AMSTERDAM - Teruglopende advertentieomzetten en stijgende kosten hebben uitgeverijconcern De Telegraaf genoopt om de in mei afgegeven winstwaarschuwing verder aan te scherpen. Naar verwachting zal het nettoresultaat over dit jaar 30 tot 45% lager uitkomen dan in 2000. In mei werd nog uitgegaan van een winstdaling van 20 tot 30%.
De gisteren bekendgemaakte halfjaarcijfers maken echter duidelijk dat de teruglopende economische groei nog harder aankomt dan gevreesd. In het afgelopen halfjaar werd een nettowinst van EUR19,2 miljoen (42,4 miljoen) geboekt, een daling van 37% ten opzichte van de eerste zes maanden van 2000. De concernomzet steeg inclusief het geacquireerde concern De Limburger met 5,4% tot EUR454 miljoen (1 miljard). Autonoom was er sprake van een omzetdaling van 1,9%.
De malaise op de advertentiemarkt was het meest te merken bij dagblad De Telegraaf, dat kampte met een 10% lager advertentievolume. Bij de rubrieksadvertenties (Speurders) was de daling gering; de grootste klappen vielen op de markten voor personeelsadvertenties (waar het volume met 25% daalde) en 'nationale merken' (-17%). Bij de laatste categorie speelden de bezuinigingen bij financiële instellingen en telecommaatschappijen een grote rol.
"Minder adverteren is nou eenmaal de makkelijkste manier om kosten te besparen als het minder gaat", aldus Telegraaf-directielid Fred Arp. "Ook al zou je dan juist meer aan promotie moeten doen."
De sterke positie van dagblad de Telegraaf op de markt voor commerciële en technische personeelsadvertenties is in tijden van groeivertraging juist een nadeel. Arp ziet wat dat betreft overeenkomsten met de jaren 1980 en 1991, toen de Nederlandse economie ook opeens sterk vaart verloor. "De historie bewijst dat wij als eerste de conjuncturele schokken opvangen, zelfs als de buitenwereld daar nog geen weet van heeft. Begin januari begon het bij ons al te spetteren."
Bij de regionale dagbladen was de terugval pas vanaf het tweede kwartaal merkbaar. Gedurende het eerste halfjaar bleef de daling van het advertentievolume beperkt tot 3%. Bij de huis-aan-huis-bladen kon nog een geringe stijging worden genoteerd. Het gratis ochtendblad Sp!ts wist de advertentie-omzet zelfs te verdubbelen, waardoor bijna break-even werd gedraaid. Arp: "Sp!ts is iets nieuws, en daarmee nog a-conjunctureel."
Het zware weer raakt niet alleen de uitgeverijen, maar ook de grafische tak (voornamelijk de Biegelaar Groep) van het Telegraaf-concern. Deze poot dook afgelopen halfjaar licht in de rode cijfers met een verlies van EUR0,1 miljoen, waar in de eerste helft van 2000 nog een positief resultaat van EUR2,4 miljoen kon worden bijgeschreven. De terughoudendheid in de markt viel hier ongelukkig samen met aanloopkosten, hogere rentelasten en afschrijvingen in verband met een nieuwe pers. Voor het gehele jaar moet de grafische tak weer zwarte cijfers schrijven.
Voor de rest van het jaar schetst het Telegraafconcern een somber beeld. De advertentie-omzetten zullen verder teruglopen, terwijl de al toegenomen kosten nog verder zullen stijgen. Daarbij gaat het om bezorgkosten, de verdere doorwerking van de met 20% gestegen papierprijzen en aanloopverliezen in verband met de lancering van de tijdschriften Starstyle en de Zweedse Cosmopolitan.
In de nieuwe, naar beneden bijgestelde winstverwachting is al rekening gehouden met nieuwe, kostenbesparende c.q. omzetverhogende maatregelen. Zo zal dagblad De Telegraaf in oktober in prijs worden verhoogd (zowel losse verkoop als abonnementen), en worden er extra bezuinigingsmaatregelen worden doorgevoerd.
De internetkosten moeten in geheel 2001 onder het niveau van vorig jaar (60 miljoen) blijven. Dat betekent fors bezuinigen in de tweede helft van dit jaar, aangezien de aanloopverliezen in de eerste zes maanden juist verder opliepen van 30 miljoen naar 35 miljoen. Volgens Arp valt er vooral geld te besparen door het huidige aantal externe arbeidskrachten terug te dringen.
Zoals eerder gesteld moeten de internetactiviteiten in 2003 uit de rode cijfers zijn. "Zo niet, dan moeten we denken aan andere inkomstenmodellen. Zoals inkomsten uit abonnementen in plaats van alleen advertentiegelden. Ik denk dat we geleidelijk naar een situatie zullen toegaan waar er moet worden betaald voor internetdiensten."