AMSTERDAM - De exodus van honderden bootvluchtelingen naar het welvarende westen is het afgelopen weekeinde geëindigd in rampspoed en arrestaties. Voor het eerst was er sprake van samenwerking van de Indonesische autoriteiten met Australië. Een drama van nog onbekende omvang speelde zich af voor de Marokkaanse Atlantische kust. Bij Kenitra, 40 kilometer ten noorden van de hoofdstad Rabat, spoelden op het strand de lijken van 13 mensen aan. Een overlevende van de ramp, voor zover bekend de enige, vertelde de politie dat zich ongeveer 60 vluchtelingen in spe zich aan boord van een klein vissersvaartuig bevonden, dat kapseisde. De autoriteiten in Marokko vrezen dat er geen verdere overlevenden zijn en dat de lijken van de overige drenkelingen nog ergens op zee moeten zijn.
De vluchtelingen, die per persoon zo'n 2000 gulden voor de oversteek moeten betalen, zouden door verscherpte Marokkaanse controle steeds verder afgelegen en gevaarlijker routes kiezen.
Zaterdag nog werd een boot met 39 vluchtelingen ter hoogte van Gibraltar door de Marokkaanse marine onderschept.
In samenwerking met de Indonesische marine heeft Australië het afgelopen weekeinde twee schepen met asielzoekers aangehouden. Zaterdagnacht enterde de Australische marine een Indonesisch vaartuig met 237 vluchtelingen. Die werden aan boord gebracht van het Australische troepentransportschip HMAS 'Manoora'. Dit schip is onderweg naar Papoea-Nieuw-Guinea met 433 voornamelijk uit Afghanistan afkomstige vluchtelingen die op 26 augustus j.l. door het Noorse vrachtschip 'Tampa' in de Indische Oceaan van een zinkende veerboot werden gered.
Of ook de 237 nieuwe vluchtelingen aan boord van de 'Manoora' naar deze eindbestemmingen worden gebracht is nog onderwerp van onderhandeling tussen Australië en beide landen.
Zonder in details te treden zei Australië's minister Alexander Downer (BZ) dit weekeinde dat Indonesië ervoor heeft gezorgd dat een andere boot met vluchtelingen niet heeft kunnen vertrekken. "Dat schip is niet gekomen", zei hij. Gisteren heeft de Australische marine opnieuw een schip met vluchtelingen aangehouden. Details daarvan waren gisteren nog niet bekend.
Naast een intensivering van zee- en luchtpatrouilles bereidt de regering in Canberra een wetsvoorstel voor dat tot doel heeft asielzoekers en mensensmokkelaars te ontmoedigen, zei premier John Howard dit weekeinde. Christmas Island en de Ashmore Reef-eilanden, dichter bij Indonesië dan bij Australië, worden buiten de Australische immigratiezone geplaatst, van waar geen asielaanvraag kan worden ingediend.
Oud-premier Ruud Lubbers, Hoge Commissaris van de VN voor vluchtelingenzaken, heeft in een interview de Australische premier Howard verweten uitsluitend uit electorale overwegingen de "Tampa"-bootvluchtelingen te hebben geweerd.