DEN HAAG - De zorg om de toekomst van KPN is ook de zorg van haar grootste aandeelhouder: de Nederlandse overheid. De Tweede Kamer voert de druk richting minister Zalm (Financiën) en diens collega Netelenbos (Verkeer) op, om zo snel mogelijk een goede oplossing voor het onder een enorme schuldenlast zuchtende voormalige staatsbedrijf uit te werken. De VVD denkt zelfs al hardop over een groter aandelenbelang.

Zalm kwam gisteren speciaal naar de Tweede Kamer om de fractiespecialisten achter gesloten deuren te informeren over de huidige stand van zaken rondom het telecombedrijf. De bewindsman ging tijdens het geheime overleg vooral in op de mislukte fusiegesprekken met het Belgische Belgacom, waarbij een nieuwe toenadering tussen beide bedrijven vrijwel uitgesloten lijkt.

Over de mogelijkheden die KPN, de overheid en de banken nu nog resten om de problemen voor het bedrijf snel te verzachten hulde Zalm zich echter in stilzwijgen. Naast de koersgevoeligheid is het vooral ook zeer moeilijk een goede en snelle oplossing te vinden zonder dat sprake is van ongeoorloofde staatssteun.

"Maar er moet snel gewerkt worden aan een totaaloplossing", aldus PvdA'er Crone, die wil dat Zalm, de banken en KPN de handen ineenslaan om de rentelast van het bedrijf op korte termijn te versoepelen. Een sale-and-lease-backconstructie zou een optie kunnen zijn. Zo kan het vaste lijnennet worden gebruikt als onderpand voor een lening.

Te denken valt aan een relatief lange looptijd (bijvoorbeeld 20 jaar), waarbij gedurende de eerste jaren niet wordt afgelost en een relatief lage rente in rekening wordt gebracht. Op die manier kan KPN op adem komen. "De beloning voor de bank zit aan het einde van de rit, wanneer de rente oploopt en er moet worden afgelost", aldus analist Danny van Doesburg (Van Lanschot). "Er zijn financiële consortia die hier geld aan kunnen verdienen. Als het misgaat zal er immers altijd een partij bereid zijn het vaste lijnennet over te nemen. British Telecom heeft al zulke aanbiedingen gehad."

VVD-Kamerlid Vôute speculeerde gisteren als enige openlijk over een groter staatsbelang in KPN. Het is echter zeer waarschijnlijk dat zo'n actie tot Europese bezwaren zal leiden. "Brussel zal het niet goed vinden", zo luidt de stellige overtuiging van Hugo Keuzenkamp, hoogleraar toegepast economisch onderzoek aande Universiteit van Amsterdam. "Het maakt alleen kans als andere aandeelhouders hun belang ook vergroten."

Principiëler is de vraag of het zinvol is als vadertje Staat 'bijlapt'. Keuzenkamp: "Als een bedrijf er op kan rekenen dat de overheid in geval van nood bijspringt, dan is dat een heel verkeerd signaal naar andere bedrijven die een vergelijkbare positie zitten."

Kees Koedijk, hoogleraar financieel management aan de Erasmus Universiteit, is van mening dat Vôute de financieringskeuzes vooral aan de bestuurders van KPN zélf moet overlaten. "Je kunt je serieus afvragen of je KPN hiermee helpt. Het kan ook worden opgevat als een signaal dat de zaken serieus mislopen. Daarnaast is het hele specifieke steun. Andere telecommaatschappijen zullen daar niet blij mee zijn."

Zeker is dat de staat zich als als grootaandeelhouder in KPN (met een belang van bijna 35%) in een lastig parket bevindt. Het dilemma: steun is omstreden en kost geld, maar het omvallen van KPN is een nog veel grotere zeperd.

"Beredeneerd vanuit de overheid als aandeelhouder is deelname aan een emissie geen slecht idee", meent analist Van Doesburg. "Als je denkt dat het met KPN de goede kant opgaat, dan ben je tegen deze koers spekkoper. Bovendien ga je een verdere waardedaling tegen door de kaspositie te versterken. Maar in de praktijk zal het inderdaad tot allerlei problemen leiden."

Vakgenoot Dennis Siemelink (Delta Lloyd Bank) ziet daarom meer in een Europa-brede aanpak. Hij wijst erop dat de nationale overheden met het veilen van de umts-licenties (die snel mobiel internetten mogelijk maken) miljarden verdiend hebben, hetgeen de 'telco's' nu opbreekt. "De positie van de overheid als grootaandeelhouder en bedenker van het veilingsysteem valt te bediscussiëren."

Op het Damrak lijkt de val van KPN niet te stuiten.Gisteren verloor het aandeel nog eens bijna 9%, om op een nieuw laagterecord(EUR2,69) te sluiten.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 5 september 2001