PEKING - Sinds het verdwijnen van Osama bin Laden in Afghanistan afgelopen week is er druk gespeculeerd over de mogelijke verblijfplaats van de man die verdacht wordt van de terreuraanslagen in Amerika van vier weken geleden. Een van de plekken die werd gesuggereerd als toevluchtsoord is China.

Osama bin Laden (Foto: AP)

Net als al de andere landen die Afghanistan omringen, heeft China een aanzienlijke hoeveelheid moslims die over heel het land zijn verspreid. In de provincie Xinjiang, die aan het door de Taliban geregeerde land grenst, leeft de grootste groep.

Ook in Peking maakt men zich zorgen over de terreurdaden van fundamentalistische moslims. Elk jaar vinden er wel bomaanslagen plaats die aan deze groep worden toegeschreven. In China concentreert het probleem rondom de moslims zich evenwel in het streven naar een eigen staat.

Niet alle moslims kunnen vanzelfsprekend over één kam worden geschoren. In China zijn ze in twee groepen te verdelen: de Hui-minderheid en de Oeigoeren in de provincie Xinjiang. Door eeuwen van integratie en gemengde huwelijken is de Hui-minderheid nauwelijks meer van de Han-Chinezen, het overgrote deel van de bevolking van China, te onderscheiden. Ze spreken dezelfde taal en zijn in bijna alles, behalve in hun religie en daarmee ook hun kleding en voedsel, volledig geassimileerd.

De moslims waar de Chinese overheid zich voornamelijk zorgen over maakt, zijn de Oeigoeren. Hoewel China in zijn officiële beleid ten aanzien van minderheden uiterst tolerant is, is deze groep door jarenlange Chinese onderdrukking het verst verwijderd van de cultuur en samenleving van de Han-Chinezen.

Oeigoeren zien er niet alleen anders uit, maar spreken ook een andere taal. Chinese ongevoeligheid en discriminatie hebben ervoor gezorgd dat deze groep zich het minst kan vinden in de politiek van de leiders in Peking. Al jaren lang streven separatistische Oeigoeren samen met moslims uit de buurlanden naar een eigen staat. Het land dat ze voor ogen hebben, heet Oost-Turkestan.

Peking denkt dat Afghanistan de plaats is waar een aantal van deze separatistische Oeigoeren wordt getraind. China vreest daarnaast de invloed die islamitische fundamentalisten uitoefenen op gebieden waar veel moslims wonen, zoals Xinjiang. Een ander punt van zorg is dat zodra Peking militaire aanvallen van de VS steunt, de terreur in China ook wordt aangewakkerd.

Om het terrorisme in Centraal-Azië te bestrijden werd in juni dit jaar de Shanghai Samenwerkings Organisatie (SCO) opgericht. Naast China zijn Kazachstan, Rusland, Kirgizië, Tadzjikistan en Oezbekistan lid van de SCO. Allereerst werd de grens met Afghanistan gesloten, waardoor Osama bin Laden onmogelijk zou kunnen binnenkomen. De veiligheidsmaatregelen zijn in heel de provincie Xinjiang aangescherpt.

Maatregelen die moslims opnieuw als discriminerend kunnen opvatten, denken velen. Oeigoeren zijn weer het slachtoffer van vooroordelen, zei een woordvoerder van het Moslim Informatie Centrum van Oost-Turkmenistan. De woordvoerder van de organisatie die streeft naar de onafhankelijkheid voor Oeigoeren in Xinjiang zei dat het oneerlijk was de moslims de schuld te geven van alle gewelddadigheid, aldus een Chinese krant. Hij vertelde dat de groep geweldloos haar doel hoopt te bereiken.

Moslims buiten Xinjiang reageerden kalm op het nieuws. Als Amerika een aanval tegen Afghanistan begint, kan dat veranderen, zoals bleek uit een commentaar van de beheerder van een moslim website. "Wij steunen de terroristen niet en ik ben van mening dat Osama bin Laden een slechte man is. Maar de Verenigde Staten moeten Afghanistan niet binnenvallen. Dan weet ik zeker dat anti-VS sentimenten onder de moslimbevolking in China niet zullen uitblijven.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 10 oktober 2001