AMSTERDAM - De aanvankelijk positief gestemde Amsterdamse effectenbeurs raakte gistermiddag in blinde paniek nadat het nieuws losbarstte over de reeks aanslagen in Amerika. Reeds enkele minuten na de eerste melding van een passagiersvliegtuig dat het WTC in New York had getroffen, was de winst van de dag al verdwenen. Drie kwartier later werd de handel op het Damrak stilgelegd omdat de koersen omlaag vlogen. Herstel bleef uit. De AEX sloot uiteindelijk 33,95 punten lager op 449,94, een verlies van 6,95%.

"In eerste instantie leek het nog een bizar ongeluk. Maar op het moment dat er een tweede toestel het WTC binnen vloog, raakte de beurs flink nerveus. De eerste voorzichtige verkopen kwamen toen al op gang", vertelt een handelaar. Nadat de Amerikaanse president vervolgens in zijn verklaring voor eerst het woord 'terroristische aanslag' gebruikte, was de chaos compleet. "Op dat moment flikkerde hier de hele boel in elkaar. Alles wat los en vast zat werd verkocht."

Het instorten van de koersen zette de standaard vijfprocentsregel in werking, waardoor de aandelenhandel automatisch een kwartier werd opgeschort, de beurs daarmee gelegenheid gevend om af te koelen. Maar tijdens het kwartiertje pauze was er weinig aanleiding om de gemoederen te bedaren.

De elkaar opvolgende aanslagen zorgden voor een groeiende bezorgdheid, met name over fondsen met Amerikaanse belangen. Dit bezorgde Beursbedrijf Van der Moolen, met een grote positie op Wallstreet, een vrije val van 15,84%, sluitend op EUR17,80. Ook KLM, dat een tiental vluchten van en naar de VS annuleerde, moest het zwaar ontgelden. Beleggers vrezen dat het bedrijf, gekoppeld aan het Amerikaanse NorthWest Airlines, voor hoge kosten zal komen te staan als gevolg van de gebeurtenissen. KLM sloot uiteindelijk maar liefst 22,48% lager op EUR10,00.

De financiële markten vrezen voor een verder koersverlies van de dollar. De Amerikaanse munt, doorgaans een vluchthaven in bange tijden, moest gisterendrie cent inlevern tegenover de gulden. Een sterke daling van de dollar kan dramatische gevolgen hebben voor Nederlandse bedrijven met belangen in de VS.

Handelaren constateerden eveneens dat verzekeraars met activiteiten in de VS werden gedumpt. "Uit vrees voor niet overzienbare schadeclaims. Zelfs de sussende berichten van Aegon en ING die melding maakten van geringe exposure, en van Fortis dat naar eigen zeggen geen last heeft van enig exposure, konden hun koersval niet voorkomen", aldus een handelaar. ING was daardoor de grootste daler van de AEX met een verlies van 12,97 % op EUR26,37, direct gevolgd door Aegon, dat 10,55% verloor op EUR25,60 en Fortis dat 9,22% moest inleveren op EUR25,30. ABN Amro kreeg er eveneens flink van langs. De bank tikte maar liefst EUR2,08 af op EUR16,50.

Handelaren vroegen zich gistermiddag hardop af waarom de beurs, in het licht van de afgrijselijke gebeurtenissen niet gewoon dicht was gegaan. Het beursbestuur in Amsterdam zag daar echter na overleg met de collega's binnen Euronext vanaf. "Er is overwogen om de boel te sluiten. Maar we kwamen uiteindelijk tot de slotsom dat we zelfs in dit soort dramatische omstandigheden beleggers de kans moeten geven om te kunnen handelen", aldus een woordvoerster.

Koninklijke Olie was gisteren het enige AEX-fonds dat meer waard werd. Aanleiding vormde de stijgende olieprijs en een toenemende vraag naar (diesel)olie in tijden van dreigende conflictsituaties. De Koninklijke sloot 0,64 punten hoger op 60,20. Onder de midkappers waren er een handvol (geringe) stijgers: Amstelland (0,15%), Landis (0,05%), Libertel (0,65%), PinkRoccade(0,85%) en Vendex-KBB (0,20%).

De handelsdag was gisteren zo goed begonnen. In eerste instantie profiteerde de Amsterdamse effectenbeurs net als de grote beurzen in Europa van het positieve sentiment. Over een breed front gingen de koersen omhoog, waarbij de financials, de technologie-aandelen en de voedingsmiddelensector het meest in trek waren. De AEX-index, de belangrijkste graadmeter op het Damrak, liep dan ook gedurende de ochtend gestaag op. Tegen het middaguur stond de index 2,05% hoger op 493,41 punten, om enkele uren later volledig onderuit te gaan.

Handelaren houden hun hart vast voor de opening vandaag. "Als beleggers ergens een bloedhekel aan hebben is het onzekerheden. Nou, de huidige situatie kan bijna niet onduidelijker", verzucht één van hen.

zoek naar gerelateerde artikelen

di 11 september 2001