AMSTERDAM - De energiedistributiebedrijven overwegen schadevergoedingen te claimen bij de Nederlandse overheid als het kabinet de privatisering van de netwerken blijft blokkeren.

Dat blijkt uit een intern schrijven dat de koepelorganisatie voor energiebedrijven EnergieNed aan haar leden heeft gestuurd. EnergieNed wijst de energiebedrijven er op dat er in feite sprake is van onteigening als zij onvrijwillig het juridische eigendom van de netwerken over zouden moeten dragen aan gemeenten en provincies. "En dat zal niet zonder vergoeding van schade kunnen plaatsvinden", zo leest het stuk. "Dit zal ongetwijfeld leiden tot langdurige gerechtelijke procedures."

"De regering heeft ons altijd voorgehouden dat volledige privatisering mogelijk zou zijn", aldus een woordvoerder van EnergieNed. Maar PvdA en CDA kregen begin april plotseling koudwatervrees. Zij twijfelden of de belangen van de consument wel voldoende gewaarborgd zouden zijn als het ook het stroomnet geprivatiseerd zou worden.

Dat leidde uiteindelijk tot de door de Tweede Kamer aangenomen motie Crone. De motie houdt in dat gegarandeerd moet worden dat de netwerken van de stroombedrijven volledig worden afgescheiden van andere activiteiten en vervolgens juridisch in handen van de huidige aandeelhouders van de energiebedrijven, gemeenten en provincies, moeten komen.

De financiële consequentie van de motie voor de energiebedrijven is groot. De meeste waarde, naar schatting 60 tot 80%, zit in de netwerken. Voor de energiebedrijven zijn de netwerken zogezegd het vlees op botten. Een beursgang zonder het netwerk heeft dan ook geen zin, zo concludeerde onder meer Essent.

De sector wacht nog op de beleidsbrief van minister Jorritsma (Economische Zaken) die voor deze week gepland staat. De energiebedrijven hopen dat de minister de privatisering op de één of andere manier toch mogelijk zal maken. "De motie Crone valt op verschillende manieren uit te leggen, dus willen we eerst afwachten waar de minister mee komt", aldus EnergieNed, die het dan ook nog te vroeg vindt om te spreken over miljardenclaims.

EZ gaat er echter van uit dat de motie onverkort zal worden overgenomen. Volgens het ministerie zijn de energiebedrijven en hun aandeelhouders er in het verleden herhaaldelijk op gewezen dat de Tweede Kamer nog in debat was over hoe de privatisering van de sector vrom moest krijgen.

Dat weerhield een aantal bedrijven echter niet van het zoeken naar een overnamepartner. Zo waanden het Utrechtse energiebedrijf Remu en het Eindhovense bedrijf NRE zich al veilig in de handen van de Spaanse energiegigant Endesa. Deze bedrijven zullen nu hoogstwaarschijnlijk opnieuw moeten onderhandelen over hun verkoopcontracten. Met de verkoop van Remu was ƒ4,2 miljard gemoeid en met NRE ƒ890 miljoen.

Ook de meeste gemeenten en provincies hadden zich al rijk gerekend. Het ziet er naar uit dat ook zij de miljarden die verkoop zou opleveren aan hun neus voorbij zien gaan.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 6 juni 2001