AMSTERDAM - Voor KLM-topman Leo van Wijk is Continental Airlines als nieuwe partner in zekere zin een overwinning. Eerder wees de eigenzinnige topman Gordon Bethune van die Amerikaanse maatschappij de al vele jaren voorgenomen Wings-alliantie met KLM en Northwest Airlines af, omdat hij het aan gelijke kwaliteit vond schorten.
De man uit Houston, trots op zijn lichtblauw parelmoer gespoten Porsche, haakte af omwille van zijn passagiers, die hij meer en beter gunde. Zo werd de lancering van de Wings Alliance voorkomen.
De commerciële samenwerking van Continental en KLM kwam om die reden feitelijk als verrassing. De crisis in de luchtvaart dwingt nu tot een eerste stap. De KLM haalt met die verloving een opmerkelijke maatschappij en een even opmerkelijke topman over de vloer.
Op zondag 29 september, 18 dagen na de terreuraanslagen in de VS, had ik een afspraak met Gordon Bethune om bij te praten over zijn bijzondere 'airline' en het met veel passagierscomfort vernieuwde knooppunt Newark.
De dinerafspraak was in het fameuze restaurant 'Windows of the World' op de 110d verdieping van het World Trade Center in New York. Het drama dat zich voorafgaand op de elfde september voltrok, het weggevaagde WTC, zorgde dat de afspraak werd afgezegd; een opmerkelijk herinnering, die afspraak die niet doorging...
Enkele dagen na het werelddrama ging Gordon Bethune zakelijk en hard over tot de orde van de dag. Vermoedelijk met plannen die al in zijn la hebben gelegen, als slagvaardige actie op de toen al lang voortdurende luchtvaartcrisis.
Als eerste in de luchtvaartindustrie kondigde de Continental-topman 12.000 ontslagen aan en stortte hij openlijk zelf voor de rest van het jaar zijn salaris en alle emolumenten terug in de kas van de maatschappij. Hij deed dat met opgestroopte hemdsmouwen, staande voor zijn personeel, niets overlatend aan personeelschef of andere ondergeschikten.
Een moeilijk karwei doet de 'cowboy gentleman' Gordon Bethune bij voorkeur zelf. Zo haalde hij ook Continental Airlines na zijn aantreden uit een bankroet. Hoe hij die helse klus klaarde en van Continental de lieveling maakte van de luchtreizigers in de VS, beschrijft hij in zijn boek 'From Worst to First'.
Een opmerkelijke maatschappij met bijvoorbeeld het programma 'We Care' voor hulp aan werknemers in problemen. Continental geeft ook beurzen aan familieleden van werknemers, die willen studeren. Niet vreemd dus dat de prestigieuze jaarlijkse 'awards' van magazine Fortune voor de honderd beste bedrijven om voor te werken herhaaldelijk bij Continental terecht komen. Het afgelopen jaar zelfs op de achttiende plaats.
Gordon Bethune valt met het Amerikaanse 'award'-circus de eer te beurt om tot de beste CEO's, topmannen van gerenommeerde bedrijven, te horen. Zijn medewerkers belonen hem dagelijks, mogelijk na de massa-ontslagen minder. Tot voor kort kon bij een bezoek aan het hoofdkantoor maar zo voorkomen, dat een hele afdeling medewerkers opstond en begonnen te applaudisseren bij binnenkomst van Gordon Bethune. Spontane waardering voor de man die de maatschappij van de ondergang redde.
De filosofie en de praktijk van de luchtvaarttycoon is even simpel als succesvol gebleken. "Wie meer goed betalende passagiers in een vliegtuig wil hebben, moet beginnen goed te zijn voor de medewerkers. Het wonder gebeurt dan bijna automatisch."
"Alle andere investeringen, eerst in product en service of nieuw materieel, zijn zinloos als niet eerst aan de medewerkers wordt gedacht. Zij zijn de schakel naar de passagiers die de maatschappij geld moeten brengen voor de rest van de investeringen. Een maatschappij waarvan de medewerkers het bij de passagiers verzieken kan het nooit goed doen", legde hij uit.
De aanpak werkte in elk geval bij Continental Airlines, dat beschikt over een hypermoderne vloot van 345 passagiersjets. De maatschappij vliegt dagelijks tussen Newark bij New York en Schiphol. Niet met daverend succes, maar dat gaat de alliantie met de KLM vrijwel zeker veranderen. De geallieerde partners waarmee Continental in Europa samenwerkt, zijn even veelzijdig als pikant; Air France, Alitalia, British Midland, Czech Airlines en Virgin Atlantic.
Vooral passagiers profiteren van het nieuwe pact. KLM-passagiers kunnen vanaf 1 december van Schiphol via Houston of New York (Newark) doorreizen met Continental naar tientallen bestemming tot diep in de VS en Zuid-Amerika, een aantrekkelijk onderdeel van dat toegevoegde nieuwe netwerk. Passagiers vanuit de VS profiteren omgekeerd maximaal van het KLM-netwerk in Europa en verder tot in Azië en Afrika.
Continental heeft op het ogenblik 44.000 medewerkers in dienst. De maatschappij vervoerde vorig jaar 46 miljoen passagiers en boekte daarmee een netto resultaat van 342 miljoen dollar.
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}