KABOEL - Formeel is zijn naam gisteren nog niet genoemd, maar alleen de in Afghanistan schuilende Saoedische miljonair Osama bin Laden beschikt over voldoende geld, connecties en bovenal organisatorische talenten om achter de aanslagen in New York en Washington te kunnen zitten. Bin Laden wordt sinds 1998 door de Amerikanen gezocht als de opdrachtgever voor de aanslagen op twee Amerikaanse ambassades, in Nairobi en Dar es-Salaam, waarbij 224 doden vielen.

De man zelf heeft na die aanslagen alle moslims voorgehouden dat "het een heilige plicht is Amerikanen te doden, waar ook ter wereld." Die oproep kreeg gisteren zijn meest gruwelijke betekenis.

Het is geen simpele blinde haat, maar een weloverwogen strategie die Bin Laden en zijn aanhang drijft. Tegenwoordig kunnen de drijfveren van de nieuwe terroristen zo van het internet worden geplukt. Op een Zwitserse site bijvoorbeeld wordt een wereldkaart afgebeeld die helemaal groen is gekleurd. Groen is de kleur van de islam en onder de kaart staat een jaartal, 2100.

Het doel van Bin Laden en zijn losse coalitie van terroristische islamitische groepen onder de vlag van zijn eigen organisatie Al Qaeda, is de Amerikanen uit de islamitische wereld te verdrijven. Voor deze groep islamieten, bepaald niet gesteund door het overgrote deel van de bevolkingen in de Arabische, Aziatische en Afrikaanse moslimwereld, is de 'oorlog' vooral verklaard aan de eigen regeringen, die meestal met stevige hulp van Washington een politiestaat drijven.

In die landen is er een revolutionaire islamitische beweging die hoopt dergelijke regeringen ten val te brengen en islamitische heilstaten te stichten. Een deel van die groeperingen voelt zich aangetrokken tot terrorisme en dat richt zich de afgelopen jaren steeds vaker tegen de Amerikaanse belangen in de moslimwereld. Door de Amerikanen naar het leven te staan en uiteindelijk te verdrijven, zullen de eigen regimes vanzelf gaan wankelen, is de redenering, die al duizenden onschuldigen het leven heeft gekost.

Bin Laden heeft deze bewegingen steeds gefinancierd en kan daarom nu bogen op een wereldwijd netwerk, dat vertakkingen heeft in Europa en de Verenigde Staten. Door in het hart van de enige overgebleven supermacht toe te slaan denken de islamitische radicalen grotere volkssteun op de been te kunnen brengen in de islamitische landen.

Hoe sterk inmiddels het antiamerikanisme is, bewezen vreugdevuren in Palestijnse vluchtelingenkampen gisteren in Libanon.

De anti-Amerikaanse gevoelens konden door de radicalen en de terroristen worden aangewakkerd tijdens de Golfoorlog van 1990-1991 en bij de talrijke incidenten rondom Irak sindsdien. De Palestijnse opstand tegen Israël is ook zo'n stemmingmaker.

De daders worden ook samengebonden door Afghanistan, waar zij streden tegen het communisme. Bin Laden was een van de eerste rijken om strijders aan te trekken uit Egypte, Algerije, Soedan, Libanon, Syrië, de Palestijnse gebieden en Jordanië. Na de oorlog in Afghanistan, in de jaren negentig van de vorige eeuw, waren het deze Afghaanse veteranen die terreurdaden pleegden in hun land van herkomst of, in het Palestijnse geval, tegen Israël.

De heilige oorlog, de Jihad, heeft inmiddels een angstaanjagend wereldomspannend karakter gekregen. Voor een deel zijn die oude Afghaanse banden verantwoordelijk voor het wereldwijde netwerk van terroristen, al lijkt het een los geheel. Veelal verschuilen zij zich achter liefdadigheidsinstellingen, ook in Europa en de Verenigde Staten, waar geld wordt witgewassen en instructies arriveren.

Er zijn volop aanwijzingen dat de extremisten sinds het midden van de jaren negentig hun activiteiten coördineren. Van tijd tot tijd ontmoeten leiders van terreurgroepen elkaar in landen waar de westerse geheime diensten niet zoveel in de melk te brokkelen hebben, zoals Pakistan, Soedan, Libië of het Turkse deel van Cyprus. Die coördinatie, in gang gezet door Bin Laden, heeft nu geleid tot een wereldwijde terreuroorlog, die niet langer een lokaal, maar een islamitisch mondiaal doel dient.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 12 september 2001