AMSTERDAM - De paniek sloeg gisteren weer keihard toe op de aandelenbeurzen. Binnen Europa vielen de hardste klappen in Frankfurt en Amsterdam, waar de AEX-graadmeter meer dan vijf procent verloor en met een slotstand van ruim 410 griezelig dicht de 400 punten-grens naderde.
Eind vorige maand stond de index nog op ruim 523 punten. In 2000 schoot de graadmeter zelfs even door de 700-grens. Angst voor een recessie in de Verenigde Staten houdt de beurzen al een jaar lang in een ijzeren greep. Het prille herstel dat begin deze maand leek in te zetten werd volledig om zeep geholpen door de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten.
Onzekerheid is troef, hetgeen zich gisteren vertaalde in een stortvloed aan verkooporders. Stevig lager openende koersen op Wall Street maakten een einde aan de hoop dat koopjesjagers alsnog voor herstel in Amsterdam en elders in Europa zouden zorgen.
Beleggers lijken rekening te houden met het zwartste scenario: een escalatie van het terreurdrama. "Luchtvaartmaatschappijen en hotelketens lijden nu al direct schade", aldus een analist. "Maar als het conflict doorzet dan ontstaan er mogelijk handelsbarrières en zal het vertrouwen van producenten én consumenten een forse knauw krijgen."
De wereldwijde recessie die daar op kan volgen zal vooral financiële instellingen en technologiebedrijven hard raken, voorspellen analisten. "In Europa zit nu al een jaar recessie in de aandelenprijzen verwerkt", meent een van hen, die vermoedt dat in de VS de koersen worden gesteund.
Volgens Sylvester Eijffinger, hoogleraar monetaire economie aan de Katholieke Universiteit Brabant, hebben de centrale banken in zowel Europa en de VS gedaan wat ze konden door extra kredieten ter beschikking te stellen en de korte rente te verlagen.
Het verder terugschroeven van deze rente zou wel eens averechts kunnen werken, omdat het de angst voor toenemende inflatie aanwakkert. En dat leidt weer tot een stijging van de lange rente; een tendens die zich nu al op de markt aftekent.
"Bovendien kunnen we na deze week wel concluderen dat alleen een renteverlaging onvoldoende is om het vertrouwen van consumenten en producenten op te peppen", benadrukt Eijffinger. "De bal ligt nu bij de politiek."
De Tilburgse hoogleraar ziet vooral in Europa enorme mogelijkheden om slagkracht van de economie sterk te vergroten, bijvoorbeeld door te kappen in de regeljungle op de arbeidsmarkt. "Dat zou het vertrouwen van het bedrijfsleven een enorme opkikker geven, en ons vermogen om de huidige schokken op te vangen sterk vergroten. Maar helaas zie ik Brussel niet met zo'n voorstel komen. Het blijft dus een triest verhaal."
![[terug]](/krant/logos/terug.omlaag.gif){kind=small}