BLARICUM - Fout of niet? Dat is de vraag die de bestuurders van de Hollandsche Beton Groep (HBG) als een zwaard van Damocles boven het hoofd hangt.

JAAP GLASZ...aandeelhouders passeren is niet meer van deze tijd...

Deze week gelastte de Ondernemingskamer een onderzoek naar de handel en wandel van de Rijswijkers. Er zou immers gegronde reden tot twijfel zijn. Met woorden als 'irrationeel' en 'onverantwoordelijk' zaagde de rechter de poten onder het beleid van het HBG-bestuur vandaan. En daarmee werd geschiedenis geschreven, vindt hoogleraar Corporate Governance Jaap Glasz. "De rechten van de aandeelhouders gaan dus verder dan in de wet staat."

"Het is een interessante uitspraak hè", zegt de hoogleraar die doceert aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Een glimlach geeft blijk van zijn waardering voor het recht dat deze week gesproken werd. "Het gaat mij niet om het gelijk in deze zaak. Het gaat mij om verantwoording. Ik vind het heel belangrijk dat de aandeelhouders bij zwaarwegende, bestuurlijke beslissingen tekst en uitleg krijgen. Dat is tenslotte de basis van wat wij corporate governance noemen. En aan die informatieplicht heeft de raad van bestuur van HBG volgens de rechter niet voldaan."

Een overwinning voor de (groot)aandeelhouders die zich door de starre houding van het HBG-bestuur gedwongen zagen naar het gerechtshof te stappen. Eerst werd het openbare bod van baggeraar Boskalis (EUR570 miljoen) door dat bestuur van tafel geveegd. Daarna klopte de Brabantse bouwer Heijmans aan voor de bouwpoot. Maar volgens bestuursvoorzitter Reigersman kwamen ze "gewoon te laat".

Dat een meerderheid van de aandeelhouders het daar niet mee eens was, legde het bestuur naast zich neer. Glasz: "Zij zullen geredeneerd hebben dat wat ze ook zouden zeggen, de aandeelhouders toch voor het hoogste bod gaan. Maar zelfs als dat zo is, hoeft dat je niet te weerhouden van het voeren van een goede discussie. Het is niet van deze tijd om de aandeelhouders bij dergelijke beslissingen te passeren." Tot de laatste snik vroegen de aandeelhouders om uitleg en bevochten ze de keuze voor Ballast Nedam. Niet wetende dat de champagne in Amstelveen al koud stond.

Hoewel de rechter het uitgangspunt van de HBG-top onderschrijft dat zij 'in beginsel' een joint venture met Ballast mag aangaan zonder de aandeelhouders daarin te kennen, is het niet gangbaar hen te passeren. Gezien hun belangen, zo staat in het vonnis te lezen, hebben ze recht op inzicht in de weging van het bestuur, mede gezien de voorhanden alternatieven van beleid. Aandeelhouders mogen kortom inzage vragen in de kleine lettertjes of een kopie van de gepresenteerde sheets met cijfertjes (wat het bestuur bij de ava weigerde, red.). Zodoende is de joint venture op last van de rechter voorlopig in de koelkast gezet.

"Ik denk dat de Ondernemingskamer bij haar weging met een schuin oog naar het SER-advies heeft gekeken" zegt Glasz. Dit door het kabinet overgenomen advies over corporate governance bepleit uitbreiding van de bevoegdheden van de algemene vergadering van aandeelhouders (ava). "Zo moet de ava alle rechtshandelingen die 'de identiteit en/of het karakter van de vennootschap sterk doen veranderen, zoals een overname, goedkeuren'", leest de hoogleraar uit het advies voor. Dit goedkeuringsrecht is overigens nog niet bij wet vastgelegd. "In die zin zijn ze net op tijd."

"Er is nog wel politiek geharrewar over de werknemersinvloed maar wat betreft de aandeelhouders: daar is iedereen het wel over eens. Die verruiming van de invloed van de ava, is dus een zogenoemde verkeersopvatting aan het worden. Die term komt uit het aansprakelijkheidsrecht en betekent dat je niet alleen veroordeeld kan worden als je bij wet schuldig bent, maar ook als je gehandeld hebt in strijd met de gangbare normen en waarden", zegt de hoogleraar veelbetekenend.

Dat het bestuur zegt dat de joint venture met Ballast het profiel van de onderneming niet verandert, en daarom niet voorgelegd hoeft te worden, vindt Glasz geen hout snijden. "Als je het hebt over een divisie (de baggerpoot HAM, red.) die goed is voor 70% van je winst, is een wijziging al snel ingrijpend te noemen. Hetzelfde geldt voor de putoptie die HBG aan Ballast heeft verleend. Als ze besluiten die uit te oefenen, weet niemand of HBG dat kan financieren, zoveel schemert er wel in door. Zoiets is op z'n minst een discussie waard. Als je die structureel weigert te voeren, begrijp ik wel dat de aandeelhouders zeggen: tot hier en niet verder."

zoek naar gerelateerde artikelen

za 7 juli 2001