BARCELONA - Spaanse gelovigen zullen zich wel twee keer bedenken voordat zij een gift in de collectebus doen. Het is zeer de vraag of die donaties worden besteed aan goede doelen. Diverse katholieke instanties in Spanje zijn ernstig in opspraak, omdat ze miljoenen guldens met speculatie op de beurs hebben verloren.

In totaal 36 bisdommen, missieorganisaties, kloosterorden, onderwijsinstellingen, religieuze stichtingen en niet-gouvernementele organisaties (NGO's), die nauw aan de rooms katholieke kerk zijn gelieerd hebben naar voorlopige schatting in totaal 32 miljoen gulden in rook zien opgaan.

Ze hadden het geld belegd in het dubieuze beursagentschap Gescartera, dat de investeerders een extreem hoge rente en vorstelijke winsten beloofde. Gescartera's directeur, Antonio Camacho, onderhield goede relaties met de kerk. Zijn huwelijk was ingezegend door een vriend, de toenmalige bisschop van Cuenca.

Potentiële investeerders werden persoonlijk benaderd door Gescartera's bestuursvoorzitter, Pilar Giménez-Reyna, die niet alleen te boek stond als een devoot katholiek maar ook een broer had, Enrique, die staatssecretaris van Economie was. Met Gescartera waren de spaarcentjes in goede handen, zo leek het.

Medio juni spatte de zeepbel wreed uiteen. Ruim 200 miljoen gulden bleek spoorloos. De beurscommissie plaatste het beursagentschap Gescartera onder curatele. Onderzoeksrechter Palacios en de media prikten het ene argument van inmiddels ex-directeur Camacho na het andere door. In eerste instantie beweerde Camacho dat het grootste deel van de verdwenen 200 miljoen was geïnvesteerd in Amerikaanse obligaties en gestald bij een bedrijfje in de Amerikaanse staat Delaware. Die onderneming bleek een lege huls.

Bij een tweede verhoor zei Camacho dat het geld verdwenen was door verkeerde investeringen. Zijn laatste smoes, dat het geld was doorgesluisd naar een bedrijfje in het belastingparadijs Jersey, bleek ook al geen hout te snijden. Bij navraag bleek dat het bedrijfje slechts één Britse pond (3,50 gulden) op de balans had staan.

Er zouden aanwijzingen zijn dat Camacho, die een luxe leventje leidt, het grootste deel van het verdwenen geld op een geheime rekening in Zwitserland heeft gedeponeerd. Er is dus nog een sprankje hoop dat de gedupeerde beleggers iets van hun geld gaan terugzien.

De betrokkenheid van kerkelijke instanties bij de affaire-Gescartera heeft de kerk in ernstige verlegenheid gebracht. Speculeren laat zich moeilijk rijmen met steun aan goede doelen, waar zij prat op gaat. Na twee maanden van stilzwijgen probeert de kerk nu alle kritiek te weerleggen.

"Er is geen sprake geweest van kwade trouw, alleen van naïviteit", repliceerde de secretaris van de Spaanse bisschoppenconferentie, Juan José Asenjo, vorige week. De minister van Algemene Zaken, Jesus Posada, schoot de kerk te hulp. "Je kan niet van de kerk vragen dat ze donaties in een oude sok bewaart."

De affaire komt op een ongunstig moment. Begin september beginnen de onderhandelingen tussen de bisschoppenconferentie en de regering over de toekomstige subsidiëring van de rooms-katholieke kerk. Jaarlijks krijgt de kerk 285 miljoen gulden naast fiscale voordelen.

De bisschoppenconferentie heeft de verantwoordelijkheid voor de verdwenen miljoenen van de hand gewezen. "Alle bisdommen, kloosterorden en missieorganisaties zijn autonoom op het gebied van hun financiën. De kerk heeft van de overheidssubsidie geen peseta in Gescartera gestopt. Het subsidiesysteem hoeft dan ook niet op de helling", aldus woordvoerder Asenjo.

zoek naar gerelateerde artikelen

do 30 augustus 2001