AMSTERDAM - In een koele, voorzichtige reactie heeft China gisteren de Verenigde Staten aangeraden rekening te houden met de zorg in de hele wereld, over het voornemen van president George Bush om het ABM-verdrag met Rusland op te zeggen.

Dat verdrag, gesloten in 1972, staat beide 'super-mogendheden' (toentertijd) toe, elk slechts één, zeer beperkt verdedigingswapen tegen ballistische raketten te hebben. President Bush heeft donderdag zonneklaar gezegd dat hij het ABM-verdrag eenzijdig zal opzeggen, op het moment dat het Amerika uitkomt, als dat nodig is om een sterk verbeterd anti-raketschild op te bouwen.

Het ministerie van buitenlandse zaken in Peking zei gisteren: "China's positie is duidelijk en constant. Wij hopen dat de Amerikaanse regering ernstig rekening zal houden met de positie van de internationale gemeenschap en voorzichtig zal opereren".

De naderende opzegging van het ABM-verdrag - deskundigen zijn het erover eens dat zo'n stap hooguit een paar maanden op zich laat wachten - is voor China zo mogelijk nog nadeliger dan voor Rusland. Want de bescherming die president Bush wil opwerpen tegen raketbeschietingen van 'schurkenstaten ' (ze heten nu, iets netter, 'zorgstaten'), zal in theorie ook het einde betekenen van de afschrikwekkende rol van China's kleine kernraketmacht.

Ook in Rusland weigert men harde taal te gebruiken tegen de Verenigde Staten, al heeft president Vladimir Poetin bij herhaling gezegd dat hij het ABM-verdrag als een van de hoekstenen van de internationale betrekkingen beschouwt.

Geen enkele officiële reactie was in Moskou verkrijgbaar op de geruchtmakende aankondiging van Bush. John Bolton, de onderminister die de afgelopen dagen de Russen probeerde over te halen tot een fiat voor een anti-raketschild, was gisteren een toonbeeld van rust en ontspanning.

Na een ingelast gesprek met de Russische minister van buitenlandse zaken Ivanov, die die dag van vakantie was teruggekomen, verzekerde Bolton dat er geen ultimatum was gesteld, er geen haast was, en dat hij eerst een paar "serieuze uitstapjes" ging maken, onder andere naar het Kremlin.

Het belangrijkste onderwerp van gesprek met Ivanov was niet het ABM-verdrag geweest, zei Bolton, maar de komende internationale agenda. Die voorziet in een bezoek van Ivanov aan Washington, een reis van president Bush naar China in oktober, en in november de ontvangst, op Bush's ranch in Texas, van president Poetin.

Dat laatste bezoek lijkt enigszins merkwaardig gepland, omdat juist tegen die tijd een formele verklaring van Washington verwacht wordt dat het het ABM-verdrag opzegt - er is een opzegtermijn van een halfjaar - om dan tegen april ongehinderd te gaan bouwen aan een nieuwe etappe in een raketschild. Daarvoor wordt genoemd de inrichting van raketsilo's in Alaska.

Een gewezen lid van de Russische Veiligheidsraad, Andrej Kokosjin, voorspelde gisteren dat het diplomatieke gevecht tussen Washington en Moskou nog lang niet voorbij is. "Natuurlijk kunnen zij zich eenzijdig uit het verdrag terugtrekken, maar eerst zullen zij nog proberen tot een vergelijk met ons te komen. Er is nog ruimte voor strijd, voor manoeuvres. Het is niet veel, maar het is er wel".

George Bush heeft gisteren de luc htmachtgeneraal Richard Myers benoemd tot voorzitter van de verenigde chefs van staven, de hoogste militair van het land. Myers, 59, geldt als deskundige op het gebied van ruimte-oorlog.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 25 augustus 2001