NEW YORK - De Amerikaanse regering heeft besloten om alle slachtoffers van de terreuraanslagen, ongeacht of zij Amerikaans staatsburger zijn, een tegemoetkoming te geven in de kosten die voortvloeien uit de ramp. Voor alle overledenen en 'eeuwig vermisten' (mensen van wie nooit een stoffelijk overschot zal worden gevonden) die kostwinner waren, ontvangen de nabestaanden $600 per week tot een maximum van $30.000, zo'n ƒ75.000.

Voor het repatriëren van stoffelijke overschotten en de kosten van de begrafenis heeft de Amerikaanse federale overheid ook besloten een financiële regeling te treffen. Hierbij bedraagt de vergoeding maximaal circa ƒ15.000. Deze staat uiteraard los van uitkeringen van levensverzekeringsmaatschappijen en ondernemingen die werknemers hebben verloren.

De Brabantse Mia van de Ven (63), al 22 jaar woonachtig in Amerika, meldde zich na de aanslag op het WTC direct aan als vrijwilligster. Ze voert intake-gesprekken met nabestaanden die van over de hele wereld naar New York toestromen. "De hulpverlening kan maanden gaan duren. Maar ik ben gepensioneerd, dus ik heb de tijd."

Mia van de Ven (Foto: © 2001 Ren\xda Clement)

NEW YORK - Erik legt een plastic zakje met de elektrische tandenborstel van zijn broer op de tafel en kijkt Mia van de Ven (63) wanhopig aan. "Wat denkt u, leeft mijn broer Norbert nog?" Ze probeert: "In welke toren werkte hij, op welke verdieping?" "Op de 104de van toren 1", antwoordt Erik. "Hij had er een vergadering om half negen." Mia slikt en zegt eerlijk: "Ik denk niet dat uw broer nog leeft." Ze ziet alle hoop uit de Duitser glijden.

Samen met zijn zus en schoonzus is Erik zojuist uit Frankfurt aangekomen in de hoop een teken van leven te vinden van Norbert. Maar de hoop slaat al snel om in wanhoop. Er liggen duizenden mensen in de ziekenhuizen van New York, maar zijn broer is er niet bij. Voor vertrek vanuit Duitsland had de familie al de opdracht gekregen zoveel mogelijk dingen mee te nemen, die meer duidelijkheid over hem kunnen geven: een kammetje met haren, gebitsfoto's, een tandenborstel met speekselresten.

Nu Norbert tot de nu al bijna 6500 dodelijke slachtoffers van de terreuraanval op de WTC behoort, wacht hen een volgende pijnlijke stap. Samen met Mia moeten ze een acht pagina's lange vragenlijst invullen. Geen detail wordt over het hoofd gezien: draagt Norbert een beugel? Een pacemaker? Een trouwring? Mia moet het vragen. Allemaal puzzelstukjes die kunnen leiden tot de identificatie.

De Brabantse Mia van de Ven (63), woonachtig in een lommerrijke villawijk in de buurt van New York, woont al 22 jaar in Amerika en werkte tot haar pensionering in mei dit jaar bij de Rabobank New York in Manhattan. Ruim twintig jaar lang beheerde ze de kredieten van de cliënten, maar nu heeft het zakelijke plaats gemaakt voor het emotionele. Thuis hangt de Amerikaanse vlag halfstok.

Sinds twee weken is ze als vrijwilligster werkzaam voor het New York Family Assistance Center, gevestigd in de terminal van Pier-94 aan de Hudson-rivier. Hier vangt de gemeente de duizenden familieleden op van de mensen die vermist zijn en om het leven kwamen bij de WTC-ramp. 'De stad der wanhopigen', zo omschreef deze krant vorige week haar werkplek.

De alleenstaande Mia van de Ven had zich al voorgenomen om direct na haar pensionering vrijwilligerswerk te gaan doen. De zwarte dinsdag veranderde haar leven ingrijpend. Toen er op de nieuwszender ABC een oproep werd gedaan voor vrijwilligers, aarzelde ze geen moment.

Mia: "Ik woon al zolang met plezier in Amerika. Ik vind het mijn plicht nu iets terug te doen voor de Amerikanen." Maar ja, om nu meteen in het 'emotionele' centrum van New York te gaan werken, in Pier-94? "Ik heb daar geen moment bij stilgestaan", zegt Mia eerlijk. "Ik dacht alleen: als ik maar niet naar die WTC-plek hoef, daar houd ik het niet uit".

De kordate Brabantse was een van de eerste vrijwilligers die zich aanmeldden. Ze wilde alles aanpakken. Omdat ze haar talen goed beheerst, werd Mia direct gevraagd de intake-gesprekken met familieleden uit niet-Engelstalige landen te vertalen. Bij het WTC-drama zijn mensen uit 62 verschillende landen om het leven gekomen.

Het werken in de 'stad der wanhopigen' is zwaar. De kans op het vinden van overlevenden wordt kleiner en kleiner. En dat betekent dat steeds meer familieleden bij Pier-94 niet arriveren voor nieuws over vermisten, maar nieuws over doden. "Zondagavond kwam ik thuis en heb ik zitten janken. Het werd mij echt te veel, dat had ik de eerste avond ook. Ik weet niet of ik mij groot houd, maar ik kan dáár niet gaan zitten grienen."

Mannen die hun echtgenote kwijt zijn; broers die hun zus missen en kinderen die hun pappa of mamma terugwillen. Stuk voor stuk aangrijpende verhalen. "Mensen die uren in het vliegtuig hebben gezeten met de persoonlijke bezittingen van de vermiste. Hoe moeten ze zich voelen? Voor de meeste nabestaanden is er hoogstwaarschijnlijk geen stoffelijk overschot."

De terreuraanslag op het WTC en de daaropvolgende grootscheepse hulpactie leidt tot een voor de Amerikanen ongeëvenaarde verbroedering en saamhorigheid. Mia: "New York is een ontzettend haastige stad, maar nu voel je een enorme verbondenheid. In een stad waarin iedereen individualistisch leeft, voelt iedereen nu dat ze elkaar nodig hebben. Ze zijn united, ongeacht kleur, ras, rang of stand."

Mia van de Ven heeft even een 'vrije dag' genomen om op adem te komen. "Gisteren voelde ik dat ik er tussenuit moest, ik houd het anders niet vol. Sinds een paar dagen heb ik zware hoofdpijnen. Ik slaap slecht, wordt voortdurend wakker."

Gisteren vroeg de organisatie van Pier-94 hoelang de Nederlandse beschikbaar is voor de hulpverlening. "Ik heb gezegd: 'Ik ben gepensioneerd, dus ik heb tijd'. Ik hoorde al dat dit maanden kan gaan duren."

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 26 september 2001