MOSKOU - President Vladimir Poetin heeft gisteren tijdens een ontmoeting met koningin Beatrix op het Kremlin het grootste deel van de door nazi's gestolen en later door de sovjets meegenomen Nederlandse archieven aan ons land teruggegeven.

Koningin Beatrix werd gisteren in de prachtig gerestaureerde Sint Joriszaal in het Kremlin ontvangen. (Foto: MATTY VAN WIJNBERGEN)

De teruggave betekent een doorbraak en is het eerste succes van het historische vierdaags staatsbezoek van de Koningin en de Prins van Oranje aan de Russische Federatie. Het gaat om tienduizenden documenten die destijds door de Duitse bezetter als staatsgevaarlijk werden beschouwd en na de val van Berlijn door de Russen als oorlogsbuit naar Moskou werden meegenomen.

Afgesproken is dat Nederland de originelen terugkrijgt, terwijl Moskou kopieën zal achterhouden. Over negen van de in totaal eenendertig archieven wordt nog verder onderhandeld.

Een teruggave van de legendarische Koenigscollectie, waarover tussen Moskou en Den Haag al jarenlang wordt onderhandeld, is nog niet aan de orde. "Maar deze restitutie is een begin en we praten verder", aldus een opgetogen minister J. van Aartsen (Buitenlandse Zaken), die met het koninklijk gezelschap meereist.

Pikant detail is dat de Koningin vandaag de Nederlandse gemeenschap in Rusland zal ontvangen in het Poesjkin museum, de plek waar een groot deel van de omstreden kunstwerken, waaronder zeer kostbare tekeningen van Rembrandt, Dürer en Holbein, ligt opgeslagen. Volgens bronnen rond het Kremlin zou Poetin persoonlijk bereid zijn tot het teruggeven van de tekeningen, maar ligt het Russische lagerhuis, de Doema, voorlopig nog steeds dwars.

De vorstin en haar zoon zijn gisteren uiterst hartelijk door de 48-jarige president ontvangen in de St. Joriszaal op het Kremlin. De Koningin en de president schudden elkaar de hand in het midden van de van bladgoud glinsterende monumentale ruimte, die onder president Boris Jeltsin voor tientallen miljoenen guldens werd opgeknapt.

Tijdens het onderhoud tussen de president en de Koningin werd volgens Van Aartsen "een breed scala van onderwerpen in de wederzijdse betrekkingen aangehaald" en benadrukte Poetin het belang van Nederland als derde investeerder in Rusland. Als teken van de uitstekende banden tussen Moskou en Den Haag ondertekenden Van Aartsen en zijn Russische ambtgenoot Ivanov een gezamenlijk programma waarin een aantal politieke, culturele en economische projecten wordt vastgelegd die de komende twee jaar moeten worden uitgevoerd.

Over de situatie in de opstandige Russische Kaukasusrepubliek Tsjetsjenië spraken de Koningin en de president niet. "Dat is op dit moment niet nodig", volgens Van Aartsen. "De Russen kennen ons standpunt daarin. Wij dringen aan op een politieke oplossing van het conflict."

Later tijdens het staatsbanket refereerde Beatrix nog wel indirect aan de mensenrechtensituatie in de Russische Federatie en moedigde ze Poetin aan door te gaan met de ingeslagen hervormingen. "U heeft zelf aangegeven groot belang te hechten aan versterking van de rechtsstaat", sprak de vorstin tegen haar gastheer. "Vergroting van rechtszekerheid voor burgers en bescherming van de vrije meningsuiting als onmisbaar element in de samenleving", benadrukte de Koningin. "Dit biedt een element om samen voort te bouwen aan een veilig, welvarend en democratisch Europa."

zoek naar gerelateerde artikelen

wo 6 juni 2001