadrukkelijk een relatie te leggen tussen loonkosten en werkgelegenheid bij Philips. "De effecten van een onverstandige uitkomst zie je in de volgende periode terug."
Bestuurder J. Hubert van FNV Bondgenoten ziet geen reden de looneis van 4% te laten vallen. Philips zit tijdelijk in een dip, erkent zij. "Maar de situatie is niet te vergelijken met begin jaren negentig, toen Philips op het randje van het faillissement verkeerde. Philips probeert via de cao-lonen winstmaximalisatie na te streven. Dat kan niet."