OSLO - Het huwelijk tussen de Noorse kroonprins Haakon en de veelbesproken Mette-Marit Tjessem Hoiby, dat vandaag in de Domkerk in Oslo zal worden voltrokken, is op vele fronten grensverleggend. Kroonprins Haakon en de rest van de Noren hebben hun hart laten veroveren door de alleenstaande moeder met haar 'wilde' verleden. Maar tegelijkertijd is de steun voor de Noorse monarchie met de komst van Mette-Marit drastisch geslonken en waart het spook der twijfel nu over alle Scandinavische monarchieën.

Mette-Marit heeft kleine meisjes hoop gegeven: sprookjes bestaan echt en allemaal kunnen ze op een mooie dag een echte prinses worden. Het ironische is dat Mette-Marit zelf nooit dergelijke dromen had. "Ik wilde vroeger Barbie worden", zei ze in een interview. De hippe, 28-jarige moeder met de mooie, klassieke gelaatstrekken was altijd net iets anders dan haar leeftijdgenoten.

Vandaag treedt ze in een koninklijk huwelijk terwijl ze een 'verleden' heeft dat volgens sommigen niet te rijmen is met een prinsessenleven. Een verleden dat zich afspeelde in de Oslose housescene, waarin ook Mette-Marit volop experimenteerde met seks en drugs. In deze periode leerde ze de vader van haar nu 4-jarige zoontje Marius kennen. Hij verliet Mette-Marit al snel, waardoor ze alleen stond voor de zorg van haar zoon.

Het was slikken voor de Noren toen daarbovenop nog eens bekend werd dat de vader van Marius een uitgebreid strafblad heeft, onder andere wegens heroïnebezit. En de Noorse pijngrens werd overschreden toen Haakon en Mette-Marit vorig jaar meedeelden te gaan samenwonen "om elkaar beter te leren kennen", zonder dat er met één woord werd gerept over een mogelijke verloving.

Diezelfde sceptische Noren zijn nu geveld door een bruiloftkoorts die zijn weerga niet kent. Centrum van de festiviteiten is de 'paradestraat' Karl Johan in het hartje van Oslo, die van het koninklijk paleis naar de Domkerk leidt.

Campagneposters voor de parlementsverkiezingen, die begin september worden gehouden, worden overschaduwd door een zee van lila begonia's, rood-wit-blauwe vlaggen en bordjes 'pas geverfd'. Elke zichzelf respecterende winkel in Oslo heeft grote foto's van het verliefde paar op de ruiten en de Domkerk is voor zo'n 1,5 miljoen gulden opgekrikt.

Ook de Noorse media geven toe aan een ware Mette-Marit-hysterie. De homepage van de Noorse krant Verdens Gang neemt zelfs de rol van een wat geruststellende ouder op zich met de kop: 'Je gaat het hartstikke goed doen als koningin!' De concurrentie zit om superlatieven verlegen, de voorzitter van de Noorse Persbond: "Als dit de nieuwe norm voor de verslaggeving over het koningshuis wordt, dan is dat zorgwekkend. Net zo zorgwekkend als het andere uiterste, waarin de pers zich in het privé-leven van de leden van het Koninklijk Huis gooit", aldus Per Edgar Kokkvold.

Maar Mette-Marit uit Kristiansand heeft het land eveneens verdeeld in voor- en tegenstanders van de monarchie. Volgens peilingen is de steun voor de monarchie na de komst van Mette-Marit gedaald van ruim 80 procent naar een dieptepunt van 58 procent. Tegelijkertijd is 21 procent van de bevolking nu voor een republiek, terwijl dat vóór het 'Mette-Marit-tijdperk' slechts 12 procent was.

Voor het eerst hebben republikeinen zich in Noorwegen georganiseerd. Oprichter van de organisatie Bernt Nilsen wordt overstelpt door belangstellenden en heeft daardoor nauwelijks tijd meer voor zijn computerfirma. Nilsen acht de tijd rijp voor een verandering van het systeem: "In een ontwikkelde democratie moet het hoofd van een land gekozen worden door het volk."

Ook in Zweden en Denemarken heeft de keuze van Haakon een heftige discussie ontlokt over het bestaansrecht van de monarchie. Koninklijke ouders in deze landen houden hun hart vast dat hun oudsten, beiden alleenstaand, hetzelfde pad als Haakon zullen inslaan.

De Deense koningin Margrethe is maar wat blij dat haar oudste zoon Frederik, volgens velen een playboy met stijl, niet heeft gekozen voor één van zijn vele ex-vriendinnen uit de glamourwereld, die vergeleken met Mette-Marit ware nonnen te noemen zijn. Volgens een Deense journalist zou een 'Mette-Marit' in Denemarken dan ook absoluut niet kunnen: "Zoiets zou zijn moeder nooit goedkeuren." Ook de Zweedse koning Gustav slaakte hoogstwaarschijnlijk een zucht van opluchting toen zijn oudste dochter, kroonprinses Victoria, onlangs brak met haar vriend Daniël, die in Stockholm bekend staat als 'feestbeest'.

De ouders van kroonprins Haakon waren milder. De vader van Haakon, koning Harald, heeft zelf negen jaar lang geprobeerd om zijn ouders te overtuigen dat het burgermeisje Sonja, de huidige Noorse koningin, toch echt de ware was. Met de doortastendheid van de Noorse kroonprins Haakon en de goedkeuring van zijn ouders zijn volgens velen de grenzen van het toelaatbare binnen de monarchie verschoven.

zoek naar gerelateerde artikelen

za 25 augustus 2001