ROTTERDAM - De mysterieuze ziekte die op grote schaal vogels treft in opvangcentra door heel Nederland, is eenzelfde 'wegkwijnvirus' als waaraan varkentjes massaal lijden. Dit stelt viroloog Ab Osterhaus van de Erasmus-universiteit in Rotterdam.

Volgens de hoogleraar, die landelijk bekend is vanwege zijn onderzoek naar de gekkekoeienziekte BSE, blijkt uit onderzoek dat de meeste dode vogels getroffen zijn door het circo-virus. Ook de wegkwijnziekte onder biggetjes is een circo-virus.

Met name onder duiven, kraaiachtigen en meeuwen slaat het virus hard toe, zo heeft Osterhaus ontdekt bij dode vogels uit opvangcentra in Haarlem, Middelburg en Anjum. Het virus is besmettelijk voor vogels en er bestaat geen remedie tegen, aldus de hoogleraar. De ziekte is niet overdraagbaar van dier op mens.

Aanvankelijk werd gevreesd dat de vogels aan pseudovogelpest leden. Daarom werden de opvangcentra hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Dit blijkt echter onjuist. Ook ten onrechte, blijkt nu uit onderzoek, werd gevreesd voor het West-Nile-virus. Dat laatste virus is wél overdraagbaar op mensen en kan dodelijk zijn. "In Amerika zijn er enkele doden door gevallen. In Europa is het virus nog niet gesignaleerd", aldus Osterhaus. Het ministerie van Volksgezondheid vreesde sterk voor de laatste variant en vroeg de wetenschapper Osterhaus om onderzoek.

De getroffen vogels worden aangetast in hun hersenen, waardoor ze slap worden, nerveuze bewegingen maken met hun kop, rondjes lopen en amper nog kunnen vliegen. Ook diarree is een ziekteverschijnsel. In een vergevorderd stadium draaien de beestjes voortdurend om hun as, alsof ze hun weg kwijt zijn. Ook krijgen ze dan zweren tussen de veren.

Gevreesd wordt dat het virus zich over heel Europa heeft verspreid. Osterhaus gaat gezamenlijk onderzoek doen met Zweedse wetenschappers, die meeuwen met dezelfde verschijnselen onderzoeken. "Nu weten we niet precies hoe ver het virus is verspreid."

"Ik heb nooit eerder gezien dat het virus toeslaat op zo'n grote schaal onder zoveel soorten vogels. Het was bekend dat kippen en duiven eraan konden lijden, maar nu onderzoeken we meer dan 20 verschillende vogelsoorten met dezelfde verschijnselen. Overigens worden vooral jonge vogels getroffen."

Osterhaus wil niet dat er een vergelijking wordt gemaakt met de gekkekoeienziekte: "Want dat is een prionziekte, terwijl dit een virusziekte is. Maar het is wel hetzelfde circo-virus dat de wegkwijnziekte bij varkens veroorzaakt."

De varkens en vogels kunnen elkaar echter niet besmetten, aldus Osterhaus. "Voor besmetting van zoogdieren naar vogels bestaan geen aanwijzingen. Dat wordt nader onderzocht om het definitief uit te sluiten."

zoek naar gerelateerde artikelen

do 23 augustus 2001