AMSTERDAM - Tientallen zware criminelen als (kinder)moordenaars of verkrachters hebben de afgelopen jaren tot honderdduizenden gulden aan uitkeringsgelden ontvangen. Bovendien krijgen gedetineerden vandaag de dag in de gevangenis nog steeds uitkeringen volgens de bijstandswet of werkloosheidswet.

Dat hebben bronnen bij justitie, onder wie Penitentiair Inrichtingenwerkers (PIW'ers ofwel gevangenbewaarders) tegenover deze krant verklaard.

De onthullingen dat Heijn-ontvoerder Ferdi E. en de beruchte drievoudige kindermoordenaar Michel S. in de bajes tonnen aan achterstallige wao-uitkeringen op hun bankrekening kregen gestort, blijken geen incidenten.

Zo heeft ook Martin W., een levensgevaarlijke tbs-gedetineerde, de afgelopen jaren kunnen profiteren van het coulante Nederlandse stelsel van sociale zekerheid. W. vergreep zich in 1990 aan een veertienjarig meisje, waarvoor hij tot vier jaar en tbs met dwangverpleging werd veroordeeld.

Tijdens een proefverlof verkrachtte hij een twaalfjarig meisje en werd daarna tot zes jaar veroordeeld. W. kwam vorige maand opnieuw in opspraak omdat hij zich in Penitentiaire Inrichting Zuyder Bos in Heerhugowaard tijdens het bezoekuur zou hebben vergrepen aan een achtjarig jongetje. Gedurende zijn jarenlange detentie ontving W. gewoon een sociale uitkering. "Wij ergerden ons daar mateloos aan", aldus een ambtenaar van justitie, die anoniem wil blijven.

Volgens een gevangenbewaarder, die zelf werkzaam is op een afdeling waar langdurig gestrafte mannen met psychisch afwijkend gedrag verblijven, kwam tot ruim een jaar geleden vrijwel iedereen van deze groep in aanmerking voor een uitkering krachtens de aaw/wao. "Maar dat is niet de enige uitkering die gedetineerden krijgen. Veel middellang gestraften ontvangen gewoon een bijstands- of werkloosheidsuitkering", stelt de PIW'er.

Dit zou mogelijk zijn omdat penitentiaire inrichtingen hun gegevens niet ter beschikking stellen of koppelen aan die van uitkerende instanties. Hierdoor komt het voor dat bij bijvoorbeeld de sociale dienst niet bekend is dat een betrokkene gedetineerd is en geen recht heeft op een uitkering. Volgens de regels hoort een gevangene te worden ingeschreven in de gemeente waar hij gedetineerd is. Maar vanwege de administratieve rompslomp en personeelsgebrek doen de gevangenissen dit nooit automatisch, maar alleen op verzoek van gedetineerden zelf.

"Door deze gebrekkige administratie zijn er ook nu nog gedetineerden die hun uitkeringen, ook van de wao, blijven ontvangen", zegt de PIW'er. Daarbij ontstaat volgens hem ook nog een tweede probleem: "Je krijgt binnen de gevangenis een soort klassenverschil. Er zijn gedetineerden die rond moeten komen van wat zij verdienen met arbeid in de inrichting, ongeveer 55 gulden per week en er is een groep die van een uitkering van 2000 gulden per maand plus z'n arbeidsloon riant kan leven."

Voorzitter Henk Aalbers van de Bond van Personeel bij de Straf en Aanverwante Gestichten (BPSAG) zegt "dolblij" te zijn dat de wet die wao-uitkeringen aan gedetineerden mogelijk maakte, vorig jaar is gerepareerd. "Dat viel natuurlijk niet te verkopen", aldus Aalbers. De vakbondsvoorzitter roept zijn leden op om als zij misbruik van sociale voorzieningen door gedetineerden vermoeden, dit bij justitie te melden.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 6 september 2001