SCHIPHOL - De complete wereldluchtvloot blijft met ingang van de nacht van komende maandag op dinsdag aan de grond. Aanleiding vormen de internationale luchtvaartverzekeraars die hun huidige dekkingen voor zogeheten molestschade aan derden, bijvoorbeeld in geval van kaping of oorlog, hebben ingetrokken.

Een economische ramp dreigt als de luchtvaart dinsdag totaal stilvalt. (Foto: Frans Jongen)

Afgelopen maandag kregen alle grote luchtvaartmaatschappijen ter wereld van hun verzekeraars te horen dat zij nog maar één week kunnen beschikken over de molestdekking op hun aansprakelijkheidspolis. In plaats daarvan komt een uitgeklede 'oorlogsdekking' waarbij de maximale uitkering is teruggebracht tot één twintigste van het huidige niveau.

De verzekeraars komen tot deze dramatische ingreep doordat zij als gevolg van de terroristische aanslagen van vorige week over onvoldoende middelen beschikken om nog meer molestschades aan gebouwen en publiek op de grond te kunnen betalen. Het verzekerde bedrag voor molestdekking bedraagt standaard $1,5 miljard (Hfl.3,6 mld) per vliegtuig. De luchtvaartverzekeraars verwachten dat zij voor de ramp van afgelopen week $6 miljard moeten uitkeren aan alle getroffenen.

De KLM-directie heeft gisteren tegenover deze krant bevestigd dat de luchtvaartindustrie een nieuwe 'megaramp' staat te wachten als niet tijdig een oplossing voor het verzekeringsvraagstuk wordt gevonden. Die kans acht de KLM overigens klein. "Het ziet er niet uit dat het kwaad kan worden gekeerd", aldus directiewoordvoerder Hugo Baas namens de KLM-top.

De omvang van de economische ramp die zich voltrekt als de luchtvaart overal stilvalt is ongekend. Wereldwijd dreigen van de een op de andere dag tientallen miljoenen passagiers te zullen stranden. De chaos zal enorm zijn. "De economische consequenties daarvan zijn financieel niet uit te drukken", vreest de KLM-leiding.

KLM-topman Leo van Wijk heeft de dreigende ramp voor de luchtvaart gisteren aan de orde gesteld in het gesprek met eurocommissaris van Transport De Palacio over steunmaatregelen, als gevolg van de schade door de terreurdaden.

"Er bestaat weinig hoop dat uit die hoek op zulke korte termijn nog hulp wordt geboden", luidt de eveneens pessimistische verwachting bij andere maatschappijen. De KLM-directie heeft ook het Nederlandse kabinet op de hoogte gebracht en om hulp gevraagd. De luchtvaartmaatschappij wijst erop dat voor steun "niet zomaar wordt gevraagd om een zak geld van de overheid, maar om hulp om door deze crisis heen te komen, uitsluitend voor die periode".

Zelfs als luchtvaartmaatschappijen bereid zouden zijn om onverzekerd te gaan vliegen, zullen zij door hun banken gedwongen worden de vliegtuigen aan de grond te houden. In financieringscontracten met de banken is een afdoende molestdekking voor de vliegtuigen namelijk een voorwaarde.

Niet alleen de luchtvaartmaatschappijen moeten hun eigen toestellen aan de grond zetten als hulp in de vorm van alternatieve verzekeringsdekking uitblijft. "De leasemaatschappijen, waarvan het merendeel van de grote internationale vliegbedrijven toestellen in gebruik heeft, wil niet aan een onaanvaardbaar grote aansprakelijkheid blootgesteld worden en eist dat die vliegtuigen aan de grond blijven", aldus de KLM-woordvoerder.

De verzekeringsexperts van de KLM leggen uit dat niet aan de ingreep van de verzekeraars valt te tornen. De affaire is binnen de IATA, de internationale organisatie voor de burgerluchtvaart, gisteren direct na het bekend worden van de daad van de verzekeraars aan het rollen gebracht.

De British Airtransport Association, waarin alle Britse luchtvaartmaatschappijen zijn verenigd, heeft naar aanleiding daarvan gisteravond nog bij de regering-Blair de noodklok geluid. De Britse overheid beschikt over een herverzekeringsfonds, waar bedrijven kunnen aankloppen indien commerciële verzekeraars weigeren molestdekking aan te bieden. Het fonds werd in het leven geroepen nadat verzekeraars in 1996 hun molestdekking introkken als gevolg van de bomaanslagen in het centrum van Londen.

zoek naar gerelateerde artikelen

vr 21 september 2001