ROME - Twee Italianen, geboren ondernemers, die aan het hoofd staan van een topbedrijf. Allebei bezetten ze een voorname plek in de Italiaanse politiek. Ze hebben ook allebei grote Italiaanse kranten en/of tijdschriften in bezit en zijn eigenaar van een grote voetbalclub. Silvio Berlusconi en Gianni Agnelli zijn begrippen in Italië. Tussen hen heerst een haat-liefdeverhouding.

Agnelli...elite... (Foto: AP)

Er zijn ook veel verschillen tussen de twee. Gianni Agnelli, de erevoorzitter van de Fabbrica Italiana Automobile Torino FIAT, is altijd vooraanstaand lid geweest van de 'salotto buono' (een eliteclub van topondernemers), die werd beheerst door topbankier Enrico Cuccia. Deze deelde voor een groot deel de lakens uit in de Italiaanse economie. Agnelli en Cuccia beslisten samen over grote fusies en overnames.

Berlusconi...outsider... (Foto: EPA)

De eigenzinnige mediatycoon Silvio Berlusconi, die het media-imperium Fininvest opbouwde, had daar nooit aan de deur geklopt. Hij is een outsider gebleven en heeft toch succes geboekt. Hij is een merkwaardig geval voor de 'salon van nette rijken'.

Agnelli's Fiat is Turijn, Berlusconi's Fininvest is Milaan. Agnelli bezit voetbalclub Juventus, de club van Davids en Van der Sar, Berlusconi is eigenaar van A.C. Milan en heeft nostalgische gedachten over de tijd van Van Basten, Rijkaard en Gullit.

Agnelli is deftig en aristocratisch, Berlusconi spreekt direct tot het volk. Agnelli is de trotse erfgenaam van een welgestelde familie, Berlusconi is de selfmade man. Agnelli toont geen emoties, Berlusconi loopt er mee te koop. Agnelli bezit de kwaliteitskrant La Stampa en indirect de beste en grootste krant Corriere della Sera, die op een geraffineerde manier Agnelli's belangen verdedigen. Berlusconi bezit via zijn broer de rechtse krant Il Giornale en via zijn uitgeverij Mondadori tijdschriften als Panorama, die op felle toon voor hun werkgever opkomen.

Agnelli heeft zich ver buiten de televisiewereld gehouden, Berlusconi heeft er zijn ziel en zaligheid in gestopt. Agnelli heeft rechten gestudeerd en wordt 'de advocaat' genoemd, Berlusconi's bijnaam is 'de ridder', sinds hij in 1977 een lintje kreeg. Agnelli is senator voor het leven, een erefunctie die zelden wordt verleend, Berlusconi wordt voor de tweede keer in zijn leven premier.

De hamvraag luidt: zal Agnelli de komende regering-Berlusconi steunen? Als dat zo is, wint Berlusconi flink aan invloed. De kranten van Agnelli zijn tot nu toe nooit laaiend enthousiast over hem geweest, de grote Italiaanse industrie heeft tijdens de verkiezingen niet duidelijk partij gekozen en, belangrijk in Italië, Juventus voetbalt momenteel beter dan Milan.

Berlusconi is te veel een lawaaimakende Einzelgänger voor de deftige Agnelli. Daar staat tegenover dat het beleid van Fiat hetzelfde is als dat van het Vaticaan: spreek je nooit te radicaal uit tegen iemand die de macht krijgt. Beide grote instituten behielden tijdens het fascisme dan ook hun zelfstandigheid en overleefden de dictatuur zonder kleerscheuren. Nu staan beide gematigd positief tegenover Berlusconi, met een voorbehoud.

De coalitiegenoten van Berlusconi, de post-fascistische Alleanza Nazionale en de separatistische Noord-Italiaanse partij Lega Nord, zijn altijd tegenstander geweest van economisch sterke krachten, waar Agnelli het symbool van is.

Ze vrezen dat Berlusconi het op een akkoordje gooit met Agnelli. Er is zelfs gesuggereerd dat Agnelli het buitenland gerust heeft gesteld dat de Italiaanse democratie met Berlusconi aan de macht geen gevaar loopt. Agnelli als ambassadeur van Berlusconi?

Zo'n vaart zal het niet lopen. De Ferrari-man Luca di Montezemolo, min of meer een 'zoon' van Agnelli, heeft Berlusconi vriendelijk bedankt voor een ministerspost. Het adagium van Agnelli is overleven. Berlusconi gooit zich in het spel, schreeuwt en moet slikken, wint en verliest. Agnelli, die alles in de gaten houdt, gaat rustig door zonder enig kabaal.

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 6 juni 2001