DEN HAAG - Premier Kok heeft gisteren van verschillende kanten kritiek gehad op zijn oorlogsverklaring aan het internationale terrorisme en de bescheiden wijze waarop de gebeurtenissen in de Verenigde Staten in de Troonrede waren verwerkt. Groenlinks, de SP maar ook coalitiefractie D66 waren niet te spreken over de wijze waarop Kok zijn toon maandag plotseling fors aanscherpte en aangaf dat Nederland nu in oorlog is met het terrorisme.
"Je moet heel erg voorzichtig zijn met het woord oorlog", aldus D66-leider De Graaf, die aangaf dat Kok vorige week veel verstandiger woorden gebruikte.
Ook GroenLinks-voorman Rosenmöller is verbaasd dat Kok zich door zijn woordgebruik ineens veel harder opstelt. "Ik heb niet het zwaarste woord nodig om solidair te zijn met de slachtoffers. Er moet geen erosie plaatsvinden van het begrip oorlog."
Oud-D66-minister Van Mierlo (Buitenlandse Zaken) haalde ook fel uit naar Kok. "We moeten solidair kunnen zijn zonder dezelfde oorlogstaal als Bush en Blair te gebruiken. Ik had vorige week juist veel bewondering voor de eerste woorden van Kok. Dat gaf een gevoel van veiligheid."
CDA-leider De Hoop Scheffer en de christelijke partijen hadden juist veel kritiek op de wijze waarop de gebeurtenissen in de Verenigde Staten in de Troonrede waren verwerkt. Slechts in de eerste alinea sprak de Koningin in duidelijk rustiger bewoordingen over de ontstane situatie, die later in de tekst alleen nog even kort werd aangehaald.
"Dit is echt een gemiste kans", aldus De Hoop Scheffer. "De Troonrede straalt veel te veel 'business as usual' uit terwijl het een gouden gelegenheid was om aan te geven wat dit voor de burger kan gaan betekenen."
Kok reageerde gisteren afwijzend op de kritiek over de wijze waarop hij met de situatie in de Verenigde Staten is omgesprongen. De aanscherping van zijn taal richting het terrorisme heeft volgens de premier niets te maken met kritiek van andere landen op de eerdere opstelling van Nederland. "De toon was misschien wat harder, maar de inhoud is gelijk", aldus de premier, die zich enorm heeft gestoord aan de opmerkingen van eurocommissaris Bolkestein die de opstelling van de Nederlandse regering als 'gemekker' betitelde. "Dat was een uitspraak die een eurocommissaris onwaardig is", zo sloeg de premier terug.
Ook de passages in de Troonrede werden door de premier verdedigd. "De Troonrede is op dit punt niet mager. Er worden precies de woorden gebruikt die in een Troonrede passen. De Koningin zegt juist heel veel door op de kwetsbaarheid van ons aller bestaan te wijzen en op solidariteit met de Verenigde Staten."