CANBERRA - Een groep van 434 vluchtelingen, voornamelijk Afghanen, heeft eergisteren het Noorse vrachtschip 'Tampa' gekaapt en gedwongen naar Australië te varen. Het schip was hen te hulp gekomen toen hun wrakke houten veerboot in de Indische Oceaan voor de zuidkust van Java ten onder ging. Met de weigering het schip met vluchtelingen toe te laten, veroorzaakte Australië gisteren een diplomatieke en humanitaire rel.
In de afgelopen anderhalve week zag Canberra al met lede ogen toe hoe ruim 1500 illegale immigranten, voornamelijk uit Afghanistan, Iran en Irak, het land binnenkwamen. "We kunnen hier niet mee doorgaan. Straks wordt Australië gezien als een land waar men gemakkelijk binnenkomt", waarschuwde premier John Howard gisteren.
Volgens Howard handelt Australië volgens het internationale recht wanneer het de zaak overlaat aan Indonesië en Noorwegen. Jakarta liet meteen weten dat het de 'Tampa' niet zal toestaan met de vluchtelingen terug te keren naar Indonesische wateren.
Arne Rinnan, de Noorse kapitein van de 'Tampa', die op weg was naar Singapore, reageerde op SOS-signalen van de zinkende ferry en nam het hele gezelschap, inclusief vijf Indonesische bemanningsleden, aan boord. "We waren van plan hen naar Indonesië te brengen", zei Rinnan gisteren. "Maar toen we dat vertelden, werden ze buitengewoon agressief. Ze dreigden overboord te springen."
De schipper besloot naar Christmas Island voor de Australische noordwestkust te varen. Op 17 mijl voor het reisdoel kreeg hij per radio van de politie op Christmas Island te horen dat hij niet verder mocht. Premier Howard liet weten voedsel, water en medicijnen naar de 'Tampa' te zullen sturen, maar verder was dit "niet Australië's probleem".
Christmas Island is al enige tijd een populaire aanlegplaats voor illegale immigranten. In de eerste acht maanden van dit jaar beproefden rond 3700 asielzoekers hun geluk in Australië. In heel 2000 waren dat er nog geen 3000.
Hoe hoog de nood is onder vluchtelingen moge blijken uit het feit dat ze de bij wet verplichte gevangenschap voor lief nemen. Rond 2500 illegalen wachten in detentiecentra, steevast op ver afgelegen plekken, op de uitkomst van hun asielverzoek. Omdat de verwerking van die verzoeken soms jaren duurt, lopen de spanningen in die kampen vaak hoog op. Opstandjes, hongerstakingen, uitbraken en zelfmoord zijn er aan de orde van de dag.
Canberra zegt nu over aanwijzingen te beschikken dat mensensmokkelaars in de komende weken talrijke pogingen zullen ondernemen hun treurige last op Australische kusten te lozen. Er wordt in hoog tempo gewerkt aan drie nieuwe opvangkampen voor in totaal 3100 vluchtelingen.