AMSTERDAM - De vrijwilligers op het inloopveld naast het stadion kennen hem inmiddels. Zaterdag, nadat hij zich voor de kwartfinale op de 800 meter had gekwalificeerd, moest Bram Som tot drie keer toe overgeven. Het was de spanning die zich een weg naar buiten vocht. Op basis van zijn persoonlijke record behoort de Arnhemmer tot de wereldtop, qua mentale hardheid is hij nog altijd een beginneling. In de halve WK-eindstrijd deed juist dat hem de das om. In een relatief langzame race eindigde hij teleurstellend als voorlaatste (1.47,40).
"Er is iets mis in mijn hoofd", constateerde Som zelf ook. "Mijn benen voelden aan als twee betonblokken. Het moet leuk zijn op een groot toernooi als een WK te lopen, maar ik heb er geen seconde van genoten en alleen maar in de stress gezeten. Die negatieve gedachten zijn ongezond. Veel atleten zijn voor een wedstrijd ziek van spanning, maar bij mij uit het zich de verkeerde kant op. Ik blokkeer. Mijn lichaam kan er niet mee omgaan."
Som geldt als het grootste atletiektalent van Nederland. Afgelopen maand had hij in Monaco nog zijn persoonlijke record verbeterd tot 1.43,98, waarmee hij niet alleen de tweede plaats (achter Rob Druppers) op de Nederlandse ranglijst aller tijden inneemt, maar ook de zesde plaats op de huidige wereldranglijst. Daarnaast beschikt Som met een sterke eindsprint over een machtig wapen. Tijdens internationale kampioenschappen, waar tactisch inzicht vaak belangrijker is dan pure snelheid, komt het er echter nooit uit. Bij de Spelen in Sydney (zijn eerste seniorentoernooi) sneuvelde hij onnodig in de eerste ronde en onlangs, bij de EK voor neo-senioren (tot 23 jaar) in Amsterdam, liep hij een zekere medaille glippen.
De begeleidingsstaf van de KNAU in Edmonton is omvangrijk, maar een mental coach ontbreekt. Met name voor jonge atleten zou intensievere mentale begeleiding, ook in Nederland vanzelfsprekend, geen overbodige luxe zijn. In navolging van Som ging bijvoorbeeld ook Lieja Koeman in de finale kogelstoten met de twaalfde plaats roemloos tenonder. Ze bleef met haar verste poging van 17,89 meter ver verwijderd van haar persoonlijke record. "Ik heb er geen verklaring voor", zei ze. Som miste bovendien in de Canadese stad zijn eigen trainer Honoré Hoedt, die vanwege zwangerschap van zijn vrouw in Nederland was gebleven.