DEN HAAG - Prinsjesdag en de aanbieding van de Miljoenennota 2002 door het kabinet werden gisteren volledig overschaduwd door de aanslagen in de VS en de onzekere situatie die daardoor is ontstaan. Tijdens de sober gehouden rijtoer van de Gouden Koets werd er enige tijd halt gehouden bij de Amerikaanse ambassade.

De Gouden Koets met koningin Beatrix, prins Johan Friso en prins Willem-Alexander passeert op prinsjesdag de Amerikaanse ambassade in Den Haag, waar vele bloemen liggen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de aanslagen in de Verenigde Staten. De koets bleef hier als eerbetoon een moment stilstaan. (Foto: ANP)

Na deze stille groet aan het Lange Voorhout in Den Haag sprak koningin Beatrix in de Troonrede haar afschuw uit over de terroristische daden. "Deze aanslagen tegen de menselijkheid doen ons beseffen hoe kwetsbaar ons aller bestaan is", aldus de Koningin in de Ridderzaal.

Premier Kok noemde Prinsjesdag 'allemaal erg onwezenlijk'. "De aanslagen in de Verenigde Staten liggen als een zwarte deken over deze dag", zo stelde Kok.

Ook minister Zalm (Financiën) hield een ingetogen toespraak toen hij Miljoenennota later op de dag aan de Tweede Kamer aanbood. "Dit is duidelijk minder vrolijk dan andere jaren", zo gaf de bewindsman aan.

Koningin Beatrix en prins Willem-Alexander zwaaien vanaf het balkon van Paleis Noordeinde in Den Haag naar het toegestroomde publiek. (Foto: ANP)

Kok en Zalm wezen echter op het belang dat Prinsjesdag ondanks de aanslagen in New York en Washington gewoon door moest gaan omdat het juist een van de kenmerken is van de Nederlandse democratie.

Het kabinet had vorige week in samenspraak met de Tweede Kamer reeds besloten deze week wel over de begroting te debatteren, maar dit op een ingetogen wijze te doen.

De drie coalitiepartijen PvdA, VVD en D66 hebben inmiddels afgesproken dat deze week geen wijzigingen zullen worden aangebracht in de financiële plannen van het kabinet.

Prinses Christina en Máxima bekijken de stoet vanuit het gebouw van het kabinet van de koningin. (Foto: Hans Peters)

De fracties willen eerst enkele maanden wachten om te kijken hoe de situatie in de wereld zich ontwikkelt, waarna op basis van een actuele inschatting moet worden bepaald of er extra geld naar veiligheid moet. "We moeten niet nu de fout maken de begroting te veranderen of er geld bovenop te doen", aldus PvdA-fractievoorzitter Melkert.

Afgezien van de onzekerheid over de gevolgen van de aanslagen in de Verenigde Staten was de reeds enkele weken geleden afgeronde Miljoenennota overigens al een stuk somberder dan in voorgaande jaren.

Zo neemt de economische groei volgend jaar af tot 2 procent en loopt de werkloosheid met 40.000 op tot 280.000 personen. Het kabinet waarschuwt vooral voor de verslechterende Nederlandse concurrentiepositie nu de lonen sterk stijgen en de groei van de arbeidsproductiviteit achterblijft.

Minister Zalm.

Ondanks de mindere tijden die aanbreken weet het kabinet in 2002 opnieuw een begrotingsoverschot van 1% te realiseren, is 3,8 miljard euro (8,4 miljard gulden) beschikbaar voor nieuwe uitgaven en wordt 1,3 miljard euro (2,9 miljard gulden) uitgetrokken voor lastenverlichting.

Vooral voor gezondheidszorg (1,6 miljard euro - ƒ3,5 miljard) en onderwijs (1 miljard euro - ƒ2,2 miljard) wordt in 2002 veel extra geld uitgetrokken om knelpunten aan te pakken.

De lastenverlichting wordt voor meer dan de helft gebruikt om werken aantrekkelijker te maken. Zo krijgen 58-plussers met een baan een fikse fiscale bonus die kan oplopen tot 681 euro (ƒ1.500) per jaar en kunnen herintreders die een baan aanvaarden rekenen op een over drie jaar verdeelde bonus van 2723 euro (ƒ6.000).

Ook wordt de wegenbelasting met 6,5 procent verlaagd, worden zuinige auto's goedkoper en gaat de vennootschapsbelasting omlaag van 35 naar 34,5 procent.

Koopkracht.

De paarse fracties PvdA, VVD en D66 zijn tevreden over de resultaten die het kabinet in de afgelopen jaren heeft behaald maar delen de vrees dat Nederland zich uit de markt dreigt te prijzen door hoge looneisen en beperkte groei van de arbeidsproductiviteit.

De oppositiepartijen vinden echter dat Paars veel kansen heeft laten liggen om de problemen in de samenleving krachtig aan te pakken en te veel de nadruk op het financiële beleid heeft gelegd.

Volgens Zalm is de begroting zoals die nu is ingediend bestand tegen een verdere verslechtering van de economie en hoeven geen drastische aanpassingen te volgen indien de gebeurtenissen in de Verenigde Staten er toe leiden dat de situatie in de wereld de komende maanden duidelijk verslechterd.

Plussen en minnen in 2002.

"Volgens de regels van de 'Zalmnorm' leiden meevallers niet tot extra uitgaven, maar hoeft ook niet bezuinigd te worden indien sprake is van een duidelijk tegen zittende economie", aldus de bewindsman die er niets voor voelt om later dit jaar met een soort tussenbalans te komen.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 19 september 2001