AMSTERDAM - Er zijn kenners in Nederland die vinden dat het slecht gesteld is met het jeugdvoetbal. Louis van Gaal houdt er een andere mening op na. "Het gaat hartstikke goed," vindt de bondscoach. "Maar het kan nog beter." Met die laatste zin als slogan ontvouwde hij gisteren het zogeheten Masterplan. Indien op 28 juni aanstaande de Bondsvergadering akkoord gaat en dat lijkt een formaliteit begint de KNVB gefaseerd met de grootscheepse opwaardering van het jeugdvoetbal.

Louis van Gaal.

"We hebben vorig jaar een toernooitje georganiseerd dat redelijk goed is verlopen," opende bondsvoorzitter Jeu Sprengers de presentatie met een kwinkslag. Het Europees kampioenschap voetbal is de belangrijkste bron waaruit de KNVB nu kan putten. De 'buit' bedroeg 40 miljoen gulden en daarvan gaat de helft naar buurman België. Zoals destijds al was aangekondigd, komt de opbrengst geheel ten goede aan de jeugdopleiding. Volgens Sprengers kan het Masterplan minimaal tien jaar lang gevoed worden met een jaarlijkse som van 2,8 miljoen.

Verder toont Staatssecretaris Margo Vliegenthart van Volksgezondheid, Welzijn en Sport haar betrokkenheid middels een financiële injectie. Jaarlijks parkeert de KNVB al 12 miljoen gulden in het vak 'jeugdvoetbal'. Daar komt de komende zes jaar 1,5 miljoen van VWS bij, plus het genoemde bedrag van de stichting Euro 2000 en 1,8 miljoen van de sectie betaald voetbal. "Zo'n reusachtig budget hebben we nooit ter beschikking gehad," aldus Sprengers.

De Limburger noemt de KNVB "het grootste gezinsvervangende tehuis van Nederland". Met één miljoen leden (3500 clubs) die van voetbal veruit de meest beoefende en populairste tak van sport hebben gemaakt, zijn hij en Van Gaal zich bewust van de maatschappelijke en dus ook opvoedkundige functie die de KNVB heeft.

"De positie van het Nederlands voetbal is in het geding omdat er een maatschappelijke ontwikkeling aan de gang is," denkt Van Gaal. "Het is niet meer zo vanzelfsprekend dat kinderen gaan voetballen of daar in een later stadium ook voor blijven kiezen. Vaak vindt er een uittocht plaats als kinderen 14, 15 jaar zijn omdat de verlokkingen in deze welvaartsmaatschappij vele malen groter zijn. Dat proces moeten we stoppen."

Van Gaal, die veel meer is dan bondscoach alleen, legde in bijna twee uur op gepassioneerde wijze uit wat er allemaal gaat gebeuren. Om een lang verhaal kort te maken is het goed om te verwijzen naar de piramide die hij voor ogen heeft. De breedtesport als fundament, de topsport in de (smalle) punt. In alle geledingen wil de KNVB het systeem polijsten, mede via een jeugdvoetbal-beleidsplan en de invoering van een licentiesysteem. Clubs zullen derhalve moeten werken volgens de richtlijnen van de KNVB.

Volgens de officiële lezing 'behelst het Masterplan bestaande en nieuwe activiteiten die het totale jeugdvoetbal naar een hoger plan moeten brengen'. Niet alleen de talenten van topclubs verdienen extra aandacht; ook de zaalvoetballers (slechts 3.000 van de 65.000 voetballers is jong), het meisjesvoetbal en de gehandicapten. Er zullen vijftig regiocoaches worden aangesteld die de clubs 'op maat' gaan begeleiden.

Tevens ondergaat de competitieopzet bij de landelijke B- en C-junioren en D-pupillen een gedaanteverwisseling met als doel meer gelijkwaardigheid te scheppen. Aan de tweede elftallen ("Nu nog een vergaarbak") hangt straks een leeftijdsgrens van 23 jaar, zodat de overgang van A-junioren naar het eerste elftal minder groot is.

Sinds 1997 is er, via tal van onderzoeken en zogenaamde werkgroepen, intensief gesleuteld aan het Masterplan. Van Gaal: "Het is een plan van vele specialisten. Geen natte-vingerwerk, maar gebaseerd op feiten en ontwikkeling. Het is een totaalvisie op het jeugdvoetbal in Nederland."

Hij kwam naar eigen zeggen "halverwege het jaar 2000 binnenvallen" bij de KNVB. Dat insiders als Johan Cruyff en Wim Jansen in het verleden kritiek leverden op het jeugdvoetbal, snapt Van Gaal niet. "Ondanks mijn ervaring van elf jaar als leraar, ondanks dat ik jeugdtrainer bij Ajax ben geweest en ondanks dat ik als hoofdtrainer van Ajax en Barcelona altijd oog heb gehad voor de jeugd, heeft het mij een jaar gekost om het voetballandschap in Nederland te leren kennen. Mensen moeten dat niet onderschatten. Het is te makkelijk om te roepen: 'het jeugdvoetbal stelt niets meer voor.' Je moet je er eerst uitgebreid in verdiepen."

De KNVB had in Van Gaal geen betere pleitbezorger kunnen vinden. "Waarom ik zo betrokken ben bij het jeugdvoetbal? Ik heb er veel aan te danken. Nu heb ik de ambitie om wat terug te doen. Ik mag de oranje draad bewaken. Het is een veelomvattend plan en men moet ook niet verwachten dat we over een jaar al de vruchten kunnen plukken. Misschien over vijf jaar, dan ben je spekkoper. Zie het als een investering voor de lange termijn."

Omdat Van Gaal zijn betoog graag onderbouwt met feiten, somde hij er moeiteloos een aantal op. "Wilkes, Cruyff, Van Basten, Bergkamp. Europa Cups, wereldbekers. Michels, Beenhakker, Cruyff, Hiddink, Advocaat: allemaal toptrainers die in het buitenland hebben gepresteerd. Nederland is internationaal al dertig jaar top. Zo goed is onze opleiding dus. We willen die basis behouden, maar de kwaliteit verbeteren. Want het is wetenschappelijk onderzocht dat er met het Masterplan nog meer rendement uit kan worden gehaald."

zoek naar gerelateerde artikelen

di 15 mei 2001